QĐND - Trong chúng ta hầu như ai cũng từng trải qua tuổi thơ ấu với biết bao ký ức ngọt ngào. Từ những sớm lấm lem bùn đất bắt những con ốc, con cua đến những chiều lặn ngụp trong dòng sông quê… Những ký ức khó quên ấy còn gắn chặt với những món quà bánh mẹ mua ngoài chợ, những trái chín bà ngoại đặt vào tay, hay những trái na dại lũ bạn cởi trần hái trên triền đê dãi nắng…
Nhớ lại khoảng thời gian cách đây hai mươi năm, vào những buổi chiều, mẹ hay dẫn tôi ra chợ Cốc. Chợ họp đông đúc lắm, có bán rất nhiều hàng hóa, thực phẩm, rau củ, lại bán nhiều quần áo, quà bánh làm tôi vô cùng thích thú. Ngày ấy, những cốc chè chỉ có một nghìn đồng, các thứ quà vặt khác cũng rẻ lắm. Tôi cứ thế sà vào lần lượt hàng quán, hai mắt lim dim thưởng thức vài tấm bánh đúc, bánh vặn; có hôm lại được mẹ gọi cho một đĩa bánh cuốn thơm và béo ngậy mùi tôm khô ăn cùng bát nước chấm vừa cay, vừa chua lại vừa ngọt. Nhưng có lẽ, thứ quà quê làm tôi mê mẩn nhất phải là món bánh đa kê...
Một hôm, vào buổi sáng, khi đang thơ thẩn đi chơi lòng vòng, tôi ngang qua một khu chợ có cái tên nghe đến nổi da gà-chợ Ma. Gọi vậy thôi, nhưng bạn đừng sợ, chợ rất đỗi ấm áp hương vị chân quê. Đây là một chợ nổi tiếng ở quê tôi. Chợ họp đông không kém gì chợ Cốc, bày bán nhiều hàng hóa, nông sản và hải sản. Nhiều khi chợ Ma còn họp tràn ra cả vỉa hè, lòng đường. Và kia rồi, trước mắt tôi là hàng bánh đa kê, với những chiếc bánh vàng ruộm, bắt mắt. Cô bán hàng đon đả chào mời:
- Cháu trai mua gì? Bánh chưng nhé! Hay đa kê?
- Cô cho cháu mua miếng bánh đa kê!
Bàn tay cô thoăn thoắt phết kê, cắt đỗ, cho đường lên miếng bánh đa trông thật thuần thục. Cô bảo: Làm món bánh này không khó, nhưng cần cẩn thận, tỉ mỉ. Ngoài đậu xanh đồ chín, giã nhuyễn, bánh đa nướng, đường trắng thì kê là nguyên liệu quan trọng nhất. Kê thường chọn loại hạt nhỏ, đều nhau, xát sạch vỏ, đãi sạch, đem ngâm. Muốn cho kê ăn mát và có vị nồng nồng đặc trưng thì phải ngâm với một chút nước vôi trong khoảng 30 phút, vớt ra để ráo, cho kê vào nồi, đổ một ít nước và đun nhỏ lửa. Để kê có mùi thơm ngậy, vàng óng và quánh lại thì khi nấu phải quấy thật đều tay sao cho kê không bị nát quá, cũng không bị khô quá…
Nhận tấm bánh từ tay cô bán hàng, tôi bỗng thấy như mình đang sống lại tuổi ấu thơ, theo mẹ đi chợ, được mẹ dẫn vào quán ăn quà. Mãi khi cô bán hàng giục: “Cháu ăn đi, để lâu sẽ mất ngon đấy!”, tôi mới giật mình, trở về thực tại.
Xưa kia, vùng quê tôi không náo nhiệt như bây giờ, nên những người bán bánh đa kê thường tập trung ở nơi chợ lớn. Ngày nay, người ta nhận ra bánh đa kê là món quà vặt hấp dẫn nên cơ bản chợ quê nào cũng có. Nhớ đến bánh đa kê là nhớ tới hình ảnh các bà, các chị ngồi ở một góc nhỏ, bên cạnh là ổ bánh đa, kế bên là chõ kê vàng ươm, thơm sực nức. Bánh đa kê thơm mùi kê và vị bùi của đậu xanh ăn mát, là món quà mộc mạc, giản dị. Mỗi khi nhấm nháp hương vị của nó, tôi lại thấy yêu, gắn bó hơn với mảnh đất quê hương…
Tản văn của LONG VŨ