Những lớp học đặc biệt ở Tây Nguyên - Bài 3: Hết mình vì trẻ, vì sự nghiệp giáo dục (Tiếp theo và hết)

Không để trẻ lỡ bước tới trường

Binh đoàn 15 có 9 trường mầm non, 2 nhà trẻ với 105 điểm trường, trong đó có 39 điểm nằm trên vành đai biên giới đặc biệt khó khăn, có nơi tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm tới 90% dân số. Năm học 2025-2026, các trường huy động được 4.203 cháu trong độ tuổi tới trường, với 2.138 cháu là người đồng bào DTTS. Song, để đạt được con số này là điều không dễ dàng. Như tại Trường Mầm non Hoa Hồng, Đoàn Kinh tế-Quốc phòng (KT-QP) 74, Binh đoàn 15, để duy trì sĩ số, nếu thấy cháu nào nghỉ học một vài ngày, các cô sẽ xuống tận nhà tìm hiểu, thăm hỏi, động viên bố mẹ đưa trẻ đến lớp.

Giờ ăn trưa của các em nhỏ Trường Mầm non Hoa Hồng, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 74, Binh đoàn 15.

Chưa đầy 1 tuổi nhưng Rơ Mah Châm H’Núy ở làng Nú 2, xã Ia Chia, tỉnh Gia Lai đến lớp khá đều và chăm chỉ tại Điểm trường Mầm non Hoa Hồng, Đội Sản xuất số 14 (Đoàn KT-QP 74). Bỗng mấy hôm không thấy cháu đến lớp, gọi điện cho bố mẹ không được, các cô đến tận nhà tìm hiểu. Tới căn nhà nhỏ nằm cuối làng, các cô mới biết gia cảnh H’Núy rất khó khăn, ngay cả khoản đóng góp 15.000 đồng/ngày tiền ăn cũng là gánh nặng. “Thôi cho cháu ở nhà, đợi khi nào khá hơn rồi tính tiếp”, chị Rơ Châm Pyel, mẹ cháu ngại ngùng nói. Không đành lòng để cháu phải bỏ lớp, các cô chủ động tìm hướng hỗ trợ. Cùng với động viên, thuyết phục, các cô còn đi từng nhà trong làng, hỏi từng chủ vườn cà phê, vườn tiêu tìm việc làm thời vụ cho bố mẹ H’Núy. Có việc làm, có ngày công, bố mẹ em mới có thể xoay xở đủ để đóng tiền ăn cho con. “Các cô lo cho con mình từng chút, đi xin việc giúp nữa... không cho con đi học thì tội lắm”, chị Rơ Châm Pyel chia sẻ khi đưa con trở lại trường.

Cô bé Siu Nêm (2 tuổi) ở làng Biã, xã Ia Chia cũng là một trong những trường hợp mà các cô giáo ở Điểm trường Mầm non Hoa Hồng, Đội Sản xuất số 14 không thể quên. Hơn 2 tuổi, em chưa một lần được đến lớp. Ngày các cô giáo đến nhà vận động, hình ảnh đầu tiên là đôi chân bé xíu của em lở loét, sưng đỏ vì bị kiến và côn trùng cắn. Bố mẹ Siu Nêm đi làm cả ngày, gửi con cho bà trông. Nhưng bà tuổi đã cao, mắt kém, chân run, không thể theo kịp đứa cháu hiếu động. Siu Nêm lang thang ngồi dưới gốc cây bên những ụ đất đầy kiến lửa nên bị cắn chằng chịt. Là người trực tiếp đến nhà Siu Nêm vận động bố mẹ cho con đến lớp, cô giáo Nguyễn Thị Hà nhớ lại: “Nhìn con thương lắm, tôi phải xin thuốc, bông băng, rồi giúp bà rửa vết thương. Do chưa từng đi học nên những ngày đầu Siu Nêm nhút nhát, sợ người lạ, sợ cả tiếng khóc của bạn trong lớp. Nhưng chỉ sau vài hôm được chăm sóc, ăn bữa trưa nóng đầy đủ chất, em dần bám lớp và giờ thích đến lớp hơn ở nhà”.

Theo Trung tá QNCN Chu Thị Quỳnh Phương, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoa Hồng, thời gian đầu đến lớp, phần lớn các cháu chưa nói được tiếng phổ thông, nhút nhát, ngại giao tiếp hơn so với các bạn nên việc dạy và chăm sóc gặp nhiều khó khăn. Khi về nhà, phụ huynh cũng không hỗ trợ được nhiều nên các cô xác định phải cố gắng gấp đôi. Không chỉ tăng cường vốn tiếng Việt cho trẻ em đồng bào DTTS, các cô còn tham gia các lớp học tiếng Gia Rai để xóa rào cản về ngôn ngữ.

