Áp dụng văn bản hết hiệu lực trong thu hồi đất
Kết luận thanh tra số 109/KL-STNMT ngày 4-10-2017 của Sở TN&MT tỉnh Hà Giang chỉ rõ: UBND huyện Vị Xuyên đã để xảy ra nhiều sai phạm trong thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội. Trong đó, một số dự án không xây dựng kế hoạch thu hồi đất, chưa thực hiện việc phổ biến và niêm yết công khai quyết định phê duyệt phương án bồi thường, không có bảng tổng hợp ý kiến của người có đất bị thu hồi. Đặc biệt, trên địa bàn xã Đạo Đức, có đơn xin xác nhận tỷ lệ mất đất nông nghiệp và nguồn gốc sử dụng đất, không ghi diện tích, không có chủ sử dụng nhưng UBND xã vẫn xác nhận. Trong quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện dự án Trung tâm dạy nghề huyện Vị Xuyên tại Quyết định số 390/QĐ-UBND ngày 1-3-2017 của UBND huyện Vị Xuyên đã căn cứ, áp dụng các văn bản hết hiệu lực thi hành (áp dụng Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản dưới luật) là trái với quy định. Bên cạnh đó, Phòng TN&MT đã áp dụng Quyết định số 1129/2012/QĐ-UBND ngày 13-6-2012 của UBND tỉnh hết hiệu lực thi hành từ ngày 19-6-2015 để thẩm định, trình UBND huyện phê duyệt phương án bồi thường thực hiện dự án San nền mặt bằng, kè Hạt bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng cấp bách huyện Vị Xuyên tại Quyết định số 4626/QĐ-UBND ngày 25-11-2016 là trái quy định.
Trên địa bàn UBND TP Hà Giang, qua thanh tra cũng cho thấy, một số hồ sơ không có kế hoạch thu hồi đất, chưa thực hiện việc phổ biến và niêm yết công khai quyết định phê duyệt phương án bồi thường theo quy định, một số hồ sơ biên bản kiểm đếm, thẩm định không đóng dấu xác nhận. Trong quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện dự án ĐZ 35KV, TBA cấp điện thôn Cao Bành, xã Phương Thiện đã áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực thi hành là trái quy định...
Đối với thủ tục tách thửa, hợp thửa tại văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh và huyện, Kết luận số 109/KL-STNMT cũng chỉ rõ việc thực hiện tách thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu, tức là nhỏ hơn 36m2 theo đúng Quyết định số 14/2014/QĐ-UBND ngày 6-9-2014 của UBND tỉnh Hà Giang, nhưng không thực hiện đồng thời với việc xin hợp thửa đất đó với thửa đất liền kề để tạo thành thửa đất lớn hơn hoặc bằng diện tích tối thiểu theo quy định. Việc xác nhận thay đổi thông tin vào giấy chứng nhận khi thực hiện tách một thửa đất thành nhiều thửa hoặc chuyển mục đích sử dụng là không đúng thẩm quyền. Ngoài ra, văn phòng chưa tổ chức giao đất trên thực địa, nhưng đã trao giấy chứng nhận cho các tổ chức được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án. Đây là nguyên nhân dẫn tới tình trạng không xác định được các sai phạm của chủ đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư mà không sử dụng đất trong thời gian 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư theo quy định tại Điều 64, Luật Đất đai năm 2013. Tham mưu, trình lãnh đạo sở cấp chung một giấy chứng nhận cho nhiều thửa đất có mục đích khác nhau, vi phạm nguyên tắc cấp giấy chứng nhận.
Chưa kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các tập thể, cá nhân
Để xảy ra những sai phạm này, theo ông Hoàng Văn Nhu, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Hà Giang, nguyên nhân là do một số cán bộ thiếu trách nhiệm trong giải quyết thủ tục hành chính, không kiểm tra đầy đủ, chặt chẽ hoặc giải quyết không đúng trình tự quy định dẫn đến một số hồ sơ chưa bảo đảm quy định hoặc trái quy định của pháp luật. Trình độ năng lực của cán bộ, viên chức còn hạn chế và không đồng đều nên chưa đáp ứng được nhiệm vụ được giao.
Để khắc phục tình trạng trên, Sở TN&MT tỉnh Hà Giang kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang chỉ đạo UBND huyện Vị Xuyên và TP Hà Giang tổ chức chấn chỉnh việc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai; chỉ đạo các phòng chuyên môn và UBND các xã, phường, thị trấn giải quyết thủ tục hành chính theo đúng trình tự, bảo đảm về thời gian, số lượng hồ sơ, đúng thành phần hồ sơ theo quy định của pháp luật và Bộ thủ tục hành chính được UBND tỉnh ban hành. Sở cũng yêu cầu Phòng TN&MT phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm tra, rà soát hồ sơ đất đai giai đoạn từ ngày 1-7-2014 đến 31-5-2017 và có biện pháp khắc phục các tồn tại trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính, nhất là các quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật không còn hiệu lực thi hành.
Sở TN&MT cũng kiến nghị tổ chức kiểm điểm đối với tập thể, cá nhân liên quan để xảy ra thiếu sót, tồn tại trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính và tham mưu cho UBND huyện, thành phố áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật không còn hiệu lực thi hành và báo cáo kết quả trước ngày 31-12-2017.
Kiến nghị là thế, song khi phóng viên Báo Quân đội nhân dân liên hệ trao đổi với ông Hoàng Văn Nhu, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Hà Giang để tìm hiểu việc khắc phục sai phạm của các địa phương thì ông Nhu lại không cung cấp thông tin kết quả xử lý và cho rằng: “Báo chí không liên quan… đất đai”. Tìm hiểu nguyên nhân và phương hướng khắc phục những sai phạm về đất đai ở huyện Vị Xuyên, trao đổi với phóng viên, ông Lương Văn Đoàn, Chủ tịch UBND huyện cũng né tránh cung cấp thông tin.
Hà Giang là tỉnh nghèo, rất cần quản lý tốt nguồn lực đất đai để phục vụ phát triển. Vì vậy, những sai phạm cần sớm được xử lý, khắc phục, tránh tình trạng “thanh tra, chỉ ra rồi... để đấy”?
NGUYỄN CƯỜNG