Cuối năm 2006, trong chuyến đi thăm và làm việc tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, nhiều vị đại biểu Quốc hội đã tỏ ý lo ngại trước thực trạng hạ nguồn sông Thị Vải bị ô nhiễm nghiêm trọng do phía thượng nguồn xả nước thải không qua xử lý vào dòng sông.

Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, sông Thị Vải trước khi đi vào địa phận Bà Rịa-Vũng Tàu để đổ ra biển đã qua nhiều tỉnh, thành phố. Các địa phương ở thượng nguồn sông Thị Vải do không quản lý chặt chẽ việc xả nước thải, rác thải ra sông đã biến dòng sông thơ mộng trước kia thành nơi chứa nước thải, rác thải. Nhìn dòng sông đen ngòm, bốc mùi khó chịu, ít ai có thể hình dung ra một dòng sông nổi tiếng nhiều tôm, cá trước kia. Hạ nguồn sông Thị Vải đã được quy hoạch thành hải cảng lớn và rất nhiều khu công nghiệp. Thế nhưng, các quy hoạch này đang bị đe dạo bởi sự ô nhiễm của dòng sông.

Trao đổi với phóng viên báo Quân đội nhân dân, các đồng chí lãnh đạo tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu rất bức xúc về thái độ thiếu hợp tác của các địa phương phía thượng nguồn sông Thị Vải. Tỉnh đã phải nhờ đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tiến hành khảo sát, tổ chức các cuộc họp liên tịch để giải quyết, nhưng kết quả vẫn phải …chờ.

Tình trạng “thượng nguồn xả rác, hạ nguồn nguy” không phải chỉ riêng ở sông Thị Vải, tại rất nhiều con sông khác ở nước ta đã diễn ra tình trạng tương tự. Mới đây tại Thái Nguyên, lãnh đạo các tỉnh có con sông Cầu thơ mộng chảy qua đã phải ngồi lại với nhau để bàn giải pháp chống ô nhiễm dòng sông này.

Chúng ta đã có Luật Bảo vệ môi trường, Luật Khoáng sản, các văn bản pháp luật khá đầy đủ liên quan đến quản lý tài nguyên nước. Tiếc rằng, các văn bản quy phạm pháp luật để quản lý một dòng sông lại chưa đầy đủ, thành thử con sông là “cha chung”, nhưng khúc sông qua từng địa phương là "các con" thì lại vẫn “bình chân như vại”.

Thiết nghĩ, đã đến lúc cần phải có các văn bản pháp lý cao quy định chặt chẽ việc quản lý các dòng sông ở nước ta, trong đó có những quy định cụ thể về môi trường để tránh tình trạng ô nhiễm dòng nước, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế-xã hội ở phía hạ lưu.

PHÚ THỌ