Trước yêu cầu nhiệm vụ, Trần Xuân Mạo gia nhập lực lượng thanh niên xung phong (TNXP), cùng đồng đội chốt giữ giao điểm, phá bom, sửa đường phục vụ những đoàn xe chở hàng và đưa bộ đội vào tiền tuyến... Chính những năm tháng phục vụ chiến đấu nơi “chảo lửa, túi bom” ấy, chàng thanh niên Trần Xuân Mạo gặp gỡ và đem lòng yêu thương cô TNXP Nguyễn Thị Bình. Tình yêu tiếp thêm nghị lực và sức mạnh giúp họ vượt qua mưa bom bão đạn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Chiến tranh kết thúc, Trần Xuân Mạo phục viên trở về địa phương, nên duyên vợ chồng với cô TNXP Nguyễn Thị Bình. Năm 2010, vợ chồng ông Mạo chuyển từ thị xã Hồng Lĩnh vào TP Đà Nẵng sinh sống cùng các con. Từ đó đến nay, người dân phường Hòa Hiệp Bắc (quận Liên Chiểu) đã quen với hình ảnh một ông cụ râu tóc bạc phơ thường đi “lang thang” ngoài bãi biển.

Hằng ngày ông Trần Xuân Mạo cặm cụi nhặt rác ven biển. 
Đã 6 năm nay, bất kể trời nắng hay mưa, cứ 4 giờ sáng, khi cả làng chài Nam Ô vẫn còn chìm trong giấc ngủ, ông Mạo đã đi về phía biển, âm thầm làm công việc “không lương” của mình. Ông nhặt bất cứ thứ gì vương vãi trên bãi biển rồi gom lại. Củi mục, lá cây thì ông phơi rồi châm lửa đốt; bao ni-lông thì ông cho vào thùng rác. Chiều tà, ông lại ra biển xem có rác không để thu dọn. Ông bảo: “Nhiều người bảo tôi gàn dở. Tôi cứ mặc kệ họ. Còn sức còn cống hiến, cái chính là góp một phần sức mình cho biển quê hương được sạch đẹp hơn".  

Nói về chồng mình, bà Bình trách yêu: “Rõ khổ, suốt ngày ông ấy cứ lọ mọ ngoài biển. Tôi khuyên ở nhà ngơi nghỉ, nhưng ông ấy đâu có chịu nghe. Ngày chúng tôi mới chuyển vào đây, rác rưởi nhiều lắm, tấp đầy mép biển. Ông nhà tôi thấy bẩn thì nhặt. Một số người thấy vậy bảo ông không bình thường. Giờ thì cả phường Hòa Hiệp Bắc này ai cũng nhận thấy sự thay đổi rõ rệt ở bãi biển".

Ông Nguyễn Dương Nghĩa, Tổ trưởng tổ 4, phường Hòa Hiệp Bắc cho biết: "Trước đây bà con có thói quen vứt rác bừa bãi. Noi gương ông Mạo, người dân phường Hòa Hiệp Bắc đã có ý thức chung tay bảo vệ môi trường. Bà con khối phố ai cũng quý trọng ông ấy!”.

Chia tay nơi bãi biển Nam Ô, tôi nhớ mãi câu nói của ông: “Bác Hồ đã dạy: Tuổi cao chí càng cao, càng phải nêu gương sáng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì thế, tôi còn sống được ngày nào thì cũng phải làm việc gì đó có ích cho xã hội”.

Bài và ảnh: KHÁNH NGUYÊN