Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc phỏng vấn với đồng chí Vi Minh Tú, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Lạng Sơn xung quanh vấn đề này.
Phóng viên (PV): Trong những năm qua, việc thực hiện chính sách dân tộc nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi ở Lạng Sơn được triển khai như thế nào, thưa đồng chí?
Đồng chí Vi Minh Tú: Những năm qua, từ các chương trình đầu tư hỗ trợ của Nhà nước cũng như sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Lạng Sơn, kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS đã có bước phát triển. Đời sống của người dân ngày càng được nâng lên, qua đó góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trong vùng DTTS. Cụ thể, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm từ 7,88% năm 2020 xuống còn 5,76% năm 2021 (tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 là 12,20%). Cùng với đó, kết cấu hạ tầng vùng đồng bào DTTS, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn cũng được tập trung đầu tư, xây dựng, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân. Đến nay, Lạng Sơn có 75/181 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; 82 khu dân cư kiểu mẫu được công nhận đạt chuẩn; chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo được nâng lên, công tác chăm sóc sức khỏe cho đồng bào vùng DTTS, vùng đặc biệt khó khăn tiếp tục được chú trọng...
Tuy nhiên, chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vẫn còn chậm phát triển, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh chưa cao. Việc nhân rộng các mô hình sản xuất mới gắn với tiêu thụ sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu. Đặc biệt do tác động của đại dịch Covid-19, nên việc làm, thu nhập của đồng bào DTTS gặp nhiều khó khăn.
PV: Thực hiện Chương trình giai đoạn I từ năm 2021 đến 2025, tỉnh Lạng Sơn đã triển khai như thế nào? Trong quá trình thực hiện có gặp những khó khăn, vướng mắc gì, thưa đồng chí?
Đồng chí Vi Minh Tú: Tỉnh Lạng Sơn xác định thực hiện Chương trình là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2021-2025 để phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, cũng như góp phần cùng các địa phương khác trong cả nước thực hiện hoàn thành các mục tiêu của các chương trình. Để triển khai thực hiện Chương trình giai đoạn I từ năm 2021 đến 2025 có hiệu quả, UBND tỉnh Lạng Sơn đã giao cơ quan công tác dân tộc cấp tỉnh chủ trì tham mưu, tích cực phối hợp với các sở, ngành liên quan xây dựng dự thảo trình Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TU ngày 29-11-2021 về công tác dân tộc và thực hiện Đề án tổng thể phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2021-2030; trên cơ sở đó, tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch hằng năm để tổ chức triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện Chương trình liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, công tác phối hợp chưa thực sự chặt chẽ, còn lúng túng, do đó Chương trình triển khai chưa kịp tiến độ. Mặt khác, đồng bào DTTS ở khu vực đặc biệt khó khăn cơ bản có trình độ dân trí thấp, địa bàn sinh sống biệt lập, ít có cơ hội giao lưu, trao đổi, hội nhập; khả năng ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn hạn chế. Một bộ phận nhỏ người dân không muốn thoát nghèo, không muốn ra khỏi vùng đặc biệt khó khăn để tiếp tục được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.
    |
 |
| Đại diện Ban Dân tộc tỉnh Lạng Sơn trao quà của Ủy ban Dân tộc tặng người có uy tín trên địa bàn huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: ĐÀM HUỲNH |
Một số chính sách giai đoạn 2016-2020 đã kết thúc, trong khi đó các chính sách mới bắt đầu thực hiện từ năm 2021 được phân bổ vốn chậm, nguồn vốn dự kiến thực hiện một số dự án chưa phù hợp thực tế nhu cầu của địa phương; văn bản hướng dẫn của một số bộ, ngành Trung ương còn một số nội dung chưa phù hợp, thiếu chặt chẽ dẫn đến việc triển khai gặp nhiều khó khăn, chưa bảo đảm tiến độ. Ngoài ra, định mức các nguồn vốn đầu tư cho vùng đồng bào DTTS của tỉnh Lạng Sơn, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho các thôn, xã đặc biệt khó khăn còn hạn chế. Bên cạnh đó, việc phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 đã tác động phần nào đến thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
PV: Đề nghị đồng chí cho biết, để thực hiện có hiệu quả Chương trình, trong thời gian tới, tỉnh Lạng Sơn đề ra những mục tiêu, giải pháp nào?
Đồng chí Vi Minh Tú: Hiện nay, tỉnh Lạng Sơn đã và đang phát huy mọi tiềm lực và lợi thế của miền núi để thực hiện đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững cho các xã vùng DTTS và miền núi, bảo đảm an sinh xã hội, giải quyết kịp thời các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất; ưu tiên cho các địa bàn còn hạn chế về cơ sở hạ tầng thiết yếu; ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo, tránh sự chồng chéo với các chương trình, kế hoạch khác. Bảo đảm quản lý tập trung, thống nhất về mục tiêu, cơ chế, chính sách; thực hiện phân cấp trong quản lý đầu tư theo quy định của pháp luật, công khai minh bạch trong phân bổ vốn kế hoạch thực hiện Chương trình giai đoạn I từ năm 2021 đến 2025, góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; phát huy quyền làm chủ cùng sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng và người dân.
Cùng với đó, các cấp huyện, xã chủ động xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch phù hợp với điều kiện, đặc điểm, tiềm năng, thế mạnh, bản sắc văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp của các dân tộc, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh; chủ động bố trí ngân sách địa phương, tích cực huy động nguồn lực xã hội hóa để phát triển; phát huy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào DTTS; cơ bản hoàn thành việc quy hoạch, sắp xếp, di dời, bố trí các hộ đang cư trú phân tán rải rác trong rừng đặc dụng, nơi có nguy cơ xảy ra lũ quét, lũ ống, sạt lở; giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS...
PV: Đồng chí có đề xuất, kiến nghị gì để Chương trình sớm đi vào cuộc sống, góp phần phát triển kinh tế-xã hội ở vùng DTTS tỉnh Lạng Sơn?
Đồng chí Vi Minh Tú: Để Chương trình sớm đi vào cuộc sống, góp phần phát triển kinh tế-xã hội ở vùng DTTS, tôi mong rằng các bộ, ngành Trung ương cần khẩn trương hướng dẫn cụ thể các dự án để các địa phương căn cứ thực hiện chương trình đồng bộ, hiệu quả. Trong thời gian tới, Ủy ban Dân tộc cần tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ, công chức trong ngành dân tộc và cán bộ, công chức đầu mối các cơ quan liên quan thực hiện Chương trình để nâng cao khả năng tham mưu tổ chức thực hiện. Cùng với đó cần có cơ chế đặc thù về cơ cấu tổ chức, biên chế cũng như các chính sách đãi ngộ riêng cho đội ngũ thực hiện công tác dân tộc đối với các tỉnh có tỷ lệ đồng bào DTTS cao như Lạng Sơn.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
ĐỨC THỊNH (thực hiện)