Bài 1: Thủ đoạn tinh vi, gây nhiều hệ lụy

Nhiều kiểu lừa đảo qua mạng xã hội

Hiện nay, số người dùng tài khoản Yahoo! Messenger đã giảm rất nhiều kể từ khi Facebook, Twitter, Zalo xuất hiện phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều người vẫn sử dụng cùng lúc nhiều tài khoản MXH để phục vụ công việc cũng như giải trí. Những tiện ích MXH đem lại là điều không thể phủ nhận, song, khi người dùng bị hacker chiếm đoạt quyền truy cập tài khoản thì rất nguy hại.

Mới đây, anh Nguyễn Quang Bình công tác ở Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) bất ngờ nhận được nhiều tin nhắn, cuộc gọi của người thân, bạn bè hỏi anh đi công tác ở vùng sâu, vùng xa nào mà không mua được thẻ điện thoại, phải nhờ mua thẻ nạp. Lúc này, anh mở điện thoại để truy cập vào phần mềm Yahoo! Messenger thì mới biết nick của mình bị kẻ gian lấy cắp mật khẩu và nhắn tin lừa người quen của anh mua và cung cấp mã số thẻ điện thoại cho chúng.

Cùng cảnh ngộ trên, anh Đàm Quang Huy ở phường Trung Sơn Trầm, thị xã Sơn Tây (TP Hà Nội) kể: “Khi tôi đang làm việc ở Hà Nội thì liên tục có người thân gọi điện, nhắn tin hỏi đang đi công tác ở đâu mà lại nhờ mua thẻ điện thoại. Kiểm tra mới biết Facebook của tôi bị hacker chiếm quyền truy cập để lừa người quen mua thẻ với lý do “mình đang đi công tác xa và hết tiền mua thẻ điện thoại”... Tôi vội nhắn tin thông báo sự việc tới các số điện thoại của người quen, nhưng vẫn có 8 người đã mua thẻ và cung cấp mã thẻ cho tin tặc với tổng cộng số tiền gần 3 triệu đồng”.

Hiện nay, việc lừa đảo qua Messenger cũng “muôn hình vạn trạng”. Bản thân người viết bài này từng nhận được tin nhắn thông báo: “Theo quyết định của Bộ Tư pháp về việc tặng giải thưởng của Công ty TNHH FB aDS, khách hàng may mắn nhận được giải nhất từ sự kiện tri ân khách hàng năm 2019, mã số trúng thưởng: 4545, với phần quà là xe máy Honda SH150i, một phiếu quà tặng 200.000 đồng… vui lòng vào website: Quavn999.com để hoàn tất nhận giải thưởng”. Rồi yêu cầu nộp phí để làm thủ tục nhận thưởng...

Người dùng mạng xã hội cần cảnh giác, không chia sẻ thông tin cá nhân.

Một hình thức lừa đảo khác khiến nhiều người sập bẫy là đối tượng người nước ngoài liên kết với một số cá nhân trong nước nhắn tin kết bạn trên MXH với phụ nữ Việt Nam, sau một thời gian nói chuyện tạo sự gần gũi, tin tưởng, gắn kết tình cảm, rồi ngỏ ý muốn gửi quà, tiền và sang Việt Nam làm ăn. Song, để sang được Việt Nam phải đóng phí bảo hiểm sức khỏe, y tế, phí bảo lãnh và nhờ chính nạn nhân gửi tiền vào một tài khoản là người Việt đứng tên. Đến khi nạn nhân gửi tiền thì tất cả tài khoản MXH hoặc email này đều không thể liên lạc được nữa.

 Gần đây, trên MXH xuất hiện kiểu lừa “tìm người làm các công việc thủ công tại nhà, trả lương cao, ưu tiên các mẹ bỉm sữa và người già”. Các đối tượng lừa đảo gửi vật tư để làm một số mặt hàng thủ công, như may mặc, đồ mỹ nghệ và không quên đề nghị nạn nhân gửi tiền bảo lãnh, tránh việc nhận hàng mà không làm. Tin lời, không ít người gửi số tiền lên đến cả triệu đồng (cao hơn nhiều so với giá trị số vật tư đã nhận), thế nhưng khi hoàn thành sản phẩm theo mẫu thì người thuê làm... lại mất hút.

Thủ đoạn tinh vi, đánh trúng tâm lý nạn nhân

Trao đổi với cơ quan chức năng, chúng tôi được biết hầu hết tài khoản MXH bị tấn công, chiếm đoạt quyền kiểm soát đều nhằm mục đích lừa đảo, gây hậu quả xấu với nạn nhân và người thân quen. Với thủ đoạn lừa mua giúp thẻ điện thoại, đối tượng lừa đảo đã nhắm vào tâm lý khi được nhờ vả việc nhỏ này, ít người hỏi lại có đúng không và thường giúp ngay (nhất là khi cấp trên, người có quan hệ thân thiết).  

Với hình thức lừa đảo trúng thưởng xe máy ở sự kiện tri ân khách hàng, sự tinh vi của kẻ gian thể hiện ở chỗ chúng còn cung cấp số tổng đài chăm sóc khách hàng: 07.6666.0913 và yêu cầu người trúng giải không cung cấp mã số trúng thưởng cho ai nhằm tạo niềm tin với “con mồi”. Cùng với đó, dựng lên thông tin giả mạo trên một số trang web để “người trúng thưởng” tin tưởng và không quên kèm theo điều kiện: Yêu cầu chuyển khoản phí (3-5 triệu đồng) để hoàn chỉnh thủ tục nhận giải thưởng.

Một mánh khóe khác trong việc lừa đảo các bà mẹ, người già là tạo niềm tin bằng cách gửi vật tư và đẩy giá trị sản phẩm lên cao cùng những lời “đường mật”. Các đối tượng cũng tính toán đánh vào tâm lý khi lựa chọn “con mồi” là những người có thể tranh thủ thời gian rảnh rỗi ở nhà, không phải bỏ vốn, không phải đi lại giao dịch… mà vẫn có thể kiếm được thu nhập.

Thực tế đã có không ít người bị kẻ xấu chiếm tài khoản MXH để lừa đảo dưới hình thức nhờ mua thẻ điện thoại, nhờ cho vay tiền, hoặc bị lừa nộp tiền để nhận thưởng, bảo lãnh như trên, song, vì số tiền bị lừa với mỗi người không quá lớn, hoặc ngại vì nhiều lý do khác nên không báo cáo với cơ quan chức năng, thậm chí không biết phải báo cho cơ quan nào tiếp nhận, xử lý.

(còn nữa)

Bài và ảnh: VŨ QUANG THÁI