Phẫu thuật thành công khối u mỡ khổng lồ nặng 6,5 kg

Chị H cho biết, cách đây mấy tháng, tự dưng chị thấy bụng to ra, không đau, chị tưởng do béo bụng nhưng sau đó sờ thấy cục u cứng và to ra rất nhanh. Khi đi khám và chụp phim thì mới biết đó là khối u mạc treo ruột to, kích thước 15x20cm. Chị nhập Bệnh viện K Trung ương ngày 7-7 để tiến hành phẫu thuật lấy u.

Trao đổi với chúng tôi, PGS, TS Kim Văn Vụ, Trưởng Khoa ngoại C cở sở 1, Bệnh viện K Trung ương, người trực tiếp phẫu thuật cho chị Nguyễn Thị H cho biết: Trong phim chụp chỉ là một khối u nhưng khi mổ ra chúng tôi rất ngạc nhiên vì khối u khổng lồ này không phải một u mà gồm rất nhiều u xếp tầng tầng, lớp lớp lên nhau thành một khối khổng lồ, chiếm toàn bộ ổ bụng (từ khoang sau phúc mạc tràng trên và đại tràng dưới đến tận đoạn động mạch chậu gốc (cơ hoành, lan xuống tận tiểu khung). Điều đáng nói là khối u gồm rất nhiều thùy múi to, khiến cho các mạch trong ổ bụng như: Mạch mạc treo, ruột non, đại tràng, mạch thận trái chui qua u vào tạng.

Với u khổng lổ một khối, dính nhiều tạng phẫu thuật đã khó khăn, trong khi u này lại có nhiều khối dính vào nhau và len lỏi trong nhiều tạng phủ. Vì vậy, phẫu thuật rất khó vừa phải lấy tối đa các khối u vừa phải bảo tồn mạch vì mất mạch có thể bị tắc ruột, tắc thận nguy hại cho sức khỏe, thậm chí không cẩn thận có thể tử vong. Rất may sau hơn 5 giờ bóc tách, các bác sĩ đã bảo tồn được toàn bộ mạch và lấy tối đa được 20 u ra khỏi bụng bệnh nhân. Các khối u mỡ có kích thước từ 2 đến 3 cm, có khối u từ 18 đến 20 cm, nặng 6,5 kg. Hiện nay sức khỏe của bệnh nhân sau mổ tốt và đã ra viện ngày 21-7.

PGS, TS Kim Văn Vụ cho biết, trong phẫu thuật các bác sĩ nghi ngờ đây là khối u sarcoma mô mềm (SCMM) thể mỡ ác tính, nhưng kết quả sinh thiết chưa biến chuyển ác tính. Điều này rất may mắn cho bệnh nhân. Bởi SCMM là loại ung thư nguy hiểm. SCMM là ung thư biểu mô liên kết, bao gồm nhóm thứ nhất xuất phát từ các tế bào của biểu mô liên kết có nguồn gốc trung mô trừ xương, tạng, võng nội mô và nhóm thứ hai xuất phát từ các tế bào của mô thần kinh ngoại vi.

Giai đoạn sớm của bệnh là khối u nhỏ nằm trong mô mềm, di động, không đau, không cản trở vận động. Giai đoạn này khó phân biệt u lành hay ác. Tùy theo vị trí và cách phát triển nhanh hay chậm của u mà người bệnh khẩn trương đi khám hay không. Giai đoạn muộn của bệnh, u phát triển khá to, có thể gây đau do chảy máu trong u, đè ép mô lành xung quanh, căng giãn dây thần kinh. U phát triển ra bề nông gây vỡ da, chảy máu, bội nhiễm, hoại tử. U phát triển bề sâu gây hủy xương, thân thần kinh, mạch máu lớn. Cần chụp x quang xương, chụp cộng hưởng từ hạt nhân hoặc cắt lớp vi tính để đánh giá. Có thể chọc hút tế bào kim nhỏ để xác định tế bào lành tính hay ác tính, nhưng lưu ý phương pháp này khi âm tính không loại trừ chẩn đoán ung thư.

SCMM ít ảnh hưởng đến tình trạng toàn thân ngoại trừ trường hợp chảy máu nhiều, biểu hiện da xanh và niêm mạc nhợt. U bội nhiễm có thể gây sốt dai dẳng, mệt mỏi, sút cân, giai đoạn cuối thường biểu hiện suy mòn do ăn không ngon, mất ngủ và đau nhiều liên miên. SCMM ít di căn hạch (tỷ lệ di căn hạch khoảng 5%) nên thường không được chú ý khám, bỏ sót tổn thương. Loại thường có di căn hạch là sacôm bao hoạt dịch, sacôm cơ vân, u mô bào xơ ác. Hạch khu vực to và chắc khám lâm sàng phát hiện dễ dàng. Trường hợp u phá vỡ da, bội nhiễm thường có hạch to phản ứng. Vì vậy, cần chẩn đoán mô bệnh học xác định. Triệu chứng di căn xa của SCMM rất kín đáo, âm thầm hoặc không có biểu hiện. Di căn phổi nhiều, chiếm hết nhu mô hoặc tràn dịch màng phổi có thể gây khó thở. Cần chụp Xquang phổi thường quy tư thế thẳng và nghiêng, chụp cắt lớp vi tính ngực. Bệnh hiếm khi di căn gan. Di căn hạch xa ngoài khu vực, di căn hạch thượng đòn có thể gặp.

PGS, TS Kim Văn Vụ cảnh báo, u mỡ là một loại u lành tính do sự tập trung quá mức tế bào mỡ tại một vùng cơ thể. U thường xuất hiện ở mô dưới da và ít khi nằm ở các nội tạng. U mỡ gặp bất kỳ ở lứa tuổi nào. Bệnh này thường không khó khăn trong chẩn đoán. Phụ nữ hay bị một khối u riêng lẻ ở vùng thân hay chân tay, còn nam giới hay gặp ở dưới da vùng vai, cổ, đầu, đôi khi có u mỡ ở các nội tạng. U có nhiều loại: U mỡ đơn độc, u mỡ lan tỏa,  u mỡ đối xứng, đa u mỡ gia đình, u mạch mỡ... Đặc điểm của u mỡ thường không đau, chắc và không dính vào lớp da ở trên nên người bệnh thường đi khám muộn. Tình trạng những người mang u mỡ từ vài Ki-lô-gam đến cả chục ki-lô-gam không phải là hiếm ở các bệnh viện. Nguyên nhân là do u mỡ thường là lành tính lên người bệnh chủ quản chỉ khi khối u lớn gây ảnh hưởng thẩm mỹ hoặc chèn ép các cơ quan khác người ta mới đi điều trị. Đặc biệt nguy hiểm nếu u phát triển vào trung thất, gan, thận... sẽ gây nguy hiểm cho người bệnh.

Trong trường hợp u mỡ ngoài da dễ chẩn đoán nhưng nguy hiểm nhất là tình trạng phát triển của các khối u ở trong các nội tạng sẽ dẫn đến những rối loạn chức năng của nhiều cơ quan. Cũng đã có những trường hợp, khối u mỡ không phát triển ra ngoài mà phát triển sâu vào trong trung thất, khiến bệnh nhân bị khó thở, khó nuốt, thậm chí suy hô hấp... các bác sĩ đã phải mổ cấp cứu cùng với khoa phẫu thuật lồng ngực. Hay cũng có trường hợp, bệnh nhân bị u mỡ trong ruột non gây tắc ruột, lồng ruột, thậm chí đi ngoài ra máu, bị hoại tử trong ổ bụng gây viêm phúc mạc nặng... nếu không xử lý kịp thời bệnh nhân có thể tử vong...

Các chuyên gia đều khuyên, u mỡ bên ngoài có thể nhìn thấy và điều trị được, nhưng các u mỡ bên trong đôi khi rất nguy hiểm cho cơ thể. Vì thế, mọi người, đặc biệt là những người trong gia đình có bệnh này cần phải bỏ hẳn thói quen uống rượu bia, thực hiện chế độ ăn giảm chất béo và đường. Khi thấy u hoặc khi có biểu hiện đau, tức bụng, bụng to, rối loạn tiêu hóa người bệnh cần đi khám ngay, chớ để u to, bệnh nặng, tiên lượng rất xấu. Chẳng hạn với bệnh nhân Nguyễn Thị H, rất may đến phẫu thuật ở nơi đúng chuyên khoa, bác sĩ có tay nghề cao nếu không rất dễ không cắt hết u hoặc cắt u kèm với tạng thì sức khỏe sẽ suy sụp.

Bài, ảnh: HƯNG LINH