Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, tác chiến đặc công được xác định là một phương thức tác chiến quan trọng, cùng các phương thức khác tạo nên sức mạnh tổng hợp để từng bước tiêu diệt sinh lực địch, giành các mục tiêu chiến lược, góp phần đánh bại các chiến lược chiến tranh của địch, tiến lên tổng công kích, tổng khởi nghĩa và giành thắng lợi cuối cùng.

Tại Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa III (tháng 1-1967), đồng chí Cao Pha thay mặt Bộ Tổng Tham mưu báo cáo về địch và tình hình chiến đấu, cũng như những chiến công xuất sắc của Bộ đội Đặc công trên chiến trường miền Nam. Hội nghị nhất trí nhận định, Đặc công đã đủ lớn mạnh để trở thành binh chủng. Theo đó, ngày 2-3-1967, Thường trực Quân ủy Trung ương quyết nghị thành lập Binh chủng Đặc công.

Ngày 19-3-1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp xem Bộ đội Đặc công trình diễn kỹ, chiến thuật và dự công bố quyết định thành lập Binh chủng Đặc công. Ảnh tư liệu 

Ngày 19-3-1967, tại Trường Bổ túc cán bộ Dân tộc Trung ương (Phùng Khoang, Từ Liêm, Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thay mặt Đảng, Nhà nước, Quân đội đến xem Bộ đội Đặc công trình diễn kỹ thuật, chiến thuật và dự công bố quyết định thành lập Binh chủng Đặc công. Trong buổi lễ trọng thể đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh huấn thị: Đặc công tức là công tác đặc biệt, là vinh dự đặc biệt, cần phải cố gắng đặc biệt, các chiến sĩ đặc công được tin tưởng đặc biệt, bất kỳ nhiệm vụ gì, bất kỳ nhiệm vụ đặc biệt nào cũng phải hoàn thành và hoàn thành cho tốt. Bất kỳ khó khăn đặc biệt nào cũng phải vượt qua, cũng phải khắc phục cho kỳ được.

Như vậy, Binh chủng Đặc công được thành lập trước hết là sự quan tâm theo dõi, nghiên cứu, chỉ đạo từng bước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương đối với Bộ đội Đặc công; là sự nỗ lực, hy sinh, chiến đấu quên mình của cán bộ, chiến sĩ đặc công; là thành quả của cuộc chiến tranh du kích, chiến tranh nhân dân phát triển cao, với tinh thần cả nước một lòng, toàn dân đánh giặc, trên cơ sở kế thừa và không ngừng phát huy những tinh hoa nghệ thuật quân sự độc đáo của dân tộc.

Trong chiến tranh giải phóng, đặc biệt trong kháng chiến chống Mỹ, Bộ đội Đặc công đã thể hiện được sự phát triển của nhiệm vụ và khả năng chiến đấu của mình, từ tham gia diệt ác, trừ gian, đánh phá bình định, bảo vệ các cơ sở chính trị và vũ trang địa phương, hỗ trợ đắc lực phong trào chiến tranh du kích và đấu tranh chính trị của quần chúng đến đánh phá các cơ quan đầu não, các căn cứ quân sự, kho tàng, sân bay, bến cảng, đường giao thông huyết mạch..., diệt những sinh lực quan trọng của địch; từ chiến đấu độc lập đến tham gia các chiến dịch tiến công, phản công, phòng ngự của bộ đội chủ lực, có lúc là những mũi tiến công sắc nhọn trong đội hình chiến đấu hiệp đồng binh chủng, có lúc tiến hành những đợt hoạt động độc lập. Trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, Bộ đội Đặc công cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

 
 

Bộ đội Đặc công luôn được biết đến với những chiến công luồn sâu, đánh hiểm, táo bạo, bất ngờ. Ảnh: HOÀNG GIANG HUY

Từ sau khi binh chủng được thành lập cho đến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1968, Bộ đội Đặc công đã đánh đồng loạt vào những mục tiêu hiểm yếu, quan trọng của địch ở hầu hết các thành phố, thị xã miền Nam, góp phần cùng quân và dân cả nước đánh bại ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, tạo ra bước ngoặt quyết định của chiến tranh. Đặc biệt, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, Bộ đội Đặc công đã tham gia các chiến dịch, chiến lược, đánh chiếm giữ nhiều mục tiêu quan trọng, tạo điều kiện cho các binh đoàn chủ lực phát triển tiến công thần tốc, giành thắng lợi trọn vẹn.

Binh chủng Đặc công được thành lập là sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển mới của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, tạo ra bước ngoặt trong lịch sử xây dựng và chiến đấu của Bộ đội Đặc công, từ vị trí có tính chất chiến thuật trong kháng chiến chống Pháp, tác chiến đặc công nâng lên vị trí chiến lược trong kháng chiến chống Mỹ. Đây cũng là bước phát triển nhảy vọt về tổ chức, đánh dấu một bước phát triển mới của nền khoa học và nghệ thuật quân sự Việt Nam, xác định vai trò, vị trí của Bộ đội Đặc công với tư cách là một binh chủng đặc biệt tinh nhuệ của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Cùng với các binh chủng, quân chủng, các đơn vị trong toàn quân, Binh chủng Đặc công đã phát huy truyền thống "Đặc biệt tinh nhuệ, anh dũng tuyệt vời, mưu trí táo bạo, đánh hiểm thắng lớn", tiếp tục xây dựng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nâng cao sức mạnh chiến đấu toàn diện, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu và hành động gây bạo loạn, lật đổ của các thế lực phản động, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ chính quyền, bảo vệ nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đại úy, ThS NGUYỄN NGỌC TOÁN - Viện Lịch sử Quân sự

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Vững bước dưới Quân kỳ Quyết thắng xem các tin, bài liên quan.