Ngay buổi tối đầu tiên có mặt trên hòn Bảy Cạnh, các tình nguyện viên đã được anh Nguyễn Đình Lý, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Bảy Cạnh (Vườn Quốc gia Côn Đảo) hướng dẫn di chuyển tới khu vực rùa biển “vượt cạn”. Tại đây, chúng tôi có dịp chứng kiến cuộc trao đổi qua máy bộ đàm giữa anh Lý và các kiểm lâm viên đang đi tuần dưới bãi biển. “A lô! Tình hình ngoài đó thế nào?”, “Một con đẻ rồi, hai con thì 15 phút nữa sẽ đẻ hả?”, “Khi nào cho khách xuống quan sát được?”...
    |
 |
|
Kiểm lâm viên Trạm Kiểm lâm Bảy Cạnh và các tình nguyện viên tham gia “Chương trình cứu hộ rùa biển” đợt 3 năm 2019. |
Chúng tôi tò mò hỏi nhau: “Sao các anh kiểm lâm tài thế, biết được là rùa đẻ rồi, biết cả thời gian rùa chuẩn bị đẻ nữa?”. Ai nấy đều ngạc nhiên khi chứng kiến các kiểm lâm viên lặng lẽ đi tuần dưới bãi biển không một ánh đèn mà biết được thông tin chính xác như các bác sĩ sản khoa trong phòng chờ sinh của sản phụ. Ca trực đầu tiên chỉ có hai anh đi tuần trên Bãi Cát Lớn dài khoảng 800m, các anh phải đi tuần liên tục để quan sát các mẹ rùa lên bãi, các mẹ rùa làm tổ và dự đoán gần như chính xác thời gian các mẹ rùa đẻ trứng...
|
|
 |
|
Các tình nguyện viên đưa trứng rùa về hồ ấp. |
Nhóm tình nguyện viên được hướng dẫn di chuyển xuống Bãi Cát Lớn để quan sát mẹ rùa đầu tiên đẻ trứng. Với thân hình to lớn (chiều dài đo được 105cm, chiều rộng 92cm), mẹ rùa như đang mê man trong cơn đau đẻ. Chúng tôi lặng lẽ đến gần chứng kiến khoảnh khắc diệu kỳ của một mẹ rùa đang thực hiện sứ mệnh duy trì nòi giống. Dưới ánh đèn pin nhỏ xíu chỉ đủ soi trúng ổ trứng mà không làm lộ sáng tới mắt của rùa mẹ, chúng tôi quan sát từng quả trứng vào tổ trong tiếng thở phì phò, thỉnh thoảng lại dồn lên từng cơn của rùa mẹ. Dường như hơi thở của chúng tôi cũng thật khẽ, bởi mỗi người đều cảm nhận được sự đau đớn của mẹ rùa lúc vượt cạn. Mỗi lần rùa đẻ trong khoảng 25-30 phút và một mẹ rùa đẻ được khoảng 80-150 quả trứng.
Sau khi đẻ trứng, rùa mẹ bơi về biển vì loài rùa biển không có thói quen nuôi và chăm sóc con non, từ lúc ra khỏi lòng mẹ, những quả trứng đã phải tự lực cánh sinh, rùa con nở và tự tìm về với biển. Những ổ trứng non nớt ở lại trên bãi cát đối diện với bao nhiêu hiểm nguy: Động vật lấy trứng rùa để ăn, thủy triều dâng có thể làm ngập, thối ổ trứng, rồi nguy cơ từ chính kẻ xấu tới rình rập ngay từ lúc rùa chuẩn bị đẻ, các đối tượng lấy trứng để bán hoặc làm thực phẩm...
Công việc của các tình nguyện viên chúng tôi là giúp bảo vệ các ổ trứng, tìm cách để rùa con nở đạt tỷ lệ cao hơn và hỗ trợ, đưa rùa con về với biển khơi. Đó cũng là mục đích của “Chương trình cứu hộ rùa biển” mà đoàn chúng tôi tham gia với nhiệm vụ của các tình nguyện viên.
Sau khi rùa mẹ đẻ xong, các kiểm lâm viên tiến hành gắn thẻ cho rùa mẹ. Với những rùa mẹ đã có thẻ thì các anh đọc, lưu lại số hiệu thẻ gắn trên rùa mẹ để theo dõi. Khi rùa mẹ bơi về biển là lúc công việc của chúng tôi được triển khai, bảo đảm sao cho thật nhanh và chính xác. Các kiểm lâm viên tìm được chính xác ổ trứng rùa nằm dưới mặt đất khoảng 50-60cm và ngay lập tức đưa chúng về hồ ấp để thả vào một tổ rùa nhân tạo đã được chuẩn bị sẵn. Sau 50-60 ngày, các ổ trứng rùa bắt đầu nở. Rùa biển là loài có tính đồng đội rất cao, khi rùa con đã nở ở trong những tổ sâu khoảng 50cm, chúng đợi nhau và đồng loạt chui lên mặt đất. Công việc vui thích nhất của các thành viên trong đoàn vào mỗi buổi bình minh là đưa đàn rùa con về biển. Rùa con rất thính, chúng chỉ chạy về phía có tiếng sóng biển...
|
|
 |
|
Du khách xem rùa mẹ về biển lúc bình minh. |
Các loài rùa biển có một tập tính rất đặc biệt, khi sinh ra ở nơi nào thì lúc trưởng thành chúng thường quay về đúng nơi đó để làm tổ và đẻ trứng. Tuổi trưởng thành và bắt đầu sinh sản của rùa biển là 25-30 tuổi. Chúng tôi tự hỏi: Điều gì sẽ xảy ra khi những chú rùa con ngày nay được thả về biển và 25-30 năm sau chúng sẽ quay về nơi được sinh ra để đẻ trứng? Những bãi biển kia liệu có thay đổi và còn là nơi thích hợp để chúng gửi gắm những ổ trứng quý giá của mình? Được biết, tỷ lệ sống sót của rùa con là rất thấp, chỉ khoảng 0,01% số rùa sống đến tuổi trưởng thành. Vì vậy, các hoạt động cứu hộ rùa biển luôn diễn ra sôi nổi, tích cực tại các bãi biển của Việt Nam.
Ngồi bên bãi biển Bãi Cát Lớn trên hòn Bảy Cạnh, ngắm bãi biển cát trắng với những con sóng rì rào, chúng tôi mong ước vùng biển nơi đây trong tương lai sẽ có một “Công viên biển hòa bình”. Ở đó, hệ sinh vật biển đa dạng được bảo vệ và phát triển tự nhiên trong một khu bảo tồn đa dạng sinh học biển. Bởi mỗi sinh vật có mặt trên Trái đất này đều có quyền được sống, sinh trưởng và phát triển. Ngày nay, công tác bảo tồn thiên nhiên đã và đang được triển khai, mỗi chúng ta cần chung tay bảo vệ những sinh vật trên Trái đất để duy trì một hệ sinh thái bền vững.
Bài và ảnh: NGUYỄN THU HƯỜNG - KIM CHI