Đến nay, các đơn vị, địa phương tiến hành chi trả chế độ cho phần lớn đối tượng DCHT; góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định tình hình ở từng địa phương và trong cả nước, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Quyết tâm cao, triển khai đồng bộ, hiệu quả

Đánh giá kết quả triển khai thực hiện Quyết định 49, Thượng tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP), Trưởng BCĐ 24 BQP khẳng định: “Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị tại thông báo Kết luận số 192, ngày 29-1-2015, BQP đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 49 nhằm giải quyết một số chế độ, chính sách đối với DCHT tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế. Đây là chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, có ý nghĩa chính trị-xã hội sâu rộng”.

Ban CHQS huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc) chi trả trợ cấp cho đối tượng chính sách theo Quyết định số 49 của Thủ tướng Chính phủ. Ảnh: HỒNG SÁNG

Với ý nghĩa đó, BCĐ 24 BQP đã chỉ đạo BCĐ 24 các đơn vị, địa phương trong cả nước với quyết tâm đẩy nhanh tiến độ thực hiện Quyết định 49, chi trả sớm chế độ cho lực lượng DCHT. Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng gặp không ít khó khăn. Theo Trung tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Phó trưởng BCĐ 24 BQP: Khó khăn trước hết là do số lượng đối tượng tham gia DCHT tương đối lớn (hơn 1 triệu người); địa bàn thực hiện nhiệm vụ rộng (trong nước và các nước láng giềng: Lào, Campuchia), đối tượng thụ hưởng qua các thế hệ, các thời kỳ chiến tranh (chống Pháp, chống Mỹ, bảo vệ Tổ quốc). Thời gian tham gia DCHT của các đối tượng ngắn, nhiều đợt khác nhau. Phần lớn đối tượng tuổi đã cao, sức yếu, hoặc đã từ trần, không có hoặc không lưu giữ được giấy tờ (chỉ 1% đối tượng có khai trong hồ sơ cá nhân); nhiều đối tượng di cư sinh sống ở địa phương khác... Do đó, việc kê khai, xác lập hồ sơ đề nghị hưởng chế độ của đối tượng và thân nhân đối tượng gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị cao nhất, nêu cao đạo lý tri ân đối với lực lượng DCHT theo Quyết định 49, các đơn vị, địa phương đã chủ động thực hiện hiệu quả việc quán triệt, phổ biến chính sách đối với thân nhân và đối tượng thụ hưởng chính sách. Phát huy vai trò của các tổ chức trong hệ thống chính trị, tập trung quán triệt, phổ biến sâu rộng các nội dung cơ bản về chế độ, chính sách, quy trình, trách nhiệm tổ chức thực hiện của các tổ chức, cá nhân có liên quan và kế hoạch, biện pháp thực hiện của địa phương. Tài liệu quán triệt, triển khai tổ chức thực hiện chính sách được các cấp chuẩn bị chu đáo, in ấn, cấp phát đến tận cơ sở xã (phường), thôn (xóm) trong cả nước. Đại tá Nguyễn Minh Long, Phó chính ủy Bộ CHQS tỉnh Phú Thọ cho biết: “Công tác thông tin, tuyên truyền được tỉnh rất chú trọng. Điểm mới trong công tác tuyên truyền của chúng tôi là ngoài tài liệu hướng dẫn chung của cấp trên, Bộ CHQS tỉnh biên soạn tài liệu tóm tắt những nội dung cần thiết về thực hiện chế độ chính sách đối với DCHT và phổ biến đến cấp thôn, bản để triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, chúng tôi đưa nội dung hỏi-đáp về chế độ chính sách vào các chuyên mục “Quốc phòng Đất Tổ" hằng tháng của tỉnh... Qua đó giúp mọi người dân, mọi đối tượng nắm chắc những nội dung cơ bản của quyết định, tạo thuận lợi trong quá trình hướng dẫn, xác lập hồ sơ được chính xác ngay từ cơ sở”.

