“Xe dù", "bến cóc” đủ chiêu biến tướng
Mới đây, chúng tôi đến thị sát tại “điểm nóng” về xe khách trá hình, "bến cóc” của TP Hồ Chí Minh là trục đường Lê Hồng Phong, thuộc địa bàn quận 5 và quận 10. Mặc dù tuyến đường này đã được thành phố gắn biển cấm xe khách dừng đỗ, nhưng một số đơn vị vận tải lại “lách luật” bằng cách đưa xe vào trong trụ sở văn phòng hoặc lợi dụng thời điểm lực lượng chức năng không có mặt để đón, trả khách.
Trong vai hành khách vào mua vé tại trụ sở hãng xe Thành Bưởi ở số 270 đường Lê Hồng Phong, chúng tôi chứng kiến hành khách vào đặt chỗ lẻ đi xe gắn phù hiệu chạy hợp đồng rất đông và nhà xe ngang nhiên cho ô tô hơn 50 chỗ vào trong trụ sở chờ đón khách. Điều rất lạ là hoạt động xe khách trá hình của hãng xe Thành Bưởi rất rầm rộ và công khai ở nơi chỉ cách trụ sở Thanh tra Giao thông (TTGT) thành phố... vài chục mét!
Xe khách trá hình tuyến TP Hồ Chí Minh-Cà Mau đậu trên lòng đường Tạ Quang Bửu, quận 8, đón khách.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Hồng Việt, Phó chánh TTGT, Sở GTVT TP Hồ Chí Minh, cho biết: Khi cơ quan chức năng cắm biển cấm xe khách dừng, đỗ ở đường Lê Hồng Phong và dẹp bến xe khách lậu ở đường Vĩnh Viễn (quận 10) thì Công ty Thành Bưởi đưa xe vào trụ sở để đón, trả khách, trong khi lực lượng TTGT lại không thể tiến hành kiểm tra các phương tiện này bên trong trụ sở. Do đó, TTGT phải phối hợp với cơ quan chức năng để tiến hành kiểm tra công tác bảo đảm phòng cháy, chữa cháy, tình hình an ninh trật tự, yêu cầu về môi trường...
Theo đoàn kiểm tra liên ngành thành phố, hiện có 81 điểm đón, trả khách của hàng trăm nhà xe trên địa bàn các quận của TP Hồ Chí Minh, trong đó có 63 điểm đón, trả khách trên lòng đường, 18 điểm ở khuôn viên, địa điểm kinh doanh không bảo đảm an toàn giao thông. Cụ thể các "điểm nóng" như ở đường dẫn vào hầm Thủ Thiêm (quận 2); tuyến đường Lê Hồng Phong, Trần Phú, Hùng Vương (quận 5); khu Bắc Hải (quận 10)... Các phương tiện này chạy tuyến cố định nhưng hoạt động trá hình dưới hình thức xe hợp đồng, xe chở khách du lịch; dùng trụ sở công ty, trạm xăng, trạm rửa xe, bãi xe… để làm điểm đón, trả khách.
Với phương thức sử dụng xe hợp đồng để chở khách tuyến cố định, không xuất vé và hóa đơn cho hành khách nên cơ quan chức năng không quản lý được thuế, gây mất trật tự an toàn giao thông… Hiện có 102 đơn vị vận tải hoạt động trá hình với hình thức “Open tour” để chở khách chạy tuyến cố định, 4 đơn vị đăng ký tuyến cố định nhưng hoạt động sai hành trình đăng ký…
Nhiều hệ lụy từ xe khách trá hình
Tại hội nghị đối thoại với các doanh nghiệp vận tải (DNVT) do Sở GTVT TP Hồ Chí Minh tổ chức vừa qua, đại diện các DNVT, đơn vị quản lý bến xe nêu nhiều bức xúc vì hoạt động của xe khách trá hình, "bến lậu” diễn ra phổ biến, gây rối loạn hoạt động vận tải hành khách, thách thức cơ quan chức năng và ngày càng đẩy DNVT hoạt động đúng pháp luật vào chỗ khó khăn, thậm chí đối mặt nguy cơ phá sản.
