“Tối 28-4-1975, nghe tin phi công ta sử dụng máy bay thu được của địch, ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, tôi cảm nhận thời khắc giải phóng miền Nam đã đến rất gần. Xúc động dâng trào, tôi đứng ngoài đầu cầu thang khu tập thể Khương Thượng và chỉ trong 2 giờ đã viết xong ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng”, nhạc sĩ Phạm Tuyên nhớ lại.

Ca khúc được thu thanh gấp vào chiều 30-4-1975. Đúng 17 giờ 05 phút cùng ngày, khi Đài Tiếng nói Việt Nam phát bản tin đặc biệt công bố chiến thắng, “Như có Bác trong ngày đại thắng” lần đầu vang lên, hòa cùng niềm hân hoan của cả dân tộc. Nhạc sĩ Phạm Tuyên nói rằng, ông chưa bao giờ chứng kiến buổi thu thanh nào mà từ nhạc công, ca sĩ đến nhạc trưởng đều vừa hát vừa khóc trong niềm hạnh phúc.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên bên con gái và ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng”.

Từ khoảnh khắc lịch sử ấy, ca khúc không dừng lại ở tác phẩm âm nhạc mà trở thành khúc khải hoàn chiến thắng, bản hùng ca của dân tộc, in đậm trong ký ức nhiều thế hệ. Từ Quảng trường Ba Đình lịch sử đến những miền quê xa xôi, từ loa truyền thanh công cộng đến bước chân những đoàn quân trên mọi nẻo đường, giai điệu ấy vang lên như tiếng lòng chung của cả nước. “Sức lan tỏa của bài hát vượt ngoài tưởng tượng của người sáng tác. Nhưng tôi nghĩ đó là tình cảm chung của cả đất nước, của mọi người đã chờ mong ngày chiến thắng từ rất lâu và tôi chỉ là người ghi lại cảm xúc ấy”, nhạc sĩ Phạm Tuyên chia sẻ.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên, 95 tuổi, đã cống hiến cho âm nhạc Việt Nam hàng trăm ca khúc thuộc nhiều thể loại khác nhau, từ giai điệu thiếu nhi, tình ca, nhạc cách mạng đến các bài hát ca ngợi quê hương, đất nước. Trong di sản ấy, “Như có Bác trong ngày đại thắng” vẫn giữ vị trí đặc biệt. Nửa thế kỷ trôi qua, mỗi lần vang lên trong những dịp trọng đại, ca khúc lại khiến lòng người rưng rưng, gợi nhớ không khí hào hùng của Đại thắng mùa Xuân năm 1975, đồng thời hun đúc niềm tự hào và tình yêu Tổ quốc.

Trong buổi trao tặng ca khúc cho Báo Nhân Dân, chị Phạm Hồng Tuyến, con gái nhạc sĩ Phạm Tuyên đã xúc động giới thiệu “báu vật” của gia đình-cuốn sổ chép tay toàn bộ tác phẩm của ông, ghi rõ ngày sáng tác, thu thanh, nơi in ấn. Và ở đó, “Như có Bác trong ngày đại thắng” được đặt trang trọng, kèm dòng chữ được ông tô đậm “In trong Báo Nhân Dân, số ra ngày 2-5-1975”. “Cha tôi luôn tâm niệm âm nhạc chỉ thực sự sống khi thuộc về cộng đồng. Việc gia đình trao tặng toàn bộ quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân là cách chúng tôi tiếp nối tinh thần ấy, mở thêm hành trình lan tỏa của giai điệu. Ca khúc sẽ tiếp tục được gìn giữ và vang xa, để lớp trẻ không chỉ nghe mà còn hiểu và tự hào”, chị Hồng Tuyến xúc động chia sẻ.

Việc nhạc sĩ Phạm Tuyên trao tặng ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” cho Báo Nhân Dân đúng dịp cả nước hân hoan chào mừng kỷ niệm 80 năm thành lập nước là cách gửi gắm giai điệu thiêng liêng của dân tộc vào một địa chỉ tin cậy để tiếp tục ngân vang. Từ đây, những giai điệu hiệu triệu con tim ấy sẽ tiếp tục được gìn giữ và lan tỏa trong đời sống, kết nối quá khứ với hiện tại, bồi đắp niềm tin, nuôi dưỡng tình yêu Tổ quốc và khát vọng vươn lên của dân tộc trên chặng đường mới.

Bài và ảnh: TRẦN HẢI LY

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.