Vòng xoáy căng thẳng mới xuất hiện
Ngày 17-12 (giờ địa phương), cảnh sát Ukraine đã đụng độ với những người ủng hộ cựu Tổng thống Gruzia, cũng là cựu Thống đốc tỉnh Odessa Mikhail Saakashvili. Cảnh sát đã dùng hơi cay để ngăn cản đoàn người biểu tình phản đối Tổng thống Petro Poroshenko khi những người này tìm cách tiến vào Cung điện Tháng 10 tại thủ đô Kiev. Trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình địa phương, ông Zoryan Shkiryak, cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov cho biết, có ít nhất 30 cảnh sát bị thương trong các vụ đụng độ. Trong khi đó, các phương tiện truyền thông của Ukraine đưa tin, nhiều người biểu tình cũng bị thương trong các cuộc đụng độ với lực lượng cảnh sát.
Trước đó một ngày, cuộc biểu tình ban đầu diễn ra một cách hòa bình tại phố Khreschatyk ở trung tâm Kiev, song đã bùng phát thành bạo lực khi những người biểu tình cố gắng thiết lập một "trụ sở biểu tình" tại Cung điện Tháng 10 trong khi cảnh sát chống bạo động Ukraine triển khai quân phong tỏa và quyết ngăn chặn dòng người biểu tình xâm nhập.
    |
 |
|
Cảnh sát Ukraine đụng độ với những người ủng hộ Cựu Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili. Ảnh: Reuters. |
Trước chiều hướng căng thẳng có nguy cơ gia tăng, ông Saakashvili cáo buộc lực lượng chức năng đang khiến tình hình Ukraine trở nên khó kiểm soát, có thể dẫn tới bạo lực. Trong khi đó, Bộ Nội vụ Ukraine khẳng định ông Saakashvili phải chịu trách nhiệm về diễn biến bạo lực này. Văn phòng Tổng công tố Ukraine thậm chí còn yêu cầu cảnh sát nước này đưa ông vào danh sách truy nã.
Nhân tố Saakashvili
Nhìn lại con đường ông Saakashvili tới với Ukraine sẽ thấy hết sự phức tạp của vấn đề. Ông Saakashvili giữ chức Tổng thống Gruzia hai nhiệm kỳ, từ tháng 1-2004 đến tháng 11-2007 và từ tháng 1-2008 đến giữa tháng 11-2013. Giữa tháng 11-2013, ông rời đất nước vài ngày trước khi hết nhiệm kỳ thứ 2. Năm 2014, ông Saakashvili bị cáo buộc phạm tội hình sự tại Gruzia. Năm 2015, ông Saakashvili được cấp quốc tịch Ukraine, sau đó được bổ nhiệm làm Thống đốc tỉnh Odessa của nước này. Tháng 11-2016, ông từ chức vì bất đồng với chính quyền trung ương ở Kiev. Tháng 7-2017, ông Saakashvili đã bị tước quốc tịch Ukraine. Trước đó, ông đã bị tước quốc tịch Gruzia từ năm 2015. Phía Gruzia từng tuyên bố ông Saakashvili sẽ bị bắt ngay khi quay lại đất nước.
Về những mâu thuẫn giữa ông Saakashvili với Tổng thống Ukraine Poroshenko, các nguồn tin tại Ukraine cho biết, năm 2014, Tổng thống Poroshenko đã mời ông Saakashvili làm Thống đốc tỉnh Odessa. Tuy nhiên, sau khi từ bỏ cương vị này, ông Saakashvili đã cáo buộc Tổng thống Poroshenko ủng hộ tham nhũng. Sau đó ông Saakashvili thành lập và là lãnh đạo đảng Phong trào các lực lượng mới đối lập ở Ukraine.
Mới đây nhất, hôm 5-12, ông Saakashvili bị nhân viên Cơ quan An ninh Ukraine bắt giữ với cáo buộc hợp tác với các băng nhóm tội phạm và các tổ chức biểu tình được hỗ trợ tài chính ở nước ngoài. Chỉ sau đó ít giờ, ông Saakashvili được những người ủng hộ “giải cứu” và kéo đến biểu tình bên ngoài tòa nhà Quốc hội. Đến ngày 8-12, ông Saakashvili lại một lần nữa bị bắt và bị giam ở Kiev. Song ông bác bỏ mọi cáo buộc. Đến ngày 11-12, tòa án quận Pechersk ở Kiev đã bác yêu cầu của Viện Tổng Công tố Ukraine về áp dụng biện pháp ngăn chặn dưới dạng quản thúc tại gia đối với ông Saakashvili, đồng thời ra phán quyết trả tự do cho ông này với sự bảo lãnh của một nhóm nghị sĩ Quốc hội Ukraine. Ngày 15-12, Bộ Ngoại giao Ukraine tuyên bố Kiev không tiến hành bất kỳ cuộc đàm phán nào với Gruzia về vấn đề dẫn độ cựu Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili, lãnh đạo đảng Phong trào các lực lượng mới đối lập ở Ukraine.
Tình hình Ukraine đang nóng lên từng giờ khi ông Saakashvili kêu gọi mở rộng các cuộc biểu tình. Các nhà phân tích chính trị cho rằng, bằng tuyên bố trả tự do cho ông Saakashvili, tòa án ở Ukraine đã cấp cho ông một “bảo bối” để có điều kiện thực hiện các bước đi nhằm loại bỏ các đối thủ chính trị, trong đó có Tổng thống Poroshenko. Theo giới phân tích, giờ là lúc vị thế của Tổng thống Poroshenko bị đe doạ và an ninh chính trị của Ukraine rất có thể sẽ lại một lần nữa rơi vào vòng xoáy mới.
NGUYỄN HÒA