Trong dòng chảy đổi mới của nghệ thuật Việt Nam, cuốn sách “Tiếng dội của Hình” gợi mở một hướng tiếp cận độc đáo: Kết nối âm nhạc và hình khối để khám phá chiều sâu cảm xúc và bản sắc riêng sáng tạo Việt.

Quang cảnh tọa đàm, giới thiệu sách. 

Vũ Hiệp chọn bản nhạc “Rhapsody trên chủ đề Paganini” của nhà soạn nhạc yêu thích nhà soạn nhạc vĩ đại người Nga Sergei Rachmaninov (1873-1943) làm nền cho những suy tư về nghệ thuật. Một điểm nhấn đáng chú ý trong cuốn sách là tư tưởng “sáng tạo trên nền di sản”. Vũ Hiệp cho rằng mọi đổi mới nghệ thuật đều cần bắt nguồn từ căn cốt văn hóa truyền thống. Dù chịu ảnh hưởng của âm nhạc phương Tây hay triết học hiện đại, tác giả vẫn không rời xa mạch cảm xúc Việt từ chất liệu dân gian đến tinh thần nhân bản.

Tại buổi ra mắt, các độc giả cũng đặt vài câu hỏi tới các diễn giả để được hiểu hơn về ý nghĩa cuốn sách. Chia sẻ thêm về ý nghĩa tính liên giác quan trong nghệ thuật. Kiến trúc sư Trần Thanh Bình cho rằng yếu tố liên giác quan xuất phát từ một nguyên lý đồng hiện và chuyển dịch, trong đó các lĩnh vực tưởng chừng khác biệt như âm nhạc, kiến trúc hay hội họa lại có cấu trúc bên trong tương đồng.

 Kiến trúc sư Trần Thanh Bình (ngồi giữa) chia sẻ về cuốn sách.

Cả âm nhạc và kiến trúc, xét đến cùng, đều dựa trên một nguyên lý cấu trúc, nơi hình ảnh, màu sắc, nhịp điệu và sự tương phản cùng hòa quyện, tạo nên sự liên giác quan - sự kết nối giữa nghe, nhìn, cảm nhận và tưởng tượng.

Thêm vào đó, diễn giả Vũ Hiệp cũng cho rằng trong kiến trúc, người sáng tạo phải “nghe thấy nhiều âm thanh khác nhau” để cảm nhận được rung động cảm xúc - đó chính là lúc kiến trúc sư chạm đến tầng sâu của các cảm quan nghệ thuật. Ông cũng nhấn mạnh rằng, tính liên giác quan không phủ nhận việc “xem tranh chỉ là xem tranh”, mà ở trong nghệ thuật đương đại, sự kết nối đa giác quan giúp mở rộng phổ cảm nhận của con người, vượt ra ngoài khuôn khổ từng bộ môn riêng lẻ. Điều này không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ, mà còn mở ra những ý nghĩa mới về giáo dục và xã hội.

 Kiến trúc sư, họa sĩ, nhà nghiên cứu Vũ Hiệp ký tặng sách.

Việc “bóc tách cấu trúc” của bản nhạc “Rhapsody trên chủ đề Paganini” chính là cách để ông tìm ra sợi dây cấu trúc chung giữa âm nhạc và kiến trúc - nơi nghệ thuật không chỉ được nghe, được nhìn, mà còn được cảm nhận bằng mọi giác quan.

“Tiếng dội của Hình” là minh chứng cho nỗ lực tìm kiếm một ngôn ngữ chung của nghệ thuật, nơi âm nhạc, kiến trúc, hội họa cùng hòa làm một. Cuốn sách không chỉ mở rộng biên giới cảm nhận, mà còn gợi nhắc mỗi người về mối liên hệ mật thiết giữa cái đẹp, cảm xúc và văn hóa dân tộc. Giữa nhịp sống hiện đại đầy âm thanh và hình ảnh, tác phẩm của Vũ Hiệp mời ta dừng lại để lắng nghe tiếng dội của chính tâm hồn mình.

Kiến trúc sư, họa sĩ, nhà nghiên cứu nghệ thuật Vũ Hiệp sinh năm 1982 tại Hải Phòng, tốt nghiệp ngành kiến trúc Trường Đại học Kiến trúc - Xây dựng Sankt Peterburg (Liên bang Nga), hiện là giảng viên tại Trường Đại học Giao thông vận tải. Anh đã xuất bản các cuốn sách: “Tinh thần khai phóng của nghệ thuật” (Nhà xuất bản Mỹ thuật, 2015), “Đô thị Việt Nam - Góc nhìn từ những nơi chốn” (Nhà xuất bản Xây dựng, 2016), “Các cấu trúc tinh thần của nghệ thuật” (Nhà xuất bản Mỹ thuật, 2018), “Sự kiến tạo các nền nghệ thuật” (Nhà xuất bản Mỹ thuật, 2022), “Tiếng dội của Hình” (Nhà xuất bản Mỹ thuật, 2025). Các tác phẩm của nhà nghiên cứu Vũ Hiệp đã được tặng Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm 2017 (giải đồng), năm 2019 (giải bạc), năm 2021 (giải đồng), năm 2023 (giải bạc); Giải B Giải thưởng Sách Quốc gia năm 2019; tặng thưởng mức A Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương năm 2020.

 

Tin, ảnh: VÂN HÀ - THÙY DUNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.