Với quyết tâm tham gia cuộc thi và các hoạt động giao lưu văn hóa, biểu diễn nghệ thuật góp phần nâng cao vị thế của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, ngay khi nhận nhiệm vụ, Đội tuyển Văn hóa nghệ thuật (VHNT) đã chủ động, sáng tạo, vượt khó tổ chức và triển khai xây dựng, tập luyện chương trình hướng đến kết quả tốt nhất.

Vượt nắng, thắng dịch

Trong cái nắng gay gắt, khi nhiệt độ ngoài trời giữa trưa lên đến hơn 40oC, trên sàn tập múa của Trường Đại học VHNT Quân đội, các diễn viên Đội tuyển VHNT tham gia Cuộc thi “Đội quân văn hóa” vẫn miệt mài tập luyện. Để bảo đảm phòng dịch Covid-19 nên phải tránh dùng điều hòa, khiến ai cũng đẫm mồ hôi. Cứ một chốc lại phải lau sàn để tránh đọng nước, dễ trơn trượt. Trung úy QNCN Nguyễn Trà My, diễn viên múa của Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội cho biết, tại Army Games 2020, Trà My được tham gia Đội tuyển VHNT biểu diễn giao lưu, phục vụ Liên hoan văn hóa các dân tộc “Tình bạn không biên giới”. Năm nay, cô rất vinh dự vì tiếp tục được lựa chọn vào đội tuyển. Tuy nhiên năm nay, các tiết mục biểu diễn đều thi đấu nên sẽ yêu cầu cao hơn. Tham gia đội múa, Trà My cùng 3 đội viên sẽ thi ở giai đoạn 2 “Kỹ năng biên đạo”. Ở nội dung múa, Đội tuyển VHNT xây dựng 5 tiết mục, 2 múa đơn, 1 múa đôi và 2 múa tốp. “Tại cuộc thi lần này, BTC quy định rất khắt khe về số lượng diễn viên, nên trong tiết mục múa đôi “Sen đá” chỉ tôi và diễn viên Phi Trường thể hiện nhiều động tác khó trên cao. Vì vậy, việc diễn viên bị rơi, ngã hoặc va đập xuống sàn là chuyện bình thường. Mỗi lần như thế, đau lắm nhưng chúng tôi vẫn phải cố gắng. Kể ra vậy thôi, nhưng ai cũng háo hức, tự tin, quyết tâm cao, quên hết những mệt mỏi, khó khăn”, Trà My hào hứng cho biết.

Thượng tá, NSND Nguyễn Xuân Bắc (giữa) biểu diễn tiết mục trống dân tộc “Hồn quê”. 

Trong một không gian khác, phòng tập nhạc cụ dân tộc cũng rộn ràng. Thượng tá, TS, NSND Nguyễn Xuân Bắc, Chủ nhiệm Khoa Nghệ thuật dân tộc và miền núi của Trường Đại học VHNT Quân đội, cho hay: “Tôi khá bất ngờ khi ở Army Games lần này có tiết mục đàn đá. Hơn 30 năm nghiên cứu, giảng dạy và sáng tác tác phẩm về nhạc cụ dân tộc, tôi quan tâm đến nhạc cụ độc đáo này của đồng bào Tây Nguyên nhưng chưa chơi một cách bài bản. Đây là cơ hội để tôi khám phá”. Theo NSND Xuân Bắc, đàn đá là nhạc cụ chỉ Việt Nam mới có. Tính độc đáo của đàn đá ở hệ âm thanh khác biệt và cách thức chế tác. “Vì dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nên tôi không có điều kiện vào Tây Nguyên để chọn đá, hoặc gặp trực tiếp nghệ nhân chế tác. Mọi công đoạn từ ý tưởng, gọt đẽo đá, chỉnh lý âm thanh... đều phải trao đổi qua điện thoại và internet; đồng thời, tôi bắt tay vào sáng tác nhạc. Vì chưa có đàn, tôi phải tập “chay”, đánh tưởng tượng trên mặt bàn. Rất may, tôi từng có thời gian dài đi thực tế, sống cùng bộ đội và nhân dân Tây Nguyên nên có chút “vốn” về âm nhạc của người dân nơi đây. Vì thế, khi sáng tác tiết mục “Âm vang đại ngàn”, tôi đã đưa những âm hưởng dân ca, cồng chiêng của đồng bào các dân tộc: Gia Rai, Ê Đê, Giẻ Triêng, Ba Na... để thể hiện không gian hùng vĩ của đại ngàn, cùng nét văn hóa đặc sắc của Tây Nguyên. Chúng tôi đang gấp rút tập luyện bằng nỗ lực 200%, với mong muốn đạt kết quả tốt nhất”.

