QĐND Online - Khắp trên dải đất hình chữ S, nơi đâu cũng vang lừng những chiến công hiển hách của quân và dân ta trong suốt các cuộc chiến thần thánh. Mỗi tấc đất, mỗi làng quê đều là những “Địa linh sinh nhân kiệt”. Đặc biệt, có một nơi mà hồn thiêng sông núi quấn quýt, quần tụ trong nhau: huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Một huyện nhỏ nhưng xuất hiện tới 11 vị tướng nổi danh qua hai cuộc kháng chiến giải phóng đất nước. Tỉnh Quảng Ngãi có núi Thiên Ấn, sông Trà Khúc, Long Đầu hý thủy... những địa danh nức tiếng gần xa... có huyện Sơn Tịnh, quê hương của những vị tướng tài.

Chùa Thiên Ấn trên núi Thiên Ấn (ảnh internet)

Núi Thiên Ân cao 105 mét, dáng núi hình thang cân, nhìn từ hữu ngạn sông Trà Khúc như chiếc ấn của trời cao ném xuống dòng sông. Vì thế, người xưa gọi đây là “Thiên Ân niêm hà” (Ân trời đóng trên sông) với niềm tin là ngọn núi thiêng chi phối lịch sử và con người Quảng Ngãi nói chung, của Sơn Tịnh nói riêng. Trên núi có phần mộ của cụ Huỳnh Thúc Kháng, một chí sĩ yêu nước, đã từng được Bác Hồ ủy thác trọng trách điều hành công việc của đất nước khi Người sang Pháp (năm 1946) tìm cách vãn hồi nền hòa bình, ngăn chặn cuộc chiến tranh Việt- Pháp sắp nổ ra.

Long Đầu hý thủy, có nghĩa là đầu rồng giữa nước, là một trong 10 cảnh đẹp được thi sĩ Nguyễn Cư Trinh ngâm vịnh trong Quảng Ngãi thập cảnh. Vào mùa nước lũ, nước cuộn xoáy nơi vực sông, người xưa hình dung như đầu con rồng đang giỡn nước. Nơi đây gắn liền với sự tích vua Nam Chiếu hạ Cao Biền, một lại quan phong kiến Trung Hoa, làm nghề phù thủy, chuyên đi trấn trạch vương khí nước Nam để dễ bề đem quân xâm lược, biến nước Nam thành quận, huyện của Trung Hoa.

Sông Trà Khúc, phát nguyên từ núi Đắc-tơ-rôn (Tây Nguyên) với đỉnh cao 2.350 mét, hợp lưu của 4 con sông là Rhe, Xà Lò, Rinh, Tang chảy xuống hướng đông, qua hai huyện Sơn Hà, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, thị xã Quảng Ngãi và đổ ra cửa biển Cổ Lũy (Cửa Đại). Thi sĩ Cao Bá Quát đã từng có thơ khi ngắm con sông Trà Khúc lượn vòng qua đất Sơn Tịnh: Bãi uốn sông như sầu cuộn khúc/ tối chìm-gió tựa- rượu hơi say.

Phải vì núi ấy, sông này mà đất Sơn Tịnh qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, cứu nước, có tới 11 người được Đảng và Nhà nước phong hàm cấp tướng. Còn trước đó, khi thực dân Pháp bắt đầu xâm lược nước ta, huyện Sơn Tịnh cống hiến cho đất nước một thủ lĩnh nghĩa binh chống Pháp nổi tiếng đất Nam Kỳ: Tướng quân Trương Công Định.

Mười một vị tướng đất Sơn Tịnh trong 30 năm chiến tranh giải phóng bao gồm: Nguyễn Chánh, quê xã Tịnh Hà; Thượng tướng Trần Văn Trà, xã Tịnh Long; Trung tướng Trần Quý Hai, xã Tịnh Châu; Trung tướng Phạm Kiệt, xã Tịnh Minh; Trung tướng Võ Thứ, xã Tịnh Hà; Trung tướng Nguyễn Đôn, xã Tịnh Bình; Thiếu tướng Võ Bẩm, xã Tịnh Hà; Thiếu tướng Huỳnh Kim, xã Tịnh Minh; Thiếu tướng Châu Khải Định, xã Tịnh Hà; Thiếu tướng Lê Trung Ngôn, xã Tịnh Ấn; Thiếu tướng Phạm Quang Tiệp, xã Tịnh Sơn.

Những vị tướng kể trên, không chỉ là niềm tự hào của riêng nhân dân huyện Sơn Tịnh (Quảng Ngãi) mà còn là niềm tự hào chung của cả dân tộc Việt Nam anh hùng.

Hà Thành