Trung bình mỗi ngày xảy ra 9 vụ cháy, thiệt hại khoảng 4,4 tỷ đồng

 Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về PCCC giai đoạn 2014-2018 do Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng-An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt, Phó trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát của Quốc hội trình bày cho biết, từ tháng 7-2014 đến tháng 7-2018, cả nước đã xảy ra 13.149 vụ cháy, làm chết 346 người, bị thương 823 người; thiệt hại về tài sản ước tính 6.524,8 tỷ đồng và 6.462ha rừng. Trung bình mỗi năm xảy ra 3.287 vụ cháy, làm chết 87 người, bị thương 206 người, thiệt hại về tài sản trị giá 1.631,2 tỷ đồng và 1.615,5ha rừng. Trung bình mỗi ngày xảy ra 9 vụ cháy, làm chết hoặc bị thương 1 người, thiệt hại về tài sản ước tính 4,4 tỷ đồng và 5,3ha rừng.

Đề cập tới một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên, báo cáo của Đoàn giám sát cho biết là do tình trạng thiếu đồng bộ giữa phát triển kinh tế với yêu cầu PCCC; cơ sở hạ tầng, giao thông không đáp ứng kịp đối với yêu cầu về PCCC; ý thức, trách nhiệm của một bộ phận quần chúng nhân dân đối với công tác PCCC chưa tốt; chế tài xử phạt vi phạm trong lĩnh vực PCCC chưa đủ mạnh… Đặc biệt, ngân sách đầu tư cho lực lượng PCCC còn hạn hẹp, nguồn kinh phí cho PCCC thường bố trí chung với kinh phí bảo đảm an ninh, trật tự... Tại phần thảo luận, đại biểu Phùng Văn Hùng (đoàn Cao Bằng) nêu thực trạng, nhiều địa phương chỉ hỗ trợ kinh phí mà không phải là cấp ngân sách cho công tác PCCC. Do đó, đại biểu đề nghị cần phải có một mục ngân sách để phục vụ công tác PCCC.

Chấm dứt tình trạng đưa vào sử dụng công trình chưa được nghiệm thu về PCCC

 Các đại biểu cũng đặc biệt lo ngại về tình trạng phát sinh nhiều công trình chưa được thẩm duyệt thiết kế hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC mà đã được đưa vào sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ về cháy, nổ rất lớn.

leftcenterrightdel
Lực lượng phòng cháy, chữa cháy Lữ đoàn 144, Bộ Tổng Tham mưu luyện tập chữa cháy.  Ảnh: MINH TRƯỜNG

Trích báo cáo của Đoàn giám sát, đại biểu Cao Thị Xuân (đoàn Thanh Hóa) thông tin, tính đến tháng 7-2018, cả nước vẫn còn 2.662 công trình rơi vào tình trạng nêu trên; trong đó, có 110 công trình chung cư, nhà cao tầng đã được đưa vào hoạt động nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC. Đại biểu đặt câu hỏi: “Tại sao lại để tồn tại 2.662 công trình có nguy hiểm về cháy, nổ? Là do vi phạm của các chủ đầu tư hay do tiêu cực trong công tác kiểm tra, xử lý sai phạm trong thực hiện pháp luật về PCCC?". Còn đại biểu Nguyễn Thanh Hiền (đoàn Nghệ An) cho rằng, con số nêu trên phản ánh thực trạng đáng báo động trong công tác quản lý nhà nước về PCCC. Đại biểu đề nghị tăng cường thanh tra, kiểm tra; có giải pháp xử lý dứt điểm, công khai công trình vi phạm chưa bảo đảm an toàn về PCCC; kiên quyết đình chỉ dự án triển khai vi phạm… để tuyệt đối không còn phát sinh cơ sở, công trình mới đưa vào sử dụng mà chưa được nghiệm thu về PCCC.

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) cho rằng, việc tổ chức hệ thống hạ tầng phục vụ PCCC trong đô thị cần được quan tâm đúng mức. Đại biểu ví dụ, ở TP Hà Nội, có nhiều tuyến phố nhỏ, ngõ sâu khiến xe cứu hỏa không tiếp cận được khi có cháy, nổ xảy ra. Không chỉ vậy, Hà Nội hiện còn thiếu trụ nước, bể nước, bến nước lấy nước chữa cháy so với tiêu chuẩn, quy chuẩn. Theo đó, để cải thiện tình trạng trên, cần tuân thủ nghiêm quy hoạch đô thị, trong đó có các quy chuẩn trong PCCC, từ việc bố trí đường giao thông, các họng nước chữa cháy đến bảo đảm lưu lượng nước phục vụ cho công tác chữa cháy. Cùng với đó, theo đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai, người dân rất bất an về tình trạng an toàn cháy, nổ tại các khu chung cư cao tầng, do đó cần yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm quy định về không gian lánh nạn tại các chung cư cao tầng.

