Nhẹ nhàng đu người trên đôi tay với hai chiếc ghế gỗ nhỏ, ông Hùng tươi cười mời khách vào nhà. Đón chén trà thơm nóng trên tay ông, nghe ông kể chuyện đời lính, chuyện đời mình với những thăng trầm buồn, vui đủ cả, tôi thầm cảm phục nghị lực sống của thương binh tàn nhưng không phế ấy.

Bị thương nặng, cắt đứt 2 chân khi tham gia chiến đấu trên mặt trận bảo vệ biên giới phía Bắc, Thượng sĩ Nguyễn Trọng Hùng được đưa về hậu phẫu, sau này an dưỡng ở Đoàn 235. Tại đây, ông đã tìm được người bạn đời của mình, cũng là thương binh nặng ¼ - nữ thương binh Đỗ Thị Nhâm.

Ông Hùng thường kể về với con cháu về những ngày đầu khởi nghiệp vất vả. 

Hạnh phúc ngập tràn tổ ấm nhỏ bé, lần lượt 2 cô con gái, sau này thêm cậu con trai chào đời. Thế nhưng khó khăn cũng chất chồng khi nhu cầu chi tiêu của gia đình lớn dần lên theo các con, không thể chỉ trông vào số tiền trợ cấp thương tật của nhà nước. Cuộc sống vất vả, cộng thêm vết thương trong người thường xuyên tái phát, khiến ông cảm thấy bất lực với chính mình. Những đêm dài không ngủ, hàng trăm câu hỏi đặt ra trong đầu, những nghề, những việc được ông nghĩ tới. Ông luôn đau đáu một điều: “Tuy mình là thương binh nặng, mất cả hai chân, nhưng Bác Hồ đã động viên “Thương binh tàn nhưng không phế”. Tuổi mình còn trẻ, cuộc sống hãy còn ở phía trước, nhất định phải phấn đấu vượt khó mà vươn lên để nuôi con khôn lớn, học hành đến nơi đến chốn”.  Nghĩ vậy, vợ chồng ông lao vào làm, làm đủ nghề, cứ có công có việc kiếm được đồng tiền chính đáng là làm. Từ nghề mổ lợn bán tại chợ, mở quầy tạp hóa bán giải khát tại nhà, kể cả theo thợ lên bãi đào đãi vàng buôn đá quý..., nhưng thu nhập vẫn cứ bấp bênh.

Năm 2004, ông Hùng lên phường Yên Thịnh xin làm bảo vệ chợ vào ban đêm và nhận trông coi hàng hóa cho các hộ kinh doanh trong chợ, đồng thời thuê ki ốt để kinh doanh ăn uống. Cả vợ và các con ông tập trung vào làm. Công việc ổn định, thu nhập đều đều, lại gần nhà nên chỉ trong một thời gian ngắn, cuộc sống của gia đình ông đã tạm đủ ăn đủ tiêu. Có thêm chút vốn liếng tích lũy, vợ chồng ông Hùng đánh liều thế chấp sổ lương và sổ đỏ đất nhà vay ngân hàng 150 triệu đồng mua đất xây dựng trang trại chăn nuôi khép kín, xây bể bioga, mua máy nghiền thức ăn để chăn nuôi lợn. Ông đầu tư mua 30 con lợn giống. Công việc chăn nuôi thuận lợi, đàn lợn lớn trông thấy mỗi ngày. Thế nhưng, dường như trời vẫn muốn thử lòng người, trận mưa lũ đêm 11-7-2005 đã cuốn trôi chuồng trại và đàn lợn của gia đình ông, thiệt hại khoảng 35 triệu đồng. Nợ nần khiến vợ chồng ông cảm thấy chán nản, nhưng được bà con xóm phố động viên, họ hàng người thân giúp đỡ vốn liếng, ông Hùng lại tiếp tục củng cố trang trại đầu tư chăn nuôi. Lứa lợn đầu tiên xuất chuồng đạt gần 4 tấn, thu 43 triệu đồng, trừ chi phí, vợ chồng ông để ra 9 triệu đồng tiền lãi. Năm 2016, ông xuất chuồng 3 lứa lợn thu hơn 120 triệu đồng, lãi gần 30 triệu, công với nguồn thu nhập từ kinh doanh hàng quán trong chợ, tổng thu nhập của gia đình ông đạt tới gần 40 triệu đồng/năm. Ông được bình chọn là chiến sĩ thi đua cấp tỉnh.

Tháng 6-2007, ông Hùng vinh dự được đi dự hội nghị tổng kết phong trào thương binh có thành tích xuất sắc trong xóa đói giảm nghèo, làm kinh tế giỏi tại Hà Nội, được Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam trao tặng bằng khen. Nghị lực vượt lên chiến thắng đói nghèo đã đưa người thương binh tàn phế ấy trở thành người lính đi đầu trên trận tuyến phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của tỉnh Yên Bái. Năm 2008, ông vinh dự được đứng trong hàng ngũ đảng viên của Đảng cộng sản Việt Nam...

Duy trì hiệu quả mô hình chăn nuôi lợn thương phẩm, gà sạch, nuôi rúi và kinh doanh dịch vụ ăn uống, thu nhập mỗi năm cũng ngót nghét gần trăm triệu đồng, vợ chồng ông chẳng những có cuộc sống ổn định, nuôi dạy 3 con học hành đỗ đạt, có việc làm ổn định, mà gia đình ông còn vươn lên trở thành hộ có kinh tế khá giả ở địa phương. “Giờ thì con cái trưởng thành rồi, vợ chồng tôi cũng được an nhàn hơn”, ông Hùng bộc bạch. Cho tôi xem tờ giấy mời đích danh ông và vợ ông, với vai trò là người phục vụ thương binh nặng, tham dự lễ tri ân người có công với cách mạng vùng Tây Bắc tổ chức tại tỉnh Sơn La vào trung tuần tháng bảy, ông Hùng phấn khởi cho biết: Còn gì mừng hơn là bản thân mình thấy rằng vẫn luôn sống có ích trong cuộc đời, dẫu có là thương tật nhưng không phải là tàn phế bỏ đi. Trong khó khăn, câu nói của Bác “Thương binh tàn mà không phế” như tiếp thêm nghị lực, để hoàn thành trách nhiệm của người lính đi đầu…

Bài, ảnh: PHẠM HÀ