Xa xưa, chợ Viềng vốn là phiên chợ mua bán, trao đổi đồ nông cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp đầu năm. Lâu dần nơi đây trở thành phiên chợ mang ý nghĩa cầu cho việc sản xuất mùa màng được bội thu, tươi tốt và cầu phúc lộc trong năm mới. Người dân đến với chợ Viềng mua một món đồ không chỉ để phục vụ cho lao động sản xuất mà còn để mang may mắn, tài lộc về nhà.

Người dân mua nông cụ tại chợ Viềng với ước vọng về mùa màng bội thu, tươi tốt.

Chợ Viềng mang đặc trưng của chợ phiên ở làng quê xưa. Các quầy hàng được bày bán ngay dưới lòng đường, trên vỉa hè hay bãi đất. Chỉ một tấm bạt, một chiếc mẹt đựng hàng hay đôi quang gánh chứa đầy vật dụng nông nghiệp như liềm, dao, lưỡi cuốc... là không khí bán mua trở nên tấp nập. Các mặt hàng được bày bán từ chiều tối, song thời điểm được nhiều người chọn để mua bán nhất là 0 giờ, thời khắc giao nhau giữa ngày cũ và ngày mới. Người dân cho rằng, các vật dụng được mua vào lúc này mới thực sự mang lại may mắn.

Món đồ được mua ở chợ Viềng, dưới con mắt của mỗi người lại mang theo những ước vọng hồn hậu khác nhau. Ví như, một chiếc đó được sử dụng để đánh bắt cá có đặc điểm là hai đầu đều có giỏ hom để cá, tôm, cua theo hai cửa này tìm thức ăn mà vào. Tối đến, người nông dân mang đặt chiếc đó ra mương, rạch, sáng ra chỉ việc nhấc chiếc đó lên để trút từng mẻ cá, tôm vào rổ mang về. Chính từ đặc điểm, công năng tự nhiên này, mà nhiều người chọn mua một chiếc đó về treo trong bếp với ước muốn  tài lộc sẽ vào nhà từ nhiều phía.

Thú vị hơn khi nghe người dân đi chợ Viềng giải thích về việc mua chiếc liềm. Bác Nguyễn Văn Nghĩa, ở huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình đi chợ Viềng từ đầu buổi tối. Bác chờ đến đúng thời khắc 0 giờ để mua cho mình một chiếc liềm gặt lúa. Bác Nghĩa lý giải: "Nhà bác cũng làm nông nghiệp. Nhưng thực ra bây giờ dùng máy gặt là nhiều, ít dùng tới liềm rồi. Bác mua một chiếc liềm chủ yếu là mong cho mùa màng bội thu. Hơn nữa, mong muốn năm nay gặt hái được nhiều tài lộc". Vậy là không chỉ với chức năng tự nhiên, mà khi có mặt ở chợ Viềng, chiếc liềm đã mang theo ý nghĩa thứ hai với người nông dân là cầu cho mùa màng bội thu và gặt hái thêm tài lộc.

Nhiều vật dụng khác được bày bán ở chợ Viềng cũng mang theo ước vọng khác nhau. Một chiếc máy lửa hay ngọn đèn dầu được mua về với để mang lại ngọn lửa ấm áp, may mắn trong nhà; những chiếc giỏ đựng thóc giống với ước muốn cầu cho no đủ; những cây xanh nhỏ nhắn đầy lộc và hoa mang lại sự sinh sôi và nhiều lộc trong năm mới... 

Bài và ảnh: ANH VŨ