Trưng bày được thể hiện qua 3 nội dung: Mở cửa ngục tù, Ngày chiến thắng trở về, Viết tiếp bản hùng ca.

Phần nội dung thứ nhất “Mở cửa ngục tù”, thể hiện hình ảnh sau năm 1954, hệ thống nhà tù, trại giam được đế quốc Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa thiết lập khắp miền Nam. Sáu nhà tù, trại giam được mệnh danh là “địa ngục trần gian” lớn nhất miền Nam là: Côn Đảo, Phú Quốc, Chí Hòa, Phú Lợi, Tân Hiệp, Thủ Đức. Tại đây, nhiều thủ đoạn tàn khốc đã được áp dụng nhằm đày ải về thể xác, tinh thần tù nhân. Kiên cường đấu tranh chống chế độ giam cầm hà khắc, nhiều chiến sĩ đã anh dũng hy sinh.

Các đại biểu tham quan trưng bày.

Nội dung thứ hai chủ đề “Ngày chiến thắng trở về”, nói về quá trình thực hiện Hiệp định Paris, các cuộc trao trả tù binh, tù chính trị giữa ta và địch được triển khai từ tháng 2-1973. Các cuộc trao trả diễn ra nhiều đợt tại nhiều địa điểm khác nhau, trong đó hai địa điểm trao trả lớn nhất là sông Thạch Hãn (tỉnh Quảng Trị) và sân bay Lộc Ninh (nay thuộc huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước).

Nội dung thứ ba có chủ đề “Viết tiếp bản hùng ca”, thể hiện khoảnh khắc sau ngày chiến thắng trở về, vượt qua nỗi đau thương tật, hoàn cảnh khó khăn, các cựu tù binh, tù chính trị vẫn vươn lên trong quá trình học tập, công tác với nỗ lực bền bỉ. Luôn nhớ về những đồng đội đã hy sinh tại nơi “địa ngục trần gian” năm xưa, những người tù đã phối hợp với lực lượng vũ trang của địa phương tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, thăm hỏi các bạn tù có hoàn cảnh khó khăn.

Hoạt cảnh “Phút hồi sinh” tái hiện tại chương trình.

Các phần trưng bày gợi nhớ thời khắc lịch sử hào hùng của những ngày chiến thắng để thế hệ sau càng thêm thấu hiểu và tri ân công lao, sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày; để càng thêm trân quý giá trị của hòa bình, của độc lập, tự do ngày hôm nay.

Không gian trưng bày chuyên đề nổi bật với tổ hợp cổng chào, tái hiện lại thời khắc lịch sử trao trả các chiến sĩ cách mạng bên bờ sông Thạch Hãn năm 1973. Hình ảnh những người tù lao mình xuống sông, ùa vào vòng tay yêu thương của đồng đội trong ngày chiến thắng được in khổ lớn, gây ấn tượng, cảm xúc với người xem.

Tại Lễ ra mắt trưng bày, còn có hoạt cảnh “Phút hồi sinh” tái hiện những phút giây lịch sử hào hùng của thời khắc trao trả những chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại bờ sông Thạch Hãn; gặp gỡ các nhân chứng lịch sử là các cựu tù binh Trại giam Phú Quốc từng được trao trả ở Thạch Hãn, Lộc Ninh năm 1973 - 1974.

Tin, ảnh: HỒNG PHÚC