Sáng 29-6, vở kịch “Nhân tình” được công diễn tại Nhà hát Quân đội (130 Hồ Tùng Mậu, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội). Tác phẩm do Nhà hát Kịch nói Quân đội dàn dựng để tham gia Liên hoan nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng Người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V.

Vở kịch do Nhà viết kịch Chu Thơm viết, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Trần Ngọc Giàu đạo diễn, được xây dựng với kết cấu chặt chẽ, giàu tầng lớp, là bức tranh toàn cảnh về nhân tình thế thái. Vở diễn tập trung vào nữ cảnh sát Thúy (do nghệ sĩ (NS) Vũ Thị Ngọc Anh đảm nhận) trong hành trình điều tra một đường dây tội phạm tinh vi, lợi dụng mạng xã hội để che giấu hành vi vi phạm, gieo rắc thông tin sai lệch và gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình phá án.

Vở kịch mở đầu bằng cảnh Thành bị kẻ xấu cố ý gây tai nạn, hình ảnh sau đó bị quay chụp và tung lên mạng xã hội. 

Mạch kịch khởi đầu với Thành Vlog (do NS Nguyễn Huy Hùng đảm nhận)-chàng thanh niên hết lòng vì cộng đồng, sử dụng kênh youtube “Miền cao” để hỗ trợ đồng bào vùng cao tiêu thụ nông sản và kêu gọi sự chung tay của các tổ chức, cá nhân để giúp đỡ giáo viên, học sinh ở những điểm trường khó khăn. Trong một chuyến giao hàng, Thành truy đuổi kẻ cướp túi xách, nhưng kẻ xấu cố ý va chạm giao thông rồi vu khống cho anh.

Thành là thanh niên giàu lòng nhân ái, lập kênh “Miền cao” để quảng bá nông sản và lan tỏa những câu chuyện đẹp từ vùng cao tới cộng đồng. 

Không ai kịp nhìn rõ sự việc, Thành bị vây quanh bởi đám đông hiếu kỳ và bị gán là kẻ nghiện ngập, lưu manh chỉ vì anh có ngoại hình với mái tóc bờm ngựa, hình xăm, trang phục bụi bặm. 

Tình huống càng bị đẩy đi xa hơn khi có sự xuất hiện của các bài viết trên mạng xã hội. Những hình ảnh, câu chuyện một chiều lan truyền chóng mặt, dư luận bị điều hướng bởi tin đồn và định kiến. Thành bị biến thành tội phạm trong mắt cộng đồng chỉ qua vài dòng bình luận. 

Trước làn sóng thông tin sai lệch về Thành trên mạng xã hội, bố mẹ anh hoang mang, không phân định nổi đâu là sự thật, đâu là dư luận bị dẫn dắt. 

Gia đình Thành hoang mang, người yêu trả nhẫn đính hôn, cộng đồng mạng thi nhau gán cho anh những cái tên đầy ác ý. Thành bị cấm rời nơi cư trú, kênh “Miền cao” bị ném đá, những việc làm nhân văn bỗng bị nghi ngờ là công cụ đánh bóng tên tuổi.

Trong bối cảnh ấy, nữ cảnh sát Thúy xuất hiện đầy bản lĩnh, là cán bộ được phân công trực tiếp điều tra vụ việc. Không bị cuốn theo dư luận, không để truyền thông dẫn dắt, Thúy lựa chọn đi sâu vào hiện trường, đi về phía nhân chứng, “trích xuất lòng dân” để tìm ra sự thật.

Nữ cảnh sát Thúy chọn đi vào lòng dân, lần theo dấu vết từ những nhân chứng thầm lặng để tháo gỡ vụ án giữa vòng vây tin giả. 
Cẩm (nhân chứng then chốt của vụ việc) từng im lặng vì sợ bị trả thù, nhưng cuối cùng đã dũng cảm đứng ra nói sự thật, góp phần làm sáng tỏ toàn bộ vụ án. 

