Nắm chắc khả năng, xác định phương thức hỗ trợ phù hợp

Xã Ô Lâm, huyện Tri Tôn là nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, chiếm khoảng 97% số dân, kinh tế chủ yếu là nông nghiệp. Phần lớn người dân thuộc diện hộ nghèo, có cuộc sống khó khăn. Những năm qua, cùng với thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước… địa phương đã tạo điều kiện để bà con nông dân tiếp cận các mô hình thoát nghèo. Đặc biệt gần đây, được sự hỗ trợ từ Dự án “Thúc đẩy mối quan hệ đối tác giữa Australia và Việt Nam thông qua phát triển nông nghiệp hữu cơ giúp nhiều hộ nghèo trong địa bàn xã được tiếp cận với mô hình canh tác rau màu theo hướng hữu cơ, tạo ra nông sản sạch. Nhờ vậy, cuộc sống người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. 

Chúng tôi đến thăm gia đình bà Néang Kia (68 tuổi, ngụ ấp Phước An), một trong những hộ thuộc dạng nghèo của xã Ô Lâm, thì được chủ nhà cho hay: Trước đây, kinh tế gia đình chủ yếu dựa vào việc trồng các loại rau màu, như: Khoai môn, đậu, rau muống… Tuy nhiên, do không có hệ thống nước tưới và chưa tiếp cận với các giống cây trồng cho năng suất cao, đáp ứng nhu cầu thị trường nên cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn. Tháng 5-2019, được sự hỗ trợ của Trường Đại học An Giang, gia đình bà Néang Kia được tiếp cận với mô hình vườn rau hữu cơ với các loại rau, như: Rau muống, cải xanh, cải ngọt, đậu đũa… Ngoài ra, gia đình còn được hỗ trợ xây dựng một giếng nước và kéo điện phục vụ sản xuất, tưới tiêu, đồng thời xây dựng mô hình với diện tích 300m2. Rau màu trồng theo phương pháp sạch, không sử dụng thuốc hóa học nên được người dân địa phương đón nhận. 

Mô hình trồng rau màu giúp bà con Khmer vươn lên thoát nghèo bền vững.

Cùng với đó, thời gian qua, ngoài tận dụng các nguồn vốn hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh An Giang còn triển khai nhiều mô hình, cách làm sáng tạo để từng bước xóa nghèo trong đồng bào DTTS. Cụ thể, tại huyện Tịnh Biên, xác định chương trình giảm nghèo là nền tảng để đưa địa phương phát triển bền vững, huyện tăng cường mở rộng các hình thức hợp tác quốc tế, tranh thủ nguồn vốn viện trợ quốc tế trên hai tỷ đồng để hỗ trợ 20 dự án và phát triển 15 mô hình giảm nghèo bền vững, tạo điều kiện để hộ nghèo mua con giống, đất ở, chuyển đổi ngành nghề, vay vốn tín dụng ưu đãi và đào tạo nghề, tạo sinh kế cho người dân địa phương. Ông Nguyễn Thành Huân, Chủ tịch UBND huyện Tịnh Biên cho biết: “Huyện đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân, để họ tự vươn lên thoát nghèo. Đồng thời, chúng tôi thực hiện các biện pháp hỗ trợ bà con phát triển sản xuất, đa dạng sinh kế và nhân rộng các mô hình giảm nghèo. Đến năm 2018, tổng số hộ nghèo trên địa bàn huyện còn khoảng 1.800 hộ (chiếm tỷ lệ 5,91%), giảm hơn 3.500 hộ so với năm 2016”.

Tương tự tại xã Đa Phước, huyện An Phú, với phương châm “lắng nghe, chia sẻ, cho cần câu và bày cách câu cá to, cá tốt”, lãnh đạo xã đã chủ động nắm bắt tâm tư nguyện vọng của bà con nghèo, cận nghèo, nguy cơ tái nghèo về mong muốn làm ăn, khó khăn đang gặp phải... để bàn phương cách giúp đỡ. Ngoài ra, điểm sáng trong phong trào xóa nghèo bền vững ở Đa Phước chính là việc xã xây dựng thành công Quỹ vì người nghèo với tổng số tiền hơn 12 tỷ đồng, từ nguồn vận động xã hội hóa, xã hội-từ thiện đóng góp tiền và hiện vật. Nguồn vốn có được, tùy theo đối tượng, xã có cách hỗ trợ khác nhau, như: Xây dựng nhà, hỗ trợ vốn, trao tặng bò, heo xoay vòng, đồng thời cử cán bộ, đảng viên kèm cập, hướng dẫn cách chăm sóc…

Cùng với chính sách hỗ trợ, như: Xây dựng nhà ở, dạy nghề, học nghề ngắn hạn cho thanh niên DTTS, chính sách hỗ trợ tiền ăn học nghề ngắn hạn, hỗ trợ vay vốn thoát nghèo; hình thành một số mô hình, như: Nuôi bò, nuôi cá trong vèo, trồng nấm bào ngư, nấm rơm, buôn bán nhỏ... giúp bà con cải thiện cuộc sống, tỉnh còn đánh thức tiềm năng của địa phương và khai thác hiệu quả các nguồn lực và tùy theo đặc thù của từng nơi. Cụ thể là tập trung phát triển ngành nghề truyền thống của bà con Khmer, như: Ðan đệm bàng (Ba Chúc, Châu Lăng...), sản xuất đường thốt nốt (Vĩnh Trung, An Cư...), dệt thổ cẩm (Văn Giáo), khai thác du lịch kết hợp với phát triển nghề dệt thổ cẩm của bà con người Chăm (Tân Châu)…; hình thành các hợp tác xã với bộ khung hoàn chỉnh, quy hoạch vùng nguyên liệu để đáp ứng đầu vào và hỗ trợ bà con trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm…

Nói về công tác giảm nghèo ở địa phương, ông Võ Anh Kiệt, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy An Giang thông tin: Trong 5 năm qua, An Giang đã đầu tư hơn 120 tỷ đồng hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo, hỗ trợ trực tiếp cho 116.448 hộ nghèo thực hiện các mô hình sản xuất nấm rơm trong nhà, nuôi lươn, nuôi bò, trồng rau màu an toàn; 11.278 hộ đồng bào DTTS được vay vốn với số tiền hơn 162 tỷ đồng vốn tín dụng chính sách… Chỉ tính riêng tại 3 huyện (Tri Tôn, Tịnh Biên và An Phú) có tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm gần 75% DTTS cả tỉnh, đã có 7/36 xã được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới…

“Ngoài chính sách hỗ trợ thì cộng đồng người Kinh-Hoa-Khmer cũng có nhiều phong trào giúp nhau vươn lên thoát nghèo. Bà con đã thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, chuyển sang phương thức sản xuất mới, đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Từ đó tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm đều qua từng năm. Đời sống của các hộ nghèo ngày càng được nâng lên. Tỷ lệ hộ nghèo người DTTS giảm 3,8%/năm”, ông Kiệt nhấn mạnh.

Bài và ảnh: THÚY AN