Đôi điều trăn trở

Thiếu tướng Hoàng Văn Sỹ, Tư lệnh Binh đoàn 15 khẳng định, các cơ sở giáo dục mầm non của Binh đoàn không chỉ nhằm bảo đảm quyền được học tập, chăm sóc, vui chơi cho con em cán bộ, công nhân và nhân dân trên địa bàn, mà còn góp phần giữ dân, ổn định dân cư, củng cố hệ thống chính trị và xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc ngay từ cơ sở trên địa bàn chiến lược Tây Nguyên. Đây là nhiệm vụ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần phát triển nguồn nhân lực tại chỗ, giảm tình trạng bỏ học giữa chừng và củng cố "thế trận lòng dân" trên địa bàn. Cùng với sự quan tâm của trên, nhiều năm qua, Binh đoàn 15 luôn ưu tiên nguồn lực để nâng cấp phòng học, bếp ăn, khu vui chơi, nhà bán trú; bổ sung thiết bị, học liệu phù hợp với đặc thù vùng biên giới; từng bước chuẩn hóa cơ sở vật chất theo tiêu chí của ngành giáo dục... Nhờ đó, chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ tại các trường, điểm trường của Binh đoàn ngày càng được nâng cao; tỷ lệ trẻ đến lớp luôn đạt trên 90%. Trẻ được bảo đảm dinh dưỡng, rèn luyện thể chất, phát triển kỹ năng và được tiếp cận môi trường giáo dục an toàn, thân thiện. Kết quả đó giúp cán bộ, công nhân Binh đoàn 15 yên tâm gắn bó với đơn vị; con em đồng bào các DTTS có cơ hội phát triển bình đẳng ngay từ bậc học đầu đời.

Các em nhỏ Điểm trường Mầm non Hoa Hồng, Đội Sản xuất số 19, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 74, Binh đoàn 15 trong giờ ra chơi.

Gánh vác trọng trách lớn, sứ mệnh cao cả và hoạt động theo mô hình như trường công lập, được hưởng ngân sách từ Bộ Quốc phòng, nhưng về pháp lý, các trường mầm non thuộc Binh đoàn 15 vẫn được xếp là trường ngoài công lập nên chưa được hưởng chính sách hỗ trợ dành cho giáo viên và học sinh trường công lập. Chẳng hạn, Nghị định số 66/2025/NĐ-CP quy định mức hỗ trợ tiền ăn cho trẻ em nhà trẻ là 360.000 đồng/tháng/cháu cũng chưa được áp dụng đối với đơn vị. Tương tự, Nghị định số 238/2025/NĐ-CP quy định về chính sách học phí, miễn, giảm, hỗ trợ học phí, hỗ trợ chi phí học tập và giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo cũng chưa tiếp cận đối tượng trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non Quân đội.

Liên quan đến chính sách cho trẻ em nhà trẻ theo Nghị định số 66/2025/NĐ-CP, Đại tá Nguyễn Thị Thu Hiền, Trưởng ban Phụ nữ Quân đội cho biết đã gửi công văn về Vụ Giáo dục mầm non, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị nghiên cứu, tham mưu đề xuất bổ sung đối tượng trẻ em nhà trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non thuộc lực lượng vũ trang được hưởng chính sách như đối với trẻ em mầm non trong cơ sở giáo dục công lập. Đại tá Nguyễn Thị Thu Hiền chia sẻ thêm: “Để bảo đảm hòa chung trong hệ thống giáo dục quốc dân, bảo đảm công bằng giáo dục cho trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non trong Quân đội, Ban Phụ nữ Quân đội đã tham mưu, đề xuất vào dự thảo báo cáo sơ kết thực hiện Luật Giáo dục trong giai đoạn 2020-2024 sửa đổi Điều 52 Luật Giáo dục năm 2019, làm cơ sở xác định loại hình công lập đối với các cơ sở giáo dục mầm non trong Quân đội”.

Hy vọng rằng, những trăn trở này sẽ được các cấp, ngành và địa phương tháo gỡ để cô, trò các trường mầm non của Binh đoàn 15 nói riêng, trong Quân đội nói chung có thêm động lực, tiếp tục nỗ lực vì sự nghiệp giáo dục ở những nơi gian khó.