Vậy là từ mùa xuân năm 2004, tại Hà Nội, các nhà khoa học y tế Việt Nam và Liên bang (LB) Nga đã cùng nhau thực hiện nhiệm vụ này, phục vụ nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là văn bản có ý nghĩa sâu sắc, mở ra một chương mới trong hợp tác với các nhà khoa học y tế LB Nga, đồng thời cũng là cơ hội để chúng ta từng bước vươn lên làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ chính trị đặc biệt: Giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Nhớ lại thời điểm đầu những năm 2000, sau gần 10 năm hợp tác trực tiếp giữa BQL Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh với Viện Cấu trúc sinh học LB Nga (sau này đổi tên thành Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva) trong nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Được sự bồi dưỡng, đào tạo trực tiếp của các nhà khoa học y tế LB Nga, đội ngũ cán bộ, bác sĩ của chúng ta có sự trưởng thành nhanh chóng. Từ chỗ các nhà khoa học y tế LB Nga giữ vai trò chủ đạo trong thực hiện nhiệm vụ, các nhà khoa học, cán bộ, bác sĩ của Việt Nam từng bước vươn lên làm chủ, tiến tới hoàn toàn làm chủ nhiệm vụ chính trị đặc biệt này.
Cùng với việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị thường xuyên, các nhà khoa học y tế Việt Nam đã chủ động, tích cực triển khai nghiên cứu các đề tài nhằm xây dựng cơ sở lý luận vững chắc cho ngành khoa học y tế giữ gìn lâu dài thi hài ở Việt Nam. Được sự hỗ trợ giúp đỡ của các nhà khoa học y tế LB Nga, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội, các đề tài nghiên cứu về hình thái học, vi sinh và nhất là về sinh hóa, đạt nhiều kết quả tốt đẹp. Đặc biệt, đề tài Hợp đồng số 9 và đề tài Hợp đồng số 10, do các nhà khoa học y tế LB Nga và Việt Nam phối hợp nghiên cứu được nghiệm thu vào cuối tháng 5-2003 tại Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva, đã tạo tiền đề cơ bản cho việc ký kết văn bản hợp tác. Cùng với đó, để phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, từng bước vươn lên làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ chính trị, lãnh đạo BQL Lăng, trực tiếp là Thường vụ Đảng ủy Đoàn 969 và thủ trưởng Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bám sát sự chỉ đạo của Thường vụ Quân ủy Trung ương (QUTƯ) và Bộ Quốc phòng (BQP), tích cực chuẩn bị về con người và cơ sở vật chất kỹ thuật cho nhiệm vụ pha chế dung dịch đặc biệt tại Việt Nam. Đây là niềm mơ ước của nhiều thế hệ cán bộ, bác sĩ, nhân viên… từng vinh dự được giao nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Được sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, ngay từ khi giao nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh cho quân đội, các thế hệ nhà khoa học, cán bộ, bác sĩ đã chủ động học tập, nghiên cứu, thử nghiệm nhằm từng bước vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ. Từ ý chí, quyết tâm đó, trong quá trình hợp tác trực tiếp với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva, chúng ta đã tranh thủ được sự giúp đỡ, tư vấn của các nhà khoa học y tế LB Nga trong việc thiết kế và xây dựng cơ sở vật chất phục vụ cho yêu cầu nhiệm vụ. Qua nhiều lần kiểm tra, đánh giá của thủ trưởng Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Viện 69 và các cơ quan chức năng, chúng ta đã khẳng định Viện 69 có đầy đủ yếu tố và đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ này.
Với những hành trang đó, Thiếu tướng, TS Nguyễn Quang Tấn, Trưởng ban BQL Lăng, kiêm Tư lệnh Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và đoàn công tác của BQL Lăng đã làm việc cụ thể với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva trong chuyến công tác cuối tháng 5-2003. Là người trực tiếp tham gia đoàn công tác, chúng tôi chứng kiến từng buổi làm việc, trao đổi, thỏa thuận, khi ở trong hội trường, lúc ngoài hành lang giữa hai bên. Mặc dù, chúng ta đã có đầy đủ các yếu tố để triển khai nhiệm tại Việt Nam, nhưng về phía bạn, kể từ khi giúp chúng ta giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, thì vấn đề công nghệ vẫn là một bí mật; phía bạn chưa có ý định chuyển giao, hoặc phối hợp với ta để thực hiện tại Việt Nam.
