Những thống kê trước kia cho thấy, trẻ em là đối tượng ít có nguy cơ mắc Covid-19 hơn so với người trưởng thành. Tuy nhiên, sự xuất hiện của biến chủng Delta đã làm thay đổi hoàn toàn những suy nghĩ đó. Trẻ em hoàn toàn khỏe mạnh, ít bệnh lý nền giờ đây cũng có khả năng cao mắc biến chủng này. Theo thống kê mới đây nhất của Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), từ ngày 30-9 đến 7-10, nước này đã ghi nhận thêm hơn 148.000 trẻ em mắc Covid-19, đưa con số trẻ em nhiễm SARS-CoV-2 trong 4 tuần liên tiếp lên tới 750.000 ca.

leftcenterrightdel
Tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 cho trẻ ở Estonia. (Ảnh: euronews.com)

Đứng trước tình hình đó, một số các quốc gia có thu nhập cao, trong đó có Mỹ và các quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu như Đức, Pháp, Đa Mạch, Ireland, Na Uy, Italia, Tây Ban Nha, Ba Lan, Thụy Điển đã phê chuẩn chương trình tiêm vắc xin Covid-19 cho người từ 12 tuổi trở lên. Thụy Sĩ, quốc gia không thuộc Liên minh châu Âu, cũng đã cho phép tiêm vắc xin cho trẻ em ở nhóm tuổi 12-15. Đặc biệt hơn, một số quốc gia khác đã phê duyệt chương trình tiêm chủng cho đối tượng dưới 12 tuổi. Cụ thể, Cuba đã tiêm cho trẻ em từ 2 tuổi; trẻ em từ 6 tuổi trở lên ở Chile và El Salvador cũng được phép tiêm vắc xin ngừa SARS-CoV-2. Trong khi đó, Trung Quốc và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng đã cho phép tiêm cho trẻ từ 3 tuổi trở lên. Mỹ đã tiêm cho khoảng 45% người từ 12-17 tuổi và đang cân nhắc việc tiêm vắc xin cho trẻ em ở nhóm tuổi 5-11.

Hiện nay, trên thế giới đang sử dụng nhiều loại vắc xin Covid-19 khác nhau để tiêm cho trẻ em. Cụ thể, Comirnaty của Pfizer/BioNTech và Moderna của Công ty Morderna là hai loại vắc xin được nhiều quốc gia sử dụng nhất. Cả hai loại này đều sử dụng công nghệ mã di truyền mRNA. Khi tiêm vào cơ thể, các đoạn mã di truyền mRNA của Covid-19 sẽ thông báo cho tế bào con người tự sản xuất ra protein, từ đó kích hoạt phản ứng miễn dịch bên trong cơ thể.

Vắc xin Comirnaty đã được Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) phê duyệt sử dụng cho trẻ em ở độ tuổi từ 12 đến 15 vào tháng 5 dựa trên kết quả thử nghiệm khả quan trước đó. Kết quả của một nghiên cứu mới đây cho thấy vắc xin của Pfizer/BioNTech an toàn và hiệu quả cao. Trong nghiên cứu này, 2.200 trẻ em Mỹ ở nhóm tuổi 12-15 được chia thành 2 nhóm. Một nửa được tiêm vắc-xin Pfizer; nửa còn lại tiêm giả dược. Kết quả cho thấy, trong số 1.005 trẻ được tiêm Pfizer không có ai bị nhiễm Covid-19 sau khi tiêm; trong khi đó, có 16 trên tổng số trẻ em tiêm giả dược được ghi nhận mắc bệnh sau đó. Những con số thu được trong nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khả năng sinh miễn dịch của vắc xin Comirnaty để chống lại SARS-CoV-2 ở nhóm tuổi này được đánh giá là tương đương như khi sử dụng ở nhóm tuổi từ 16-25. Pfizer cũng có khả năng ngăn ngừa các diễn biến nặng đối với những người đã nhiễm SARS-CoV-2. Sau khi tiêm, trẻ cũng có những phản ứng phụ tương tự như đối với người lớn như: Đau nhức chỗ tiêm, mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh, đau cơ, sốt… Tuy nhiên, những triệu chứng này sẽ hết trong vòng 1-3 ngày. Hiện nay, chưa có bằng chứng lâm sàng nào cho thấy vắc xin có thể ảnh hưởng lâu dài đến tuổi dậy thì hoặc khả năng sinh sản.

