Văn hóa - Trụ cột trong chiến lược phát triển Thủ đô

Hà Nội là trung tâm văn hóa - nghệ thuật lớn của cả nước. Với bề dày lịch sử nghìn năm, nơi đây lưu giữ những di sản quý báu, nơi hội tụ và lan tỏa tinh hoa dân tộc. Tuy nhiên, hạ tầng dành cho nghệ thuật biểu diễn hàn lâm như opera, giao hưởng, ballet... vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và vị thế của một Thủ đô đang hướng tới mô hình thành phố sáng tạo toàn cầu.

Tại cuộc làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội ngày 8-9-2024, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu sớm xây dựng Hà Nội trở thành "Thủ đô xã hội chủ nghĩa" hình mẫu trên thế giới, đồng thời chỉ ra triết lý phát triển Thủ đô trên 5 trụ cột, với văn hóa và con người được đặt ở vị trí đầu tiên. Điều này phù hợp với các định hướng, chiến lược lớn của Đảng và các nghị quyết, chương trình hành động của Thành ủy Hà Nội về phát triển văn hóa, con người. Việc đầu tư xây dựng Nhà hát Opera Hà Nội chính là bước đi chiến lược nhằm cụ thể hóa chỉ đạo đó - đặt văn hóa vào vị trí trung tâm trong tiến trình phát triển.

 Phối cảnh Nhà hát Opera Hà Nội.

Biểu tượng mới của Thủ đô sáng tạo

Được kỳ vọng không chỉ phục vụ nghệ thuật mà còn trở thành công trình văn hóa biểu tượng gắn liền với hình ảnh quốc gia, vì thế Nhà hát Opera Hà Nội mang trong mình sứ mệnh góp phần thay đổi diện mạo, nâng cao giá trị của Hà Nội - một điểm đến văn hóa - du lịch tầm cỡ quốc tế.

Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn khẳng định: “Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc đầu tư các công trình văn hóa mang tính biểu tượng có ý nghĩa hết sức to lớn: Khẳng định vị thế Thủ đô ngàn năm văn hiến, đồng thời quảng bá hình ảnh Việt Nam đổi mới, sáng tạo, nhân văn, hội nhập và phát triển bền vững”, đồng thời nhấn mạnh, đây sẽ là địa chỉ đỏ cho những sự kiện văn hóa - nghệ thuật quy mô lớn, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp văn hóa và du lịch phát triển mạnh mẽ.

Nghị quyết số 09-NQ/TU (2022) của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định đưa văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp thiết thực vào tăng trưởng GDP, nâng cao đời sống tinh thần người dân và nâng tầm vị thế quốc tế của Thủ đô.

Không thể nói đến công nghiệp văn hóa nếu thiếu hạ tầng hiện đại, đồng bộ. Nhà hát Opera Hà Nội - với sức chứa gần 2.000 chỗ, công nghệ tiên tiến, tiêu chuẩn âm thanh - ánh sáng quốc tế - sẽ là không gian biểu diễn chuyên nghiệp, nơi nghệ sĩ Việt có thể trình diễn các tác phẩm lớn, và cũng là điểm đến của các đoàn nghệ thuật hàng đầu thế giới.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh: "Việc khởi công công trình không chỉ thể hiện quyết tâm xây dựng một biểu tượng văn hóa mới mà còn là dấu mốc khẳng định tư duy, tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước trong phát triển văn hