Chuyên đề giới thiệu tuyển chọn 26 tác phẩm thuộc các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực... do họa sĩ sáng tác trong giai đoạn trước và sau năm 1945, phản ánh rõ nét sự chuyển biến sâu sắc trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của Tô Ngọc Vân, qua đó thể hiện hành trình của người nghệ sĩ từ "nghệ thuật vị nghệ thuật" đến "nghệ thuật vị nhân sinh". Bên cạnh đó, chuyên đề đặc biệt còn giới thiệu một số kỷ vật quý giá của họa sĩ Tô Ngọc Vân do gia đình họa sĩ lưu giữ.

Phát biểu khai mạc trưng bày, TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ra mắt không gian trưng bày chuyên đề đặc biệt nhằm tôn vinh những tác giả và tác phẩm tiêu biểu của Mỹ thuật Việt Nam và đây cũng là ý tưởng mà Bảo tàng đã ấp ủ trong nhiều năm qua. Trong lần ra mắt này, lần đầu tiên công chúng sẽ được tiếp cận một chuyên đề riêng về danh họa Tô Ngọc Vân, người thầy hiệu trưởng đầu tiên của nền mỹ thuật cách mạng Việt Nam.

"Danh họa Tô Ngọc Vân đã làm tròn sứ mệnh lịch sử của mình, hiến dâng cả cuộc đời cho nghệ thuật và Tổ quốc, đem ánh sáng của cái đẹp hòa cùng ánh sáng của cách mạng, biến hội họa thành tiếng nói của tình yêu và niềm tin trên con đường giành độc lập, khẳng định bản sắc dân tộc Việt Nam”, TS Nguyễn Anh Minh nhấn mạnh.

Tô Ngọc Vân không chỉ là người đặt nền móng cho mỹ thuật cách mạng nước nhà mà còn là cầu nối quan trọng giữa hai nền mỹ thuật: Từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương đến Trường Mỹ thuật Việt Nam (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam), nơi ông giữ vai trò Hiệu trưởng đầu tiên của nền mỹ thuật cách mạng.

 Danh họa Tô Ngọc Vân.
 Tác phẩm "Hồ Kiều" bằng màu nước của danh họa Tô Ngọc Vân được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Cuộc đời của họa sĩ Tô Ngọc Vân là biểu tượng của người nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với vận mệnh dân tộc. Ông đã hy sinh anh dũng trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 khi đang trực tiếp ra mặt trận ghi chép, ký họa. Những tác phẩm cuối cùng của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật đặc sắc mà còn là những tư liệu lịch sử vô giá, ghi lại chân thực tinh thần Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến oanh liệt. Ông đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình là biến hội họa thành tiếng nói của dân tộc Việt Nam trên con đường giành độc lập và khẳng định bản sắc.

Kỷ vật của danh họa Tô Ngọc Vân.  

Chuyên đề đặc biệt này để công chúng và giới nghiên cứu nhìn lại một hành trình sáng tạo phi thường: Từ người họa sĩ lãng mạn trở thành người chiến sĩ cầm bút, người đã hiến dâng trọn vẹn cuộc đời mình cho nghệ thuật và Tổ quốc.

 Đại biểu tham quan trưng bày chuyên đề tác phẩm của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Trong nỗ lực lan tỏa những giá trị nghệ thuật và lịch sử ấy, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ quý báu từ gia đình họa sĩ Tô Ngọc Vân, cho phép Bảo tàng mượn và trưng bày những kỷ vật vô giá của danh họa, cùng với đó là sự đồng hành của nhà tài trợ Millon Việt Nam.

Thời gian tới, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với gia đình các họa sĩ nổi tiếng để giới thiệu tới công chúng những bộ sưu tập quý, những tác phẩm chưa từng công bố, thể hiện một cách trọn vẹn nhất về nền mỹ thuật Việt Nam.

KHÁNH HUYỀN