Để hạn chế lây nhiễm chéo, mỗi người đều phải có ý thức bảo vệ bản thân, cộng đồng. GS, TSKH Phạm Mạnh Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam đã có cuộc trao đổi với báo chí về phương pháp dự phòng lây nhiễm chéo trong các khu vực cách ly y tế tập trung.
Phóng viên (PV): Hiện nay, Quân đội đang được giao nhiệm vụ đón tiếp và tổ chức cách ly y tế tập trung những người đến từ những quốc gia hay vùng lãnh thổ đang có dịch Covid-19. Từng là Thứ trưởng Bộ Y tế tham gia chỉ đạo phòng, chống dịch SARS năm 2003, Giáo sư cho biết khi tổ chức cách ly y tế tập trung cần quan tâm đặc biệt đến những vấn đề gì?
GS, TSKH Phạm Mạnh Hùng: Những người đến hoặc trở về từ những vùng đang có dịch Covid-19 là những người có nguy cơ nhiễm và lây nhiễm cao nên cần phải cách ly một thời gian nhất định để ngăn phát tán mầm bệnh ra cộng đồng. Khi số lượng người cần cách ly lớn thì việc tổ chức cách ly tập trung là cần thiết, vừa tiết kiệm được nguồn lực nhưng cũng để quản lý được chặt chẽ hơn không để mầm bệnh phát tán ra diện rộng sẽ rất khó kiểm soát. Khoảng thời gian cần cách ly được xác định bằng thời gian ủ bệnh thông thường của bệnh đang theo dõi, với Covid-19 là 14 ngày. Không phải tất cả những người thuộc diện cách ly tập trung đều là người đã nhiễm mầm bệnh. Vì vậy, khi tổ chức cách ly y tế tập trung, ngoài việc ngăn cản dịch bệnh lây lan ra cộng đồng thì cũng cần đảm bảo không để lây lan giữa những nhóm người với nhau và nhanh chóng xác nhận người nào chưa bị nhiễm thì đưa ra khỏi diện cách ly.
PV: Để dự phòng lây nhiễm chéo ngay trong các cơ sở cách ly y tế tập trung thì cần phải làm gì thưa Giáo sư?
GS, TSKH Phạm Mạnh Hùng: Như trên đã đề cập, mặc dù những người thuộc diện cách ly y tế là những người có nguy cơ cao nhưng không phải tất cả đều đã nhiễm mầm bệnh. Vì vậy, cách tốt nhất là phải xác định nguy cơ của từng người, từng nhóm người thông qua khai báo y tế và đánh giá phân loại ngay tại điểm nhập cảnh để tổ chức cách ly tập trung.
Cụ thể, không nên thực hiện cách ly một số đông người vào cùng một địa điểm, nhất là địa điểm đó lại hẹp và có thể tiếp xúc nhiều người với nhau (như phòng chờ đợi, xe vận chuyển…); cố gắng tổ chức cách ly thành nhóm nhỏ ngay từ đầu, càng sớm càng tốt. Cách triệt để nhất là cách ly từng nhóm nhỏ riêng biệt (khoảng 10-15 người). Mỗi nhóm cách ly bằng cách vận chuyển một xe riêng và ở tại một địa điểm tách rời nhau (không được tiếp xúc với nhau). Ngay trong một doanh trại quân đội hay một khách sạn ta phải phân vùng để cách ly nhóm nhỏ, không cho nhóm người nhóm này tiếp xúc với nhóm người nhóm khác. Nếu làm được giải pháp này thì trong trường hợp có người dương tính mới xuất hiện trong một nhóm, ta có thể loại trừ khả năng nhiễm ở các nhóm khác nếu họ không có biểu hiện nhiễm và không cần kéo dài thời gian cách ly hay tái cách ly tiếp nhóm này. Nếu ta cách ly nhóm rất đông người (vài chục hay nhiều hơn) thì khi có một người biểu hiện bệnh ta phải tiếp tục cách ly cả số đông đó hoặc tái cách ly tất cả số người trong nhóm lớn đó. Như vậy việc cách ly số đông người trong cùng địa điểm lại trở thành điều kiện lây nhiễm cao hơn… Hơn nữa, cách ly nhóm ít người hay nhóm nhiều người cần cân nhắc vào người đó về từ vùng dịch tễ nào.
PV: Giáo sư có lời khuyên gì với những người đang thực hiện cách ly trong các cơ sở cách ly y tế tập trung?
GS, TSKH Phạm Mạnh Hùng: Với những người đang thực hiện cách ly y tế tập trung cần xác định đây là trách nhiệm công dân - không chỉ là công dân Việt Nam mà còn là “công dân toàn cầu” (global citizen) vì chúng ta đang tham gia vào công cuộc phòng, chống dịch Covid-19 cho toàn cầu. Trong thời gian cách ly, chúng ta cần có thái độ coi mình đang ở vùng có nguy cơ lây nhiễm cao. Bản thân mình cũng chưa biết mình có nhiễm không và cũng không biết được những người xung quanh đã nhiễm chưa, vì vậy cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định khi cách ly tập trung. Ngoài việc thực hiện các biện pháp dự phòng như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên…, cần phải hạn chế tiếp xúc đông người; cố gắng chỉ duy trì phạm vi tiếp xúc với những người trong cùng nhóm của mình để khi hết thời gian quy định tất cả các thành viên trong cùng nhóm không ai phát bệnh là cả nhóm cùng hoàn thành việc cách ly. Ngược lại nếu chỉ cần người “xé rào” tiếp xúc với những người ở nhóm khác mà ở nhóm đó lại có người phát bệnh thì cả nhóm đều phải tiến hành tái cách ly theo quy định.
VŨ QUYẾT THẮNG (ghi)