Chế độ, chính sách đối với dân công hỏa tuyến

Theo Quyết định số 49/2015/QĐ-TTg ngày 14-10-2015 của Thủ tướng Chính phủ, đối tượng được áp dụng chính sách trên là người được ủy ban hành chính hoặc UBND cấp xã trở lên hoặc cơ quan, đơn vị có thẩm quyền huy động, quản lý tập trung, được giao làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu cho các đơn vị quân đội hoặc phục vụ các chiến trường, trong thời gian và địa bàn như sau:

Thứ nhất, dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp từ tháng 9-1945 đến ngày 20-7-1954; tham gia kháng chiến chống Mỹ từ sau ngày 20-7-1954 đến ngày 30-4-1975. Địa bàn thực hiện nhiệm vụ trong phạm vi cả nước và ở Lào, Cam-pu-chia.

Thứ hai, dân công hỏa tuyến tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam từ tháng 5-1975 đến ngày 7-1-1979, ở biên giới phía Bắc từ tháng 2-1979 đến tháng 12-1988, làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào từ tháng 5-1975 đến ngày 31-12-1988, ở Cam-pu-chia từ tháng 1-1979 đến ngày 31-8-1989. Địa bàn thực hiện nhiệm vụ trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là các huyện biên giới, các huyện tiếp giáp với huyện biên giới có yêu cầu phục vụ, bảo đảm cho nhiệm vụ chiến đấu.

Dân công hỏa tuyến vận tải hàng hóa chi viện cho chiến trường. Ảnh tư liệu 

Thứ ba, đối với một số địa bàn đặc biệt, thời gian tham gia của dân công hỏa tuyến có thể được tính sớm hơn hoặc muộn hơn so với thời gian nêu trên do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định.

Nếu các đối tượng trên thuộc một trong các trường hợp sau đây thì không được áp dụng chính sách này: Một là, hiện đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động, chế độ bệnh binh, chế độ người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học hằng tháng hoặc đang công tác trong cơ quan nhà nước, làm việc trong doanh nghiệp nhà nước hưởng lương từ ngân sách nhà nước có tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.Hai là, đã từ trần nhưng không còn vợ hoặc chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, con đẻ, con nuôi hoặc người nuôi dưỡng hợp pháp. Ba là, đang chấp hành hình phạt tù có thời hạn, tù chung thân; hoặc người bị kết án về một trong những tội về xâm phạm đến an ninh quốc gia. Bốn là, xuất cảnh trái phép, đang định cư ở nước ngoài bất hợp pháp hoặc bị tòa án tuyên bố là mất tích; hoặc thoái thác nhiệm vụ, đầu hàng, phản bội, chiêu hồi.

Các đối tượng đáp ứng đủ các điều kiện thì được hưởng chế độ trợ cấp một lần; chế độ bảo hiểm y tế và chế độ trợ cấp mai táng phí. Trợ cấp một lần từ 2 đến 3,5 triệu đồng…

Ngày 16-12-2015, liên Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 138/2015/TTLT-BQP-BLĐTBXH-BTC hướng dẫn thực hiện Quyết định số 49/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Thông tư này đã cụ thể hóa điều kiện áp dụng là người được ủy ban hành chính hoặc UBND cấp xã trở lên hoặc cơ quan, đơn vị có thẩm quyền huy động, quản lý tập trung, được giao làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu cho các đơn vị quân đội hoặc phục vụ các chiến trường, bao gồm: Vận chuyển vũ khí trang bị, đạn dược, lương thực, thực phẩm, vận chuyển thương binh, bệnh binh; làm đường cơ động, san lấp hố bom, bảo đảm giao thông, liên lạc, vót chông, làm cạm bẫy; đào hầm hào, xây dựng công sự, trận địa, khu vực phòng thủ trong thời gian và địa bàn theo quy định tại Điểm a, b, c Khoản 2 Điều 2 Quyết định số 49/2015/QĐ-TTg.

Về chế độ trợ cấp một lần, đối tượng có đủ điều kiện nêu trên được hưởng chế độ trợ cấp một lần ấn định theo các mốc thời gian thực tế trực tiếp tham gia dân công hỏa tuyến, cụ thể: Dưới 1 năm, mức trợ cấp bằng 2.000.000 đồng; đủ 1 năm đến dưới 2 năm, mức trợ cấp bằng 2.700.000 đồng; từ đủ 2 năm trở lên, mức trợ cấp bằng 3.500.000 đồng. Khi đối tượng được hưởng đã từ trần thì một trong những thân nhân sau đây: Vợ hoặc chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, con đẻ, con nuôi hoặc người nuôi dưỡng hợp pháp được hưởng chế độ trợ cấp một lần theo mức thống nhất tương ứng nêu trên.

Về chế độ bảo hiểm y tế, đối tượng có đủ điều kiện quy định nếu chưa được hưởng chế độ bảo hiểm y tế thì được hưởng chế độ bảo hiểm y tế tương tự đối tượng quy định tại Điểm d Khoản 3 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế. Trường hợp đối tượng có đủ điều kiện hưởng các chế độ bảo hiểm y tế khác nhau thì chỉ được cấp một thẻ bảo hiểm y tế và được lựa chọn chế độ các mức hưởng cao nhất.

Đối với trợ cấp mai táng phí, đối tượng có đủ điều kiện hưởng chế độ trợ cấp một lần theo hướng dẫn, khi từ trần, người lo mai táng được hưởng trợ cấp mai táng phí theo mức quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội. Trường hợp đối tượng đã từ trần trước ngày 1-1-2016 thì người lo mai táng không được hưởng trợ cấp mai táng phí. Trường hợp đối tượng từ trần kể từ ngày 1-1-2016 trở đi mà chưa có quyết định hưởng chế độ trợ cấp một lần của cấp có thẩm quyền thì khi có quyết định hưởng chế độ trợ cấp một lần, người lo mai táng được hưởng trợ cấp mai táng phí theo quy định. Cùng với đó, đối tượng có đủ điều kiện hưởng chế độ trợ cấp một lần theo hướng dẫn tại thông tư này đã có quyết định của cấp có thẩm quyền, khi nhận chế độ trợ cấp một lần được cấp Giấy chứng nhận tham gia dân công hỏa tuyến.

MAI PHƯƠNG