Chúng tôi cùng cán bộ Phòng Dân tộc huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La về bản Nậm Lộng, xã Hang Chú-một trong những bản khó khăn nhất của huyện Bắc Yên. Phải mất hai tiếng đồng hồ chúng tôi mới tới được Nậm Lộng, tuy nhiên hành trình chưa dừng ở đây. Ngước lên nhìn ngọn núi xa xa với mây mờ quanh năm che phủ, một cán bộ Phòng Dân tộc huyện Bắc Yên cho chúng tôi biết: “Nơi đỉnh núi kia chính là điểm dân cư Hua Ngà, có 19 hộ với 98 khẩu người dân tộc Mông sinh sống. Do điểm dân cư quá xa trung tâm nên gần như mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước không vươn tới được. Sau khi rà soát điểm dân cư này, Phòng Dân tộc huyện Bắc Yên đã đề xuất thành lập bản mới, bổ sung người quản lý để có thể quan tâm được sâu sát hơn”.

leftcenterrightdel
Giữ gìn bản sắc văn hóa Kháng tại Sơn La. Ảnh minh họa: TTXVN 

Từ Hua Ngà, chúng tôi ngược hơn 150km tới nhóm bản Suối Trắng, bản Nậm Lin (xã Chiềng Sại, huyện Bắc Yên). Điểm dân cư này hiện có 19 hộ với 101 khẩu người dân tộc Mông sinh sống. Nếu đi từ Suối Trắng ra đến trung tâm xã phải mất hơn 10km đường đất, lại phải đi thuyền lênh đênh trên sông Đà gần một tiếng đồng hồ nên từ lâu, nhóm bản gần như sống biệt lập.

Không chỉ riêng huyện Bắc Yên, hiện nay, nhiều điểm dân cư khác của tỉnh Sơn La vẫn gần như sống biệt lập. Như điểm dân cư Phiêng Phẩy, bản Tà Lành, xã Chiềng Hoa, huyện Mường La có 34 hộ với 120 khẩu người Thái sống rất xa trung tâm bản. Do sống biệt lập, lại nằm ven mỏm núi nên cuộc sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn và nguy hiểm mỗi khi mưa bão về.

Ông Đinh Trung Dũng, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Sơn La cho biết, hiện nay, toàn tỉnh có 322 điểm dân cư sống xa trung tâm thôn, bản rất cần được quan tâm chăm sóc, trong đó có 8 điểm cách trung tâm thôn, bản hơn 10km, 34 điểm cách hơn 5km, 152 điểm cách hơn 2km và 128 điểm cách dưới 2km. Về thành phần dân tộc thiểu số, các dân tộc sống xa trung tâm bản nhất là người Thái với 161 điểm, người Mông 102 điểm... Các điểm sống xa trung tâm thôn, bản là những vùng lõm về kinh tế-xã hội của tỉnh Sơn La. Các điểm dân cư này có khí hậu đa dạng và phức tạp. Người dân thường gặp phải tình trạng khô hạn, sương muối vào mùa đông; mưa đá, lũ quét trong mùa mưa. Từ năm 2013 đến nay, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nhiều điểm dân cư bị lũ quét gây thiệt hại về tính mạng, tài sản của người dân...

Để giúp người dân ở các điểm xa, năm 2017, Ban Dân tộc tỉnh Sơn La đã tham mưu cho HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 56/NQ-HĐND, phê chuẩn Đề án sắp xếp, hỗ trợ ổn định các điểm dân cư cách xa trung tâm bản trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2025. Theo đề án này, tỉnh Sơn La sẽ bố trí hơn 723 tỷ đồng (trong đó 387 tỷ đồng từ nguồn vốn điện nông thôn, 240 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh và 96 tỷ đồng từ các Chương trình 135, Chương trình 30a, Chương trình 102). Dự án sẽ thực hiện qua hai giai đoạn, giai đoạn 1 (2017-2020) xem xét thành lập 15 bản mới, tách ghép 2 điểm về bản mới ở huyện Phù Yên, di chuyển 12 điểm dân cư ở huyện Phù Yên, Bắc Yên, Sốp Cộp và TP Sơn La. Giai đoạn 2 (2021-2025) tiếp tục hỗ trợ đầu tư hạ tầng đồng bộ ở các điểm dân cư, hỗ trợ sản xuất để đồng bào ổn định cuộc sống...

Ông Đinh Trung Dũng cũng cho biết thêm, với đặc thù địa bàn rộng, địa hình chia cắt phức tạp bởi núi cao và nhiều sông, suối như tỉnh Sơn La thì việc ưu tiên các điểm dân cư xa trung tâm thôn, bản là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, chính quyền cần linh hoạt hơn và kiểm soát chặt chẽ để nghị quyết đi vào cuộc sống, giúp các điểm dân cư thoát khỏi tình trạng vùng trũng về kinh tế-xã hội.

TUỆ ĐĂNG