Từ buổi đầu soi lối, mở đường, xẻ núi, băng rừng len lỏi dưới đại ngàn Trường Sơn không dấu chân người. Với một đơn vị nhỏ bé, tổ chức thành tuyến đường, lấy phương tiện thô sơ gùi là chủ yếu, phát triển thành tuyến vận tải Bắc-Nam vươn tới vùng rừng núi Tây Nguyên, luồn sâu vào Đông Nam Bộ, cửa ngõ Sài Gòn, trung tâm đầu não phát động chiến tranh của Mỹ-ngụy; bao gồm một lực lượng hùng hậu lên tới hàng chục vạn người, gồm nhiều quân, binh chủng hợp thành.

Bộ đội Trường Sơn không chỉ tổ chức vận tải giỏi, mà còn tổ chức chiến đấu mưu trí, dũng cảm, đánh hơn 2.500 trận, diệt gần 17.000 tên, bắt hơn 1.200 tên, gọi hàng hơn 10.000 tên địch; bắn rơi 2.455 máy bay, phá hủy hàng vạn tấn vũ khí và phương tiện chiến tranh khác của địch.

Để giành được thắng lợi vẻ vang đó, hơn 2 vạn cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong đã hy sinh, gần 3 vạn người bị thương, hàng vạn người bị nhiễm chất độc da cam. Biết bao bộ đội, thanh niên xung phong, đồng bào các dân tộc có Đường Trường Sơn đi qua đã hiến dâng cả tuổi thanh xuân để giữ vững mạch máu giao thông trên con đường huyền thoại. Tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh giữ một vị trí đặc biệt quan trọng, là một trong những nhân tố quyết định nhất cho sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa xuân năm 1975.

Sau hơn nửa thế kỷ, nhìn lại càng thấy rõ hơn, đầy đủ và sâu sắc hơn vị trí, tầm vóc lớn lao, sứ mệnh lịch sử trọng đại của con đường mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, là biểu tượng sáng ngời tình đoàn kết, chiến đấu thủy chung giữa 3 nước Việt Nam-Lào-Campuchia.

Kết thúc nhiệm vụ lịch sử, Bộ đội Trường Sơn được tổ chức lại, Binh đoàn 12 được giao nhiệm vụ kế tục truyền thống Bộ đội Trường Sơn anh hùng, cùng với cả nước làm nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các thế hệ Bộ đội Trường Sơn đã tự nguyện tổ chức ra Ban liên lạc từ những năm 80 và đến năm 2011 được Nhà nước cho thành lập hội với tên “Hội truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam”, gọi tắt là Hội Trường Sơn. Bảy năm hoạt động, hội đã có một tổ chức phát triển cả bề rộng và chiều sâu, với hơn 30 vạn hội viên sinh hoạt ở 39 hội, 9 ban liên lạc cấp tỉnh, thành phố, 61 hội, ban liên lạc đơn vị truyền thống và 6 đơn vị trực thuộc hội, là một tổ chức trong Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam. Ở các tỉnh, thành, huyện, nhiều hội là thành viên MTTQ cùng cấp. Hội Trường Sơn đã làm tốt việc nghĩa tình đồng đội, tổ chức quyên góp, vận động hỗ trợ được 151,8 tỷ đồng, xây dựng 1.891 ngôi nhà tình nghĩa, tặng quà, hỗ trợ 1.150 chăn ấm, 57.000 suất quà, gần 10.000 tấn gạo, hàng nghìn bộ quần áo, hàng trăm suất học bổng giúp các đối tượng chiến sĩ Trường Sơn khó khăn, ốm yếu và con cháu đồng đội nghèo học giỏi. Trợ cấp cho 216 hội viên thực sự khó khăn mức 500.000 đồng/tháng; gửi đến trung tâm nhân đạo nuôi dưỡng 14 chiến sĩ nữ Trường Sơn già yếu, cô đơn... Binh đoàn 12 và Hội Trường Sơn qua các thời kỳ đã xây dựng được hàng chục công trình ghi dấu ấn lịch sử, đó là Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn, Bảo tàng Đường Hồ Chí Minh... Di tích đường Đông Trường Sơn và 37 di tích nằm trên đường Trường Sơn qua 11 tỉnh, được Nhà nước cấp bằng “Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt”.

Tiến tới kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn, Hội Trường Sơn đang xúc tiến cùng bạn Lào báo cáo, để Nhà nước Lào công nhận đường Tây Trường Sơn là “Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt”; tiến tới xây dựng tượng đài, bia di tích lịch sử đường Tây Trường Sơn.

Thiếu tướng, Anh hùng LLVT nhân dân NGUYỄN BÁ TÒNG, Phó chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh