Bác sĩ Bùi Phương Thảo cho biết, dậy thì sớm ngày càng hay gặp trong cuộc sống hiện đại, dậy thì sớm mang đến những thay đổi về thể chất, tâm lý cho trẻ, gây nên những lo lắng, hoang mang cho trẻ và bố mẹ. Việc chẩn đoán sớm tình trạng dậy thì sớm là hết sức quan trọng. Bình thường, bé trai bắt đầu dậy thì từ khoảng 9 đến 14 tuổi, trẻ gái dậy thì sớm hơn khoảng từ 8 đến 13 tuổi. Dậy thì sớm là dậy thì trước 9 tuổi ở bé trai và trước 8 tuổi ở bé gái.

Dậy thì sớm gồm 2 loại: Dậy thì sớm trung ương (do nồng độ GnRH tăng cao từ sự hoạt động sớm của trục dưới đồi- tuyến yên- tuyến sinh dục; dậy thì sớm ngoại vi (các hormon steroid sinh dục tăng cao do bệnh lý tuyến sinh dục hay thượng thận). Dậy thì sớm gây ra tình trạng xương phát triển sớm và đóng sớm khiến trẻ lùn ở độ tuổi trưởng thành. Trẻ sẽ có ít hơn 3 năm phát triển chiều cao so với các bạn. Thường trẻ gái thấp hơn 12cm và trẻ trai thấp hơn các bạn tới 20cm khi trưởng thành. Dậy thì sớm gây ra những ảnh hưởng về thể chất và tâm sinh lý của trẻ như: Hạn chế phát triển chiều cao sau này, gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho trẻ, nguy cơ quan hệ tình dục sớm và các hậu quả của nó... Với trẻ 8 tuổi dậy thì, việc dùng hormon ức chế (aGnRH) chỉ có tác dụng kìm hãm bộ phận sinh dục chậm phát triển. Khả năng cải thiện chiều cao cho nhóm trẻ này gần như không còn nhiều tác dụng. Những trường hợp này sẽ được tư vấn cụ thể và cân nhắc có cần thiết tiêm hay không. Trường hợp trẻ dưới 6 tuổi dậy thì sớm thì việc tiêm hormon ức chế là rất cần thiết cho sự phát triển chiều cao của đứa trẻ. Nếu trẻ không được điều trị sẽ thua kém chiều cao hơn các bạn rất nhiều. Trẻ chỉ cao 1,5m nhưng nếu sử dụng thuốc ức chế hormon trẻ có thể cao hơn thêm được 12 cm. Chi phí tiêm hormon ức chế khoảng 3 triệu đồng/tháng, nếu có BHYT thì khoảng 600.000 đồng/tháng.

Theo bác sĩ Bùi Phương Thảo, ức chế dậy thì sớm khi điều trị có thể gặp tác dụng phụ hiếm gặp như đau đầu, phản ứng tại chỗ tiêm, xuất huyết âm đạo… Tuy nhiên, hormon ức chế không làm hỏng buồng trứng và không gây vô sinh về sau này. Trẻ đang dùng hormon ức chế dậy thì, khi ngừng thuốc chỉ sau 2-61 tuần trẻ sẽ có kinh nguyệt trở lại. Nghiên cứu khoa học chỉ ra những người phụ nữ đã dùng hormon điều trị ức chế dậy thì sớm, về sau này khả năng sinh sản như những người bình thường. Bác sĩ Bùi Phương Thảo khuyến cáo, khi trẻ có dấu hiệu cao bất thường, bộ phận sinh dục phụ phát triển sớm, cha mẹ nên đưa con đi khám. Dậy thì sớm trung ương ở trẻ gái trước 6 tuổi và trẻ trai nên chụp cộng hưởng từ não. Vì nhóm này có nguy cơ tổn thương não nhiều hơn. Ở trẻ trai chiếm khoảng 40-50% do u não.

Tin, ảnh: THU HƯƠNG