Ông Kiều Nam Thành, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Bến xe miền Đông, cho biết: Hai năm trước có hơn 200 đơn vị vận tải hoạt động tại Bến xe miền Đông, nhưng nay chỉ còn hơn 100 đơn vị. Nguyên nhân chính là sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp. Mỗi ngày, các xe khách trá hình vận chuyển khoảng 10.000 hành khách đi các tỉnh không qua các bến xe, gây thất thu thuế cho Nhà nước. Dự kiến đến năm 2018, Bến xe miền Đông sẽ di dời sang địa điểm mới, nếu không xử lý vấn nạn xe khách trá hình, "bến dù", "bến cóc” thì sẽ gây không ít khó khăn đối với các DNVT hoạt động đúng pháp luật.
Ông Ôn Minh Hương, Giám đốc HTX Miền Tây, bức xúc: "Hiện nay, ngay trước Bến xe miền Tây có tình trạng nhiều xe khách trên 50 chỗ đậu rước khách gây mất an ninh trật tự, an toàn giao thông nhưng các lực lượng chức năng chưa có biện pháp xử lý và xử phạt thích đáng...".
Xe khách Thành Bưởi đón khách trong văn phòng trụ sở Công ty trên đường Lê Hồng Phong “xuất bến”
Cần xử lý nghiêm cán bộ quản lý địa bàn và hãng xe vi phạm
Hai năm qua, mặc dù lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo quyết liệt phải xử lý dứt điểm xe khách trá hình, "bến cóc”, song vấn nạn này vẫn diễn ra ngày càng phức tạp. Nhiều nhà xe hoạt động ở Bến xe miền Đông và Bến xe miền Tây đã kiến nghị các cơ quan chức năng phải vào cuộc đồng bộ, quyết liệt để giữ nghiêm kỷ cương và bảo đảm trật tự vận tải hành khách, tránh tình trạng “né” thuế, phí và cạnh tranh bất bình đẳng.
Ông Hoàng Như Kha, Chủ nhiệm HTX vận tải Đông Bắc, thẳng thắn: “Nếu không xử lý nghiêm "xe khách trá hình, bến cóc" sẽ dẫn đến hoạt động vận tải ngày càng rối loạn. Những DNVT làm ăn chân chính sẽ phá sản vì không thể cạnh tranh được với xe khách trá hình. Bởi loại hình vận tải này có thể “thọc sâu” vào các quận nội thành để đón, trả khách. Muốn xử lý, cần phải có sự vào cuộc quyết liệt của các ngành chức năng. Sở GTVT TP cần đưa ra “hàng rào” bắt buộc xe khách phải vào bến xe”.
Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách liên tỉnh và du lịch TP Hồ Chí Minh, đề xuất: "UBND TP Hồ Chí Minh đã giao trách nhiệm cụ thể cho chủ tịch UBND quận, huyện trong xử lý xe khách trá hình, "bến cóc". Tuy nhiên trách nhiệm của người đứng đầu ở địa phương thời gian qua chưa phát huy được và cần xem xét kiểm điểm nếu vẫn để tình trạng này tiếp diễn. Mặt khác, thành phố dù đã thành lập Ban chuyên trách xử lý "xe khách trá hình, bến cóc", nhưng Trưởng ban do Giám đốc Sở GTVT kiêm nhiệm thì chưa đủ uy để chỉ đạo quyết liệt. Cần phân công một đồng chí lãnh đạo UBND thành phố làm trưởng ban để chỉ đạo “bộ ba” gồm: Sở GTVT, Công an và chính quyền địa phương thì việc chống "xe dù, bến cóc" mới có hiệu quả.
QUANG MINH