Nâng cao ý thức của người dân và trách nhiệm thực thi công vụ 

Các đại biểu khẳng định, để hạn chế tình trạng cháy, nổ thì phải lấy phòng ngừa làm chính. Do đó, bên cạnh xây dựng lực lượng PCCC chính quy thì cần tập trung chỉ đạo xây dựng phong trào toàn dân tham gia PCCC một cách hiệu quả. Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) nhấn mạnh: Nâng cao ý thức về PCCC cho người dân là giải pháp có tính quyết định cho hiệu quả của công tác PCCC. Vì vậy, phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về cháy, nổ và chính sách pháp luật về PCCC. Nêu giải pháp cụ thể hơn, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (đoàn Nam Định) đề xuất, cần đưa nội dung về PCCC và cứu nạn, cứu hộ vào chương trình học tập, cũng như các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường cho phù hợp với từng cấp học, ngành học, bắt đầu từ năm học 2021-2022.

Góp ý ở góc độ khác, đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn Bình Dương) chỉ rõ, chừng nào tình trạng thiếu kiên quyết trong xử lý các hành vi vi phạm, sự mất cảnh giác, lơ là của người dân vẫn còn, thì dù có tổ chức bao nhiêu lần các lớp tập huấn, kiểm tra cũng khó lòng mong công tác này hiệu quả. 

Theo các đại biểu, ngoài nguyên nhân vấn đề tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về PCCC còn hạn chế, thì nguyên nhân rất quan trọng là việc thực thi pháp luật PCCC hiện nay còn hạn chế, cần phải chấn chỉnh. Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) chỉ rõ: Lãnh đạo không ít cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp chưa thật sự quan tâm tới công tác phòng cháy, chưa gắn công tác này với nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh, chưa chủ động thường xuyên thực hiện tốt chế độ tự kiểm tra.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng đã đến lúc cần phải ngừng việc đổ lỗi lẫn nhau khi xảy ra sự cố cháy, nổ. Cần nhìn thẳng vào thực trạng, để truy xét trách nhiệm rõ hơn, nhận trách nhiệm nghiêm túc hơn, từ đó tìm giải pháp phù hợp hơn. Qua tham gia một số đoàn giám sát, đại biểu nhận thấy có sự chồng chéo, bất cập, thiếu thống nhất, sự lạc hậu của các quy định pháp luật, không chỉ quy định pháp luật trực tiếp về phòng, chống cháy nổ mà cả các quy định liên quan ở các ngành xây dựng, giao thông, điện lực. Đây là nguyên nhân khiến các địa phương lúng túng trong thực hiện.

Bổ sung thêm vào quan điểm này, đại biểu Cao Thị Xuân (đoàn Thanh Hóa) đề nghị, trong nghị quyết Quốc hội tới đây cần quy định rõ về tái giám sát, đặc biệt là tái giám sát về trách nhiệm thực thi công vụ trong PCCC. Chỉ có giám sát thường xuyên, xử lý nghiêm minh mới chấm dứt được tình trạng như báo cáo đã nêu-là nhiều lãnh đạo UBND các cấp chưa thực hiện hết trách nhiệm, thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính về PCCC.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật về PCCC

 Giải trình làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, hiện nay có ba luật liên quan đến công tác PCCC là Luật Xây dựng, Luật PCCC và Luật Nhà ở. Đồng thời, cũng có nhiều nghị định, thông tư về vấn đề này. Tuy vậy, Bộ trưởng cũng thừa nhận, các quy định pháp luật về công tác này còn nhiều hạn chế, nội dung lạc hậu, thiếu quy định đáp ứng nhu cầu phát triển rất nhanh của việc phát triển đô thị. Ngoài ra, việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến cháy, nổ vẫn chưa nghiêm. Về các giải pháp hạn chế tình trạng cháy, nổ trong thời gian tới, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết sẽ hoàn thiện hệ thống pháp luật, tổng hợp các quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC để dễ tra cứu, áp dụng, đáp ứng yêu cầu vừa bảo đảm PCCC, vừa thuận lợi cho doanh nghiệp.

Cùng tham gia giải trình làm rõ vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Tô Lâm thông tin thời gian tới, Bộ Công an sẽ tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành, các cơ quan truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền về PCCC, cứu hộ, cứu nạn. Bộ Công an đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tham mưu xây dựng Đề án đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền về PCCC, tạo ra sự đột phá trong công tác này. Cùng với đó, Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo lực lượng cảnh sát PCCC tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của Luật PCCC, để người dân cùng tham gia giám sát, kiểm tra. Bộ Công an sẽ kiên quyết xử lý nghiêm các chung cư, nhà cao tầng, chủ đầu tư vi phạm, cố tình chây ỳ, không chấp hành, khắc phục các vi phạm và sẽ công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. "Đặc biệt, thời gian tới sẽ đẩy mạnh công tác xã hội hóa để thu hút các nguồn lực đầu tư, trang bị cho lực lượng cảnh sát PCCC. Vấn đề này, Bộ Công an sẽ trình Chính phủ xem xét quyết định", Bộ trưởng Tô Lâm cho hay.

VŨ DUNG