Trong thời đại ngày nay, nền kinh tế - xã hội kỹ thuật số với sự phát triển mạnh mẽ, không giới hạn của công nghệ thông tin đã khiến cho loài người phải đối mặt với nhiều mối đe dọa và thách thức về quyền con người của mình, khi mà thông tin cá nhân, dữ liệu hành vi của mỗi con người trở thành một nguồn tài nguyên quý giá được thu thập lại, bị khai thác, kiểm soát và được sản xuất như một dạng hàng hóa đặc biệt. Đây chính là mấu chốt tạo nên một hình thức quyền lực chưa từng có được đặt dưới cái tên “chủ nghĩa tư bản giám sát”, nó chiếm đoạt quyền con người cơ bản.
Thế kỷ XXI chủ nghĩa tư bản giám sát sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến bản chất dân chủ, quyền con người và cái giá phải trả sẽ là chính tương lai của loài người. Khi chúng ta còn đang mơ hồ, chưa có kiến thức để hiểu rõ về cấu trúc hoạt động của chủ nghĩa tư bản giám sát, cùng với đó là sự phản kháng chưa đủ mạnh của xã hội, quy định chưa chặt chẽ của pháp luật đã giúp cho chủ nghĩa tư bản giám sát dần khẳng định sự thống trị đối với trật tự kinh tế - xã hội bằng các công cụ quyền lực kiểm soát, khai thác dữ liệu hành vi cá nhân của chúng ta.
Nhằm cung cấp cho bạn đọc, các nhà lãnh đạo, nhà lập pháp, các nhà khoa học những tài liệu nghiên cứu cụ thể, ví dụ thực tế và đánh giá, phân tích những mức độ nghiêm trọng mà chủ nghĩa tư bản giám sát gây ra đối với sự tồn tại của nền dân chủ và quyền tự chủ cơ bản của con người, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản lần thứ hai cuốn sách "Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát: Cuộc chiến vì tương lai loài người ở biên giới mới của quyền lực" của tác giả Shoshana Zuboff - giáo sư Đại học Harvard, nhà tâm lý xã hội học và nhà triết học.
    |
 |
| Cuốn sách "Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát". |
Andrew Keen, tác giả sách "How to Fix the Future", nhận định rằng “Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát” là một công trình nghiên cứu toàn cảnh về một trong những vấn đề cấp bách nhất thời đại này. Keen nhận xét: “Zuboff là một trong những nhà tư tưởng uyên bác và có tầm nhìn sâu sắc nhất về sự phát triển của kỹ thuật số. Trong một kỷ nguyên của những dòng tweet vô nghĩa và bài đăng tự luyến trên Facebook, sự uyên bác của Zuboff là điểm sáng tuyệt vời mà chúng ta cần tôn vinh”.
Cuốn sách lấy các công ty công nghệ khổng lồ đại diện tiêu biểu của chủ nghĩa tư bản giám sát là ba tập đoàn hùng mạnh Google, Facebook và Microsoft làm trung tâm phân tích, nhằm tổng hợp thông tin để thấu hiểu được các khía cạnh chưa từng có của hoạt động tư bản giám sát và mức độ nghiêm trọng cũng như những hậu quả mà nó đang gây ra cho cuộc sống chúng ta.
Cuốn sách được chia thành ba phần. Phần I gồm năm chương, đề cập đến nền tảng của chủ nghĩa tư bản giám sát: Nguồn gốc ra đời và sự phát triển ban đầu của nó. Phần II gồm năm chương, theo dõi sự phát triển của chủ nghĩa tư bản giám sát từ thế giới trực tuyến sang thế giới thực. Phần III gồm sáu chương, xem xét và phân tích quyền lực công cụ cho một giai đoạn hiện đại thứ ba. Phần Kết luận cho ta thấy chủ nghĩa tư bản giám sát như là một cuộc đảo chính từ bên trên: Không phải là một cuộc lật đổ nhà nước mà là một cuộc lật đổ chủ quyền của người dân.
Tin, ảnh: HOÀNG HOÀNG