Hằng năm, mỗi khi đoàn công tác của BQL Lăng sang làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva, khi trở về nước, để bảo đảm an toàn cho dung dịch, chúng ta phải vận chuyển về bằng đường hàng không, nhưng sau này, việc vận chuyển bằng đường hàng không gặp nhiều khó khăn, do yêu cầu bảo đảm an ninh hàng không rất cao. Những thuận lợi và khó khăn đó, khi chúng ta đưa ra để cùng trao đổi, thảo luận với bạn, không ít ý kiến còn nhiều điểm khác nhau, chưa tạo được sự đồng thuận, ủng hộ cao. “Nút thắt” của vấn đề chính là kết quả nghiệm thu hai đề tài nghiên cứu khoa học của Hợp đồng số 9 và Hợp đồng số 10 giữa ta và bạn; theo đó, các số liệu khi phân tích tại Việt Nam và LB Nga đã tiệm cận và đồng nhất với nhau. Điều đó khẳng định chúng ta có đầy đủ điều kiện để thực hiện thành công nhiệm vụ này.
Từ những kết quả minh chứng khoa học, từ sự chuẩn bị đầy đủ cả về con người và cơ sở vật chất kỹ thuật của chúng ta, đúng 14 giờ (giờ Matxcơva), ngày 4-6-2003, tại Trung tâm nghiên cứu Y sinh Matxcơva, LB Nga, Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học LB Nga, GS, TS V.A.Bư-kốp, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva và Thiếu tướng, TS Nguyễn Quang Tấn, Trưởng ban BQL Lăng, kiêm Tư lệnh Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã ký kết văn bản thỏa thuận bàn giao và phối hợp pha chế dung dịch đặc biệt tại Việt Nam, mở ra một trang mới trong quá trình từng bước vươn lên làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ chính trị đặc biệt. Đây là tiền đề rất cơ bản để chúng ta tiếp tục hợp tác với bạn, nhằm nghiên cứu giải quyết những vấn đề mới, phát sinh bảo đảm cho nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Báo cáo tổng kết 20 năm hợp tác trực tiếp giữa BQL Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva (1992-2012) đã khẳng định: “Hợp tác trực tiếp giữa BQL Lăng với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva trong thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh bảo đảm đúng hướng, đạt kết quả tốt, trực tiếp góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đồng thời giúp ta xây dựng Viện 69 trở thành viện chuyên ngành, trang thiết bị hiện đại, đội ngũ cán bộ y sĩ, bác sĩ có trình độ chuyên sâu, từng bước vươn lên làm chủ khoa học giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Ôn lại sự kiện ta và bạn ký văn bản hợp tác nghiên cứu khoa học cách đây hơn 16 năm, thêm một lần nữa khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ; trực tiếp là QUTƯ, BQP trong nửa thế kỷ thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó cũng khẳng định ý chí, quyết tâm chính trị và hành động thực tiễn có hiệu quả của các thế hệ cán bộ, bác sĩ, kỹ sư, nhân viên, chiến sĩ qua các thời kỳ, đã có nỗ lực phấn đấu vươn lên, từng bước làm chủ vững chắc nhiệm vụ chính trị đặc biệt của đơn vị. Đây cũng là dịp thể hiện sự tri ân đối với thế hệ đi trước, nhất là các đồng chí cán bộ lãnh đạo, chỉ huy chủ chốt của BQL Lăng, Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà khoa học y tế, các kỹ sư, cán bộ kỹ thuật của các đơn vị, cơ quan trong và ngoài quân đội; đã luôn bám sát sự chỉ đạo của trên, đồng thời tranh thủ sự giúp đỡ có hiệu quả của các nhà khoa học y tế Liên Xô, LB Nga trong nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh .
Nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩ chính trị, văn hóa của công trình Lăng Bác trong giai đoạn mới đặt ra yêu cầu ngày càng cao, đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng, tự lực tự cường của chúng ta và tiếp tục hợp tác với bạn. Thực hiện Thông báo số 328-TB/TW, ngày 19-4-2010 của Bộ Chính trị; Quyết định số 2341/QĐ-TTg, ngày 22-12-2010 của Thủ tướng Chính phủ; Nghị quyết số 122-NQ/QUTW, ngày 8-3-2012 của Thường vụ QUTƯ và ý kiến chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ về “Lãnh đạo giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị, văn hoá của Công trình Lăng trong giai đoạn mới”, BQL Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục giữ vững và phát huy mối quan hệ truyền thống tốt đẹp với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva, nhằm tiếp thu kiến thức và học tập kinh nghiệm của bạn, phục vụ nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là cơ sở quan trọng để BQL Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh từng bước vươn lên làm chủ vững chắc, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trung tướng, PGS, TS ĐẶNG NAM ĐIỀN, nguyên Chính ủy Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh