Thi Hương là phần cốt lõi trong hệ thống khoa cử Nho học. Khoa Đinh Dậu 1897 diễn ra trong bối cảnh nền Nho giáo ở Việt Nam đang dần suy thoái và chữ Hán dần bị thay thế bởi chữ Quốc ngữ. Khoa thi năm đó đặc biệt khi có sự hiện diện của Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer trong lễ khai mạc. Nhờ dịp hiếm có ấy, nhiếp ảnh gia Firmin-André Salles đã có cơ hội tiếp cận và ghi lại những khoảnh khắc quý giá phản ánh đời sống và các nghi lễ trọng đại của triều đình và sinh hoạt của người dân Việt Nam.

Firmin-André Salles (1860–1929) là một nhiếp ảnh gia người Pháp, từng làm việc tại Việt Nam, Lào và Campuchia từ năm 1896 đến 1898. Với kỹ thuật nhiếp ảnh bảng khô, ông đã ghi lại những hình ảnh có độ sắc nét và chi tiết vượt trội, mang đến một góc nhìn sống động về đời sống, cảnh quan, và các sự kiện văn hóa ở Việt Nam vào cuối thế kỷ 19.

Ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phát biểu tại lễ khai mạc. 

Tại triển lãm, khách tham quan được chiêm ngưỡng số lượng lớn bức ảnh của nhiếp ảnh gia Firmin-André Salles ghi lại kỳ thi Hương năm 1897 tại Nam Định. Đây là tư liệu hiếm hoi còn lưu giữ được, truyền tải chân thực không khí trang nghiêm nhưng cũng đầy náo nhiệt của trường thi xưa. Các tác phẩm được triển lãm trong một không gian bằng tre độc đáo, lấy cảm hứng từ kiến trúc các trường thi xưa, mang đến cho người xem cảm giác như được bước vào một “trường thi” thực thụ. Trong không gian ấy, những hình ảnh đen trắng hơn trăm năm tuổi tái hiện sinh động cảnh sĩ tử dự thi, quan giám khảo, lều chõng và những biểu tượng đặc trưng của nền khoa cử Nho học.

Không gian Triển lãm ảnh “Khoa thi Hương cuối thế kỷ 19” được lấy cảm hứng từ kiến trúc các trường thi xưa.

Bên cạnh đó, triển lãm có sự phối hợp cùng các chuyên gia văn hóa địa phương nhằm bổ sung góc nhìn sâu hơn về kỳ thi Hương và những nhân vật xuất hiện trong ảnh giúp triển lãm thêm phần sinh động và khách tham quan có cái nhìn toàn diện hơn về Khoa thi Hương. Đồng thời, triển lãm còn mở ra không gian đối thoại về vai trò của nhiếp ảnh trong việc ghi nhận và hình thành nhận thức lịch sử, đồng thời mang đến cho công chúng những hiểu biết thú vị về kỹ thuật nhiếp ảnh cũng như hệ thống giáo dục, thi cử thời phong kiến.

Các đại biểu và khách mời chụp hình lưu niệm. 

Với sự kết hợp giữa tư liệu nhiếp ảnh, không gian sáng tạo và góc nhìn văn hóa đương đại, triển lãm “Khoa thi Hương cuối thế kỷ 19” hứa hẹn sẽ là một điểm nhấn đặc sắc thuộc sự kiện Photo Hanoi’ 25 - Biennale Nhiếp ảnh quốc tế mùa thứ ba, đưa khán giả bước vào hành trình ngược dòng thời gian, nơi lưu giữ và tôn vinh truyền thống hiếu học.

Triển lãm diễn ra đến hết ngày 30-11 tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội.

Tin, ảnh: THÁI PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.