Phố Hàng Đậu trong đêm đầu Toàn quốc kháng chiến

Tháp nước Hàng Đậu đã chứng kiến không khí sục sôi đánh Pháp của quân, dân phố Hàng Đậu trong đêm đầu Toàn quốc kháng chiến

QĐND Online- Trước những hành động khiêu khích đặc biệt nghiêm trọng của thực dân Pháp trong hai tháng cuối năm 1946, Trung ương Đảng ta đã nhận định: “Không sớm thì muộn, Pháp sẽ đánh mình và mình cũng nhất định phải đánh Pháp”. Sau đó, để giành quyền chủ động trong chiến tranh, phá tan ngay từ đầu âm mưu đánh úp của thực dân Pháp, ta quyết định mở cuộc tấn công lớn trên quy mô toàn quốc, bắt đầu lúc 20 giờ ngày 19-12-1946.

Đúng 20 giờ ngày 19-12-1946, các lực lượng vũ trang nhân dân Thủ đô đồng loạt nổ súng, tiến công các vị trí đóng quân của giặc Pháp trong toàn thành phố. Ngay từ phút đầu, lực lượng của ta đã hoàn toàn làm chủ tình thế. 21 vị trí đóng quân của Pháp đều bị tiến công, làm chúng vô cùng lúng túng. Hầu hết các ổ đề kháng bí mật do bọn Pháp kiều, việt gian, thổ phỉ xây dựng tại các khu phố tây và trung tâm thành phố đều nhanh chóng bị tiêu diệt.

Bị đòn phủ đầu của quân và dân Hà Nội, sau những phút bị động đối phó, bộ chỉ huy quân Pháp tung lực lượng cơ động đóng trong thành Hà Nội, có xe tăng, xe bọc thép, pháo binh yểm trợ chia làm bốn cánh tiến công các vị trí của ta trong thành phố. Trong đó, cánh quân thứ tư tiến theo hai hướng, hướng thứ nhất lên phố Hàng Đậu, phối hợp với cánh thứ ba đánh chiếm cầu Long Biên; hướng còn lại thọc qua Phùng Hưng xuống chi viện cho cánh quân bao vây Bắc Bộ Phủ.

Khi cánh quân thứ tư tiến đánh đầu cầu Long Biên, trung đội xung phong công an đồn Hàng Đậu, bộ đội vệ quốc đoàn phối hợp với tự vệ và nhân dân các phố Hàng Than, Hàng Đậu nổ súng chặn đứng chúng lại. Địch điên cuồng phản kích đồng thời cố gắng tìm cách vượt qua chướng ngại vật để tiến về phía đầu cầu. Từ ngôi nhà số 49 Hàng Đậu, tổ chiến đấu của đồng chí Hiển giật mìn phá huỷ 1 xe tăng. Từ các tầng gác cao hai bên dãy phố, các chiến sĩ của ta xả súng vào đội hình địch. Trong lúc đó, cánh quân thứ ba của Pháp chiếm xong khu vực Yên Phụ tràn xuống khống chế được đầu cầu Long Biên, đồng thời tiến đánh vào phố Hàng Đậu. Đại đội phó vệ quốc đoàn Nguyễn Hùng vẫn kiên cường chỉ huy bộ đội, công an và tự vệ chiến đấu. Được hoả lực yểm hộ, đồng chí Ngà ôm mìn từ ngôi nhà số 1 lao ra phá cầu, dốc cầu sập, đồng chí cũng anh dũng hi sinh. Giặc tràn vào ngôi nhà số 1, các đồng chí Đắc, Xô giật mìn, cả ngôi nhà đổ sập. Nhiều lính Pháp bị vùi trong đống gạch vụn và cả hai đồng chí cũng hiến trọn tuổi thanh xuân cho sự nghiệp chiến đấu bảo vệ Thủ đô.

Với cách đánh chủ động tiến công, triệt để lợi dụng những ngôi nhà kiên cố hai bên phố, kết hợp với các bãi chướng ngại nhiều tầng, nhiều lớp, các lực lượng vũ trang nhân dân khu vực phố Hàng Đậu đã chặn đứng bước tiến của bộ binh cơ giới địch suốt 3 giờ đồng hồ, gây cho chúng nhiều thiệt hại (2 xe tăng và nhiều xe quân sự bị phá huỷ; hơn 70 tên lính lê dương bị tiêu diệt và bị thương).

Trận chiến đấu tại phố Hàng Đậu trong đêm đầu Toàn quốc kháng chiến đã củng cố thêm lòng tin cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Hà Nội về khả năng tác chiến kìm giữ chân địch dài ngày trong thành phố, để cả nước có thời gian chuẩn bị lực lượng, chủ động bước vào cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp xâm lược.

Bài, ảnh: Phạm Hoàng Hà