Ở phòng tập thanh nhạc, Thiếu tá Trịnh Văn Phương, Thượng úy Ngô Văn Đức, ca sĩ Lương Nguyệt Anh cũng đang tập trung luyện thanh. Trong đội tuyển thanh nhạc lần này, Thiếu tá Trịnh Văn Phương có nhiều thuận lợi do nhiều năm học thanh nhạc tại Nga và đã tham gia một số cuộc thi quốc tế. Đội thanh nhạc thi giai đoạn 1 “Kỹ năng thanh nhạc” với 9 tiết mục ở các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca; trong đó mỗi diễn viên bắt buộc hát đơn ca một tác phẩm bằng tiếng Nga và một tác phẩm tiếng Việt thể loại thính phòng hoặc dân gian. “Trong các giai đoạn thi, phần thanh nhạc có thể nói là khó nhất. Bởi ở phần thi song ca và tốp ca yêu cầu phải thể hiện là tác phẩm, trích đoạn thể loại thính phòng, đòi hỏi diễn viên đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật biểu diễn thanh nhạc. So với các bạn quốc tế, chúng ta đang có nhiều hạn chế về phát âm tiếng Nga, luyện thanh... ”, Thiếu tá Trịnh Văn Phương cho hay, khi buổi tập của đội thanh nhạc kết thúc vào 21 giờ 30 phút.

Lan tỏa vẻ đẹp văn hóa thống nhất trong đa dạng

Tại buổi biểu diễn báo cáo kết quả giai đoạn 1 thực hiện nhiệm vụ của Đội tuyển VHNT tham gia Cuộc thi “Đội quân văn hóa” trong khuôn khổ Army Games 2021, Đại tá, nhạc sĩ Nguyễn Xuân Thủy, Hiệu trưởng Trường Đại học VHNT Quân đội cho biết: "Bằng tinh thần chủ động, sáng tạo, vượt khó, nhà trường đã tích cực phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức, triển khai xây dựng chương trình tham gia cuộc thi. 19 tác phẩm dàn dựng đúng tiến độ đề ra với các hình thức, thể loại để dự thi các bảng: Âm nhạc, múa và thanh nhạc".

19 tiết mục nghệ thuật mang đặc trưng văn hóa các vùng miền, cộng đồng dân tộc Việt Nam, như: Hát văn “Cô đôi thượng ngàn”; độc tấu đàn bầu “Cung đàn đất nước”; múa “Chí anh hùng”; độc tấu trống dân tộc “Hồn quê”; độc tấu sáo “Truy kích”; đơn ca “Sông Lô”... Cùng đó là các tác phẩm mang màu sắc văn hóa Nga, như: “Khi chúng ta còn trẻ”, “Bên kia sông”, “Người bán hàng rong”, “Bóng ma trong nhà hát”, mushup (kết hợp) đàn dân tộc “Kachiusa-Tình ca du mục”... Thượng tá Đặng Mỹ Hạnh, Phó trưởng Phòng VHNT, Cục Tuyên huấn, TCCT, Đội trưởng Đội VHNT kiêm Giám khảo Cuộc thi “Đội quân văn hóa” trong khuôn khổ Army Games 2021 cho biết: "Đoàn của QĐND Việt Nam có điều kiện tham gia ở hai kỳ thi trước, nên cũng có chút ít kinh nghiệm. Mỗi quốc gia đều có nét đặc sắc của hoạt động nghệ thuật quân đội. Tuy nhiên, Việt Nam có bản sắc văn hóa riêng, có nền văn hóa thống nhất trong đa dạng, nên các tiết mục mang đi biểu diễn không bị trùng lặp, màu sắc phong phú; mỗi tiết mục lại kể một câu chuyện, có nội dung tư tưởng. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tập luyện công phu và quyết tâm cao của đội tuyển, cùng sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, Đội tuyển VHNT hứa hẹn sẽ gặt hái được nhiều thành công, đặt quyết tâm có nhiều tiết mục xuất sắc biểu diễn trong chương trình bế mạc hội thao.

Phát biểu tại buổi biểu diễn báo cáo kết quả giai đoạn 1 thực hiện nhiệm vụ của Đội tuyển VHNT tham gia Cuộc thi “Đội quân văn hóa”, Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm TCCT đánh giá cao tinh thần nỗ lực, cố gắng của các thành viên Đội tuyển VHNT trong quá trình luyện tập. Trung tướng Trịnh Văn Quyết yêu cầu: Với ý nghĩa thực hiện sứ mệnh của “Đội quân văn hóa”, các thành viên đội tuyển nỗ lực hơn nữa, luyện tập kỹ càng, đầu tư chau chuốt từ giọng hát, chất lượng hòa âm phối khí, trang phục đến hình ảnh minh họa cho các tiết mục. Bởi, thông qua các tiết mục nghệ thuật thể hiện được sự phát triển lớn mạnh của đất nước, quân đội và nền văn hóa Việt Nam. Đặc biệt, các tiết mục cũng cần cho thấy sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và các quốc gia, qua đó góp phần tăng cường tình hữu nghị giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Bài và ảnh: VƯƠNG HÀ