Sau Pfizer, vắc xin Moderna (còn được gọi là Spikevax) cũng được EMA phê duyệt để tiêm cho trẻ em từ 12-17. Kết quả thử nghiệm ở 3.732 trẻ em ở nhóm tuổi này cho thấy, khả năng đáp ứng miễn dịch của vắc xin Moderna ở nhóm tuổi là tương đương so với nhóm tuổi từ 18-25. Không có ai mắc Covid-19 sau khi được tiêm vắc xin Moderna, trong khi đó 4 trong tổng số những người tiêm giả dược nhiễm SARS-CoV-2 sau đó. Những kết quả này cho phép Ủy ban các sản phẩm thuốc sử dụng cho người (CHMP) thuộc EMA kết luận, hiệu quả của Moderna ở trẻ từ 12-17 là tương tự như khi được tiêm ở người trưởng thành. Không có tác dụng phụ nào bất thường được phát hiện trong quá trình thử nghiệm. Những tác dụng phụ phổ biến như đau và sưng tại chỗ tiêm, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ và khớp, các hạch bạch huyết mở rộng, ớn lạnh, buồn nôn, nôn mửa và sốt sẽ mất trong ít ngày. EMA cho biết những rủi ro của vắc-xin không nhiều bằng những lợi ích mà nó mang lại.

Ngoài Pfizer và Moderna, nhiều loại vắc xin khác cũng được phê duyệt để tiêm cho trẻ em ở các độ tuổi khác nhau. Cụ thể, ở Chile, trẻ em từ 6 tuổi trở lên được phép tiêm CoronaVac (do công ty Sinovac Biotech của Trung Quốc phát triển). Trung Quốc đang sử dụng CoronaVac và Sinopharm để tiêm cho trẻ từ 3 tuổi trở lên. Sinopharm cũng được Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất phê tuyệt để tiêm cho trẻ trên 3 tuổi. Một kết quả nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Y khoa The Lancet cho thấy hơn 96% trẻ em và thanh thiếu niên được tiêm hai liều vắc xin CoronaVac đã phát triển các kháng thể chống lại SARS-CoV-2. Đối với Sinopharm, kết quả nghiên cứu chỉ ra 96,1% số người tiêm đủ 2 mũi vắc xin này tạo ra lượng kháng thể lớn để chống lại virus SARS-CoV-2. Kết quả này cũng không mấy chênh lệch so với những kết quả đã thu được ở người trưởng thành. Đặc biệt, không có tác dụng phụ nào nghiêm trọng được ghi nhận sau khi tiêm. Trung Quốc bắt đầu cho phép tiêm loại vắc xin này cho trẻ từ 3-17 tuổi từ đầu tháng 6.

Một loại vắc xin nữa đang được sử dụng tiêm cho trẻ em là Soberana 02 do Viện Finlay của Cuba phát triển. Loại vắc xin này đã được phê duyệt và sử dụng tiêm cho đối tượng trẻ em từ 2-18 tuổi ở nước này từ tháng 9. Theo chương trình tiêm chủng, trẻ sẽ được tiêm kết hợp 2 liều Soberana 02 và 1 liều Soberana Plus. Các thử nghiệm lâm sàng đã chỉ ra rằng, phác đồ tiêm chủng kết hợp này có hiệu quả hơn 90% trong việc bảo vệ trẻ em chống lại Covid-19.

Hiện nay, Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, việc tiêm vắc xin cho trẻ em là bước đi cần thiết để bảo vệ sức khỏe trẻ em và góp phần sớm kiểm soát dịch bệnh.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)