Bằng những tình tiết được đan cài khéo léo, vở kịch mở ra những lát cắt khác nhau của đời sống hiện đại. Trong đó, nhân vật Lợi (do NS Đoàn Xuân Bình thể hiện) là điển hình cho sự tha hóa ẩn sau lớp vỏ hào nhoáng: Sở hữu đồng hồ bạc tỷ, giày hàng hiệu, có học thức, nhưng thực chất là kẻ mắc hội chứng ăn cắp vặt (kleptomania), thích chiếm đoạt để thỏa mãn cảm giác thao túng và khuất phục người khác. Mẹ hắn-bà Chanh (do NSND Ngô Thị Thu Quế thể hiện) là đại diện cho kiểu nhân vật sẵn sàng dùng tiền để tô vẽ danh tiếng, bịt miệng dư luận, thuê người nổi tiếng tung hô, ra sách tự truyện để biến sự giả tạo thành “sự thật truyền thông”.

Đại tá Tùng-Giám thị trại giam là một cán bộ công an liêm chính, tận tụy, hết lòng với nhân dân. 

Trước những mánh khóe được dựng lên bài bản, sự thật tưởng chừng bị nhấn chìm giữa làn sóng định kiến và mạng xã hội lệch chuẩn, thì Đại tá Tùng (do NS Phùng Anh Huy thể hiện) - một giám thị trại giam liêm chính, tận tụy xuất hiện. Ông là người tiếp lửa, truyền cho lớp cán bộ trẻ như Thúy nguyên tắc của người chiến sĩ Công an nhân dân: Lấy dân làm gốc, lòng dân là nơi lưu giữ sự thật. Nguyên tắc ấy trở thành kim chỉ nam, giúp Thúy từng bước tìm ra nhân chứng là Cẩm (do NS Nguyễn Thị Lan Hương đảm nhận)-người bị cướp túi nhưng không dám lên tiếng vì lo sợ bị trả thù. Nhờ sự kiên trì và bản lĩnh nghề nghiệp, Thúy dần tháo gỡ lớp vỏ ngụy tạo do các đối tượng dựng nên.

Lợi và bà Chanh (mẹ của Lợi) là hai gương mặt đại diện cho lối sống ngụy tạo: Lấy tiền che đậy sai trái, lấy hào nhoáng làm bình phong cho đạo đức lệch lạc. 

Cao trào của vở kịch được đẩy lên khi Lợi lộ diện. Hắn thú nhận mình là kẻ giật túi, không phải vì thiếu thốn, mà bởi sự hưng phấn khi chứng tỏ được quyền lực của bản thân. Lời thú tội ấy đã bóc mẽ những kẻ dựa vào tiền bạc để tạo dựng hào quang giả tạo, dùng truyền thông làm công cụ dẫn dắt dư luận, đánh tráo đúng-sai, che đậy tội ác bằng lớp vỏ đạo đức ngụy tạo.

Vở diễn khép lại bằng sự sáng rõ của công lý, nhưng dư âm để lại không chỉ nằm ở việc vạch mặt kẻ gây án. Với bố cục chặt chẽ và chiều sâu phản ánh xã hội, “Nhân tình” là lời cảnh tỉnh về sự đảo lộn giá trị khi dư luận bị dẫn dắt bởi hình ảnh một chiều, và sự thật có nguy cơ bị chôn vùi bởi sự im lặng, đồng lõa vô thức của đám đông.

Sự việc được làm sáng tỏ khi lực lượng công an dựa vào “thế trận lòng dân” để tìm sự thật từ những chi tiết nhỏ nhất giữa vòng xoáy thông tin nhiễu loạn. 

Giữa bối cảnh thông tin nhiễu loạn ấy, hình ảnh người Công an nhân dân hiện lên kiên cường, bản lĩnh, bám sát mục tiêu, truy tìm sự thật, bảo vệ công lý bằng năng lực nghiệp vụ vững vàng, tư duy sắc sảo và niềm tin vững chắc vào nhân dân...

Đại tá Phùng Thanh Tiến - Phó cục trưởng Cục Chính trị, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (thứ 5 từ trái sang) tặng hoa chúc mừng đạo diễn, diễn viên của vở kịch Nhân tình. 

Bài và ảnh: HẢI LY

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.