Tại Quân khu 4, BCĐ 24 các cấp trong toàn quân khu luôn chú trọng phát huy vai trò tổ tư vấn cấp huyện, tổ giúp việc cấp xã trong tham mưu, hướng dẫn, xét duyệt; thực hiện tốt mở rộng dân chủ, quyền giám sát của nhân dân, của các đối tượng được thụ hưởng chính sách. Đến nay, toàn quân khu đã tổ chức chi trả trợ cấp một lần theo Quyết định 49 cho hơn 544.000 đối tượng với số tiền hơn 1.200 tỷ đồng; cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cho hơn 49.000 đối tượng.

Sau 4 năm triển khai thực hiện, tính đến hết tháng 8-2019, các đơn vị, địa phương trong toàn quốc cơ bản hoàn thành việc chi trả chế độ, chính sách cho các đối tượng DCHT. Theo đó, các đơn vị, địa phương đã xét duyệt, thẩm định, ra quyết định hưởng chế độ trợ cấp một lần và cấp giấy chứng nhận cho hơn 1,7 triệu đối tượng, với số tiền chi trả gần 2.500 tỷ đồng. Sở Lao động-Thương binh và Xã hội các địa phương chủ động phối hợp với cơ quan quân sự, cơ quan bảo hiểm xã hội xem xét, báo cáo chủ tịch UBND cấp tỉnh thực hiện chế độ BHYT đối với 210.955 đối tượng; giải quyết chế độ trợ cấp mai táng phí đối với 19.219 đối tượng đã từ trần sau ngày 1-1-2016.

Hoàn thành thực hiện chế độ chính sách cho dân công hỏa tuyến trong năm 2019

Hiện nay, số đối tượng DCHT còn lại chưa được giải quyết chế độ trợ cấp một lần theo Quyết định 49 còn hơn 166.000 người. Số lượng không nhiều nhưng độ phức tạp trong thẩm định, xét duyệt hồ sơ rất khó khăn. Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Trung tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị thì vẫn còn một số hạn chế, nổi lên là: Quá trình xét duyệt, thẩm định có nơi chưa thực sự chặt chẽ. Do vậy, mặc dù qua nhiều bước, nhiều cấp xét duyệt vẫn còn có trường hợp sai sót về đối tượng và trùng hưởng chế độ. Một số quân khu có số lượng đối tượng ít nhưng tiến độ xét duyệt ở các cấp còn chậm. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện ở một số địa phương chưa thường xuyên; quản lý, theo dõi và nắm tình hình chưa cụ thể và thiếu chủ động trong chỉ đạo giải quyết vướng mắc phát sinh.

Để sớm hoàn thành việc thực hiện chính sách đối với DCHT trong quý IV-2019, Thượng tướng Lê Chiêm yêu cầu BCĐ 24 các cấp, các đơn vị, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện, tập trung giải quyết các trường hợp đã có hồ sơ; tiếp tục chỉ đạo rà soát các đối tượng còn tồn sót ở các địa phương; hướng dẫn đối tượng kê khai lập hồ sơ để xem xét giải quyết theo quy định; phấn đấu hoàn thành việc thực hiện chế độ, chính sách đối với DCHT, không để kéo dài.

Bên cạnh đó, cần tăng cường quản lý tình hình, kiểm tra, giám sát chặt chẽ khâu thẩm định, xét duyệt hồ sơ ở các cấp, bảo đảm đúng đối tượng, đúng quy trình thực hiện. Phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quân sự với ngành lao động-thương binh và xã hội địa phương thực hiện việc cấp thẻ BHYT, chế độ mai táng phí theo quy định. Kịp thời phát hiện xử lý, giải quyết những vướng mắc phát sinh ngay từ cơ sở; xử lý nghiêm những vi phạm trong quá trình thực hiện quản lý lưu trữ tốt hồ sơ đối tượng.

Chế độ, chính sách đối với DCHT là chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, có ý nghĩa chính trị-xã hội sâu rộng. Thời gian tới rất cần sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa của các bộ, ngành chức năng; sự quan tâm thường xuyên của cấp ủy, chính quyền địa phương; cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện tốt chính sách đối với DCHT, bảo đảm chặt chẽ, dân chủ, công khai, công bằng và chính xác. Qua đó góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định tình hình ở từng địa phương và trong cả nước, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

DUY THÀNH