Dấu ấn hồi sức tim mạch tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Khoảnh khắc sinh tử ngoài bệnh viện

Bệnh nhân Trần Đức Hiền (sinh năm 1974, phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa) có tiền sử tăng huyết áp, phình động mạch chủ bụng và rối loạn mỡ máu. Trong lúc ăn sáng tại quán, người bệnh đột ngột mất ý thức, ngã gục xuống nền nhà. Tình huống diễn ra nhanh và bất ngờ.

Bệnh nhân được điều trị tích cực tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Ngay khi phát hiện sự việc, chủ quán ăn đã tiến hành ép tim ngoài lồng ngực cho bệnh nhân. Động tác cấp cứu được duy trì liên tục trong suốt quá trình chờ xe và vận chuyển người bệnh đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa. Thời gian kéo dài gần một giờ đồng hồ.

Tại bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh nhân được tiếp tục hồi sinh tim phổi nâng cao. Các bác sĩ tiến hành ép tim, sốc điện nhiều lần và sử dụng các biện pháp cấp cứu chuyên sâu. Tổng thời gian tính từ lúc ngừng tuần hoàn đến khi có nhịp tim trở lại gần hai giờ đồng hồ. Đây là khoảng thời gian đặc biệt dài đối với một ca ngừng tuần hoàn ngoài bệnh viện.

Cuộc chiến hồi sức tim mạch chuyên sâu

Sau khi có tuần hoàn tự phát trở lại, bệnh nhân được chuyển tuyến khẩn cấp lên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Người bệnh nhập Khoa Hồi sức Tim mạch trong tình trạng hôn mê sâu, thở máy, huyết động không ổn định. Bệnh nhân phụ thuộc ba thuốc vận mạch liều cao.

Kíp điều trị do PGS, TS Đỗ Văn Chiến, Phó chủ nhiệm Khoa Hồi sức Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, trực tiếp tiếp nhận và đánh giá tình trạng. Dựa trên các dữ liệu lâm sàng, điện tâm đồ và diễn biến hồi sức trước đó, ekip xác định nguyên nhân ngừng tuần hoàn là nhồi máu cơ tim cấp gây rối loạn nhịp nguy hiểm.

Bệnh nhân được chỉ định chụp và can thiệp mạch vành cấp cứu. Quá trình đánh giá tổn thương được thực hiện bằng hệ thống siêu âm trong lòng mạch IVUS. Phương pháp này giúp xác định chính xác đặc điểm mảng xơ vữa và mức độ hẹp mạch vành. Chiến lược tái thông được xây dựng tối ưu và phù hợp với tình trạng bệnh nhân.

Can thiệp đặt stent được tiến hành khẩn trương, an toàn và hiệu quả. Sau can thiệp, huyết động của bệnh nhân cải thiện rõ rệt. Liều thuốc vận mạch được giảm dần. Người bệnh được chỉ định lọc máu liên tục cấp cứu để hỗ trợ chức năng các cơ quan.

Ý thức bệnh nhân tiến triển tốt từng ngày. Bệnh nhân được rút ống nội khí quản sớm. Sau 7 ngày điều trị tích cực, người bệnh tỉnh táo hoàn toàn, vận động tốt, không ghi nhận di chứng thần kinh. Bệnh nhân ra viện sau hai tuần điều trị.

Bệnh nhân (bên trái trong ảnh) trong ngày xuất viện.

Kết quả hiếm gặp trong hồi sức ngừng tuần hoàn

Theo PGS, TS Đỗ Văn Chiến, ngừng tuần hoàn là một trong những tình huống cấp cứu khẩn cấp nhất trong y khoa, đặc biệt khi xảy ra ngoài bệnh viện. Các thống kê quốc tế cho thấy tỷ lệ sống sót sau ngừng tuần hoàn ngoài bệnh viện chỉ đạt khoảng 8–12%. Tỷ lệ bệnh nhân sống sót mà không có di chứng thần kinh nặng dao động ở mức 3–5%.

Mỗi phút không có tuần hoàn hiệu quả đều làm gia tăng nguy cơ tử vong và tổn thương não không hồi phục. Việc cứu sống và phục hồi hoàn toàn một bệnh nhân ngừng tuần hoàn kéo dài gần hai giờ là kết quả rất hiếm gặp. Kết quả này cho thấy chất lượng cấp cứu, hồi sức và can thiệp tim mạch tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đạt trình độ chuyên sâu và toàn diện.

Giá trị của chuỗi cấp cứu liên tục

Sự hồi phục của bệnh nhân là kết quả của một chuỗi cấp cứu bền bỉ và không gián đoạn. Ép tim kịp thời tại cộng đồng giữ vai trò quyết định trong những phút đầu. Vận chuyển an toàn giúp duy trì các biện pháp hồi sinh cơ bản. Hồi sinh tim phổi kéo dài tại tuyến tỉnh tạo nền tảng cho điều trị tiếp theo. Hồi sức tim mạch chuyên sâu và can thiệp mạch vành chính xác tại tuyến cuối mang lại cơ hội sống thực sự cho người bệnh.

Ca bệnh cũng cho thấy vai trò trung tâm của các bác sĩ hồi sức tim mạch. Đây là lực lượng làm việc tại tuyến cuối, nơi ranh giới giữa sự sống và cái chết rất mong manh. Mỗi quyết định điều trị đều đòi hỏi kinh nghiệm, bản lĩnh và sự phối hợp chặt chẽ.

Nhận thức rõ chất lượng cấp cứu ngừng tuần hoàn phụ thuộc lớn vào can thiệp sớm và năng lực người thực hiện, Khoa Hồi sức Tim mạch luôn chú trọng công tác đào tạo. Các bác sĩ và điều dưỡng thường xuyên tham gia huấn luyện cấp cứu ngừng tuần hoàn cơ bản và nâng cao. Hoạt động đào tạo được triển khai trong bệnh viện và mở rộng tới các cơ sở tuyến dưới.

Mục tiêu xuyên suốt là rút ngắn thời gian không có tuần hoàn hiệu quả, nâng cao tỷ lệ sống sót và giảm thiểu di chứng thần kinh. Với định hướng đó, Khoa Hồi sức Tim mạch tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong đào tạo, hỗ trợ chuyên môn và chuẩn hóa quy trình cấp cứu, góp phần nâng cao chất lượng điều trị và mang lại cơ hội sống cho người bệnh.