Bây giờ mọi người đang thi nhau làm mô hình VietGap, đảm bảo tiêu chuẩn để xuất khẩu và đưa hàng xuống những siêu thị ở thành phố. Khi những quả xoài lúc lỉu cành, má thường mang bọc ra, cẩn thận bọc lại từng trái, tránh những con ruồi vàng đậu lên chích, những quả đó coi như bỏ.

Mùa xoài miên man những chiều áng vàng mặt trời đỏ rực dưới sườn đồi, chúng tôi mon men theo ba mẹ đi bọc quả. Chỗ nào thấp thấp, cành sà xuống, ba mẹ dành cho mấy đứa, tránh leo trèo té ngã. Giống xoài cát Hòa Lộc, quả nhỏ nhưng căng mọng và tròn lẳn, mỗi khi chín hái xuống, để vài hôm thôi là đã vàng hươm, mùi thơm bay khắp nhà. Ba bảo, giống này cho năng suất quả không cao nhưng bù lại được giá và người tiêu dùng cũng rất thích.

Vậy nên bao năm, khi mọi người đã chặt bỏ bớt phần xoài trên đám rẫy thì ba tôi vẫn “thủy chung” với xoài cát Hòa Lộc. Ba bảo: “Bán không được cho thương lái thì để lại cho mấy đứa ăn, dầu gì cũng là xoài ngon, không bỏ được”.

Tháng Ba, xoài bắt đầu ra quả. 

Những ngày thong thả đi dưới hàng cây, ngắm nhìn những quả xoài lúc lỉu thôi cũng thấy mê mải. Những chú ong rù rì đi hái mật, nhẹ nhàng bay qua chỗ anh em chúng tôi đang chăm chú bọc quả.

Mỗi mùa xoài được giá, ba sẽ sắm một thứ trong nhà, như tủ lạnh, máy giặt hay những đồ có giá trị hơn. Má gom tiền bán xoài trả cho mấy cửa hàng phân bón. Những quả xoài còn sót lại sau khi đã giao cho thương lái, má gom một chỗ, chia cho bà con anh em vòng vòng quanh xóm. Những cô chú thấy ba má kiên trì với rẫy xoài bao mùa mưa nắng, cũng lắc đầu chịu thua. Bao năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, cũng có khi đám xoài không đậu trái nhiều, chỉ một cơn mưa rào trái mùa thôi, bao nhiêu bông xoài sẽ rụng hết. Những lúc như thế, tôi thấy ba tần ngần bên gốc xoài, đôi mắt buồn rầu nhìn xa xăm.

Mỗi năm ba làm hai vụ, còn lại để cây nghỉ ngơi. Bao nhiêu lá non được dưỡng thêm nước, anh hai sẽ nhanh nhẹn hái về, làm lá cuốn thịt luộc chấm mắm nêm. Mùi lá xoài non nồng nàn, xen lẫn mấy loại rau sống, thêm một vài lát thịt cắt mỏng, cả nhà quây quần bên mâm cơm đầm ấm.

Bao mùa xoài trôi qua, nhưng khung cảnh ấm cúng của gia đình luôn là ký ức đẹp đẽ của anh em chúng tôi, để khi lớn lên, trưởng thành, lên thành phố học, mỗi khi thấy phố xá ồn ào, chúng tôi lại ngồi nhớ về miền quê và những mùa xoài tháng Ba yên ả. Thèm cảm giác được ngồi dưới gốc xoài, hay bắc chiếc võng đu đưa theo gió chiều tà dịu êm.

Xoài cát Hòa Lộc không cho năng suất cao nhưng thơm ngon, được nhiều người yêu thích. 

Nay, ba má cũng tuổi dần cao, sức làm giảm bớt, mấy lần má biểu ba cho người ta mướn đám rẫy một năm cũng được chút chút tiền, trang trải cuộc sống. Nhưng ba không chịu, ba sợ người lạ vào chăm đám xoài, sẽ làm xoài hư, mối lái không mua, do người ta chỉ chăm chăm vào thuốc trừ sâu, bắt ép những cây xoài oằn mình ra trái. Ba bảo xoài cũng là nhựa sống, bắt ép nó chi để nó chết uổng. Vậy là vườn xoài dưới tay ba vẫn nhẹ nhàng trổ bông bao mùa, dù ít dù nhiều, lái quen vẫn ghé nhà mỗi độ thu hoạch.

Tháng Ba này lại về, tôi đang ngồi nhấm nháp mấy quả xoài ba gửi lên, nghe dư vị quê nhà đậu nơi cánh mũi, cay cay, thương thương đến lạ...

Tạp bút của NGÔ NỮ THÙY LINH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.