Trong chuyến khảo sát điểm đến du lịch Bắc Giang do Trung tâm Thông tin và Xúc tiến du lịch tỉnh Bắc Giang tổ chức mới đây, chúng tôi có dịp đến thăm Khu di tích Khởi nghĩa Yên Thế. Qua giọng đọc truyền cảm của thuyết minh viên Dương Thị Lan, câu chuyện về cuộc chiến đấu của nghĩa quân Yên Thế chống Pháp cách đây 136 năm hiện lên chân thực, sinh động. Tại khu di tích, đền Thề được biết đến là nơi gắn liền với cụ Đề Thám và nghĩa quân, là nơi diễn ra những cuộc hội họp, bàn kế sách chống giặc của nghĩa quân. Đền Thề tuy nhỏ nhưng có giá trị văn hóa-lịch sử to lớn, hiện là nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc huyện Yên Thế.

leftcenterrightdel
Đền Thề là nơi gắn liền với cụ Đề Thám và nghĩa quân Yên Thế.

Phía sau đền Thề là Nhà trưng bày các hình ảnh và hiện vật của cuộc khởi nghĩa như: Súng kíp, đạn, gươm, mã tấu... cùng các đồ dùng sinh hoạt như mâm đồng, bình lọ, ấm, chén uống nước và đặc biệt là những bức ảnh chụp về nghĩa quân. Trước sân nhà trưng bày là tượng đài lãnh tụ nghĩa quân Hoàng Hoa Thám và câu nói nổi tiếng của ông: "Chúng tôi gắn bó với phong tục của đất nước chúng tôi. Chúng tôi không bao giờ từ bỏ phong tục ấy dù có phải hy sinh cả tính mạng". Đối diện với đền Thề là đồn Phồn Xương, có bức tường thành dài đắp bằng đất và hàng lỗ châu mai. Đồn được Hoàng Hoa Thám cho xây dựng năm 1892, trấn giữ con đường độc đạo đi vào căn cứ nghĩa quân. Trước đồn là một hồ nước để bảo vệ mặt tiền đồn. Phía sau đồn nay còn di tích doanh trại, chiến lũy của nghĩa quân. Gần đồn Phồn Xương có phố Bà Ba - trước kia chính là nơi ở của vợ ba Hoàng Hoa Thám - bà Đặng Thị Nho còn gọi là bà Ba Cẩn - cũng là một tướng của nghĩa quân. Nơi đây còn ngôi mộ của bà Hoàng Thị Thế, con gái của Hoàng Hoa Thám.

leftcenterrightdel
Du khách tham quan đồn Phồn Xương của nghĩa quân Yên Thế.
leftcenterrightdel
Nhà trưng bày và tượng đài người anh hùng Hoàng Hoa Thám.

Cách Khu di tích Khởi nghĩa Yên Thế chừng 15km là xã Xuân Lương-một xã vùng cao nổi tiếng với Điểm du lịch cộng đồng Bản Ven và cây Lim xanh nghìn năm tuổi. Bản Ven hiện là nơi sinh sống của khoảng 150 hộ gia đình, trong đó có hơn 90% dân số là người dân tộc Cao Lan. Các hộ dân sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi. Cây chè là chủ lực trong phát triển kinh tế của người dân nơi đây. Chè Bản Ven gồm chè xanh và chè hoa vàng nổi tiếng thơm ngon. Việc kết hợp vừa sản xuất chè, vừa phát triển du lịch cộng đồng tại Bản Ven là hướng đi được ngành du lịch Bắc Giang quan tâm, chú trọng trong thời gian qua. Bà Quách Hồng Nhung, Giám đốc Công ty Du lịch Đại Dương Xanh, Phó chủ tịch Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam cho biết: “Sau khi có chuyến khảo sát một ngày tại Bản Ven, tôi đã có những chia sẻ thông tin với khách hàng về trải nghiệm tại đây. Nhiều người tỏ ra rất hào hứng và muốn đặt tour tới đó. Hiện tại, chúng tôi đang sắp xếp, lên lịch để sớm đưa khách đoàn đến với Bản Ven”.

leftcenterrightdel
Bản Ven ngày càng được nhiều du khách biết đến.

Những năm gần đây, huyện Yên Thế đã tập trung khai thác tiềm năng về cảnh quan thiên nhiên, bề dày truyền thống lịch sử văn hóa, đầu tư cơ sở hạ tầng, quy hoạch các điểm phát triển du lịch lịch sử, du lịch tâm linh và du lịch sinh thái, cộng đồng. 9 địa điểm gắn liền với Cuộc khởi nghĩa Yên Thế được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.... cùng với các công trình văn hóa dân gian thu hút khách thập phương đến viếng lễ, vãng cảnh. Lễ hội kỷ niệm Cuộc khởi nghĩa Yên Thế được tổ chức hằng năm từ ngày 15 đến 17-3 là một trong hai lễ hội lịch sử lớn nhất của tỉnh Bắc Giang và trở thành hoạt động có ý nghĩa lịch sử to lớn, luôn thu hút được đông đảo du khách thập phương trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, Khu du lịch Xuân Lung – Thác Ngà tại xã Xuân Lương hội tụ nhiều thế mạnh: Không gian núi rừng huyền ảo, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp với hàng trăm ha rừng tái sinh tự nhiên, lưu giữ hệ sinh thái đa dạng, hệ thống thác nước kỳ vĩ có độ cao từ 15 đến 30m, khí hậu mát mẻ...

Ông Lưu Xuân San, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Xúc tiến Du lịch tỉnh Bắc Giang cho biết: “Yên Thế là một huyện vùng núi có nhiều tiềm năng về du lịch văn hóa-lịch sử, du lịch cộng đồng. Trong những năm qua, ngành du lịch Bắc Giang đã có nhiều hỗ trợ giúp Yên Thế phát triển du lịch, trong đó đặc biệt là du lịch cộng đồng tại Bản Ven. Tuy nhiên, trong điều kiện thực tế hiện nay, huyện Yên Thế vẫn còn rất nhiều khó khăn để cụ thể hóa định hướng phát triển du lịch. Yên Thế rất cần những nhà đầu tư đủ tâm, đủ tầm để tăng cường hợp tác trong việc ứng dụng công nghệ, mở rộng thị trường, quảng bá nông sản, phát triển du lịch.”.

Bài và ảnh: HỮU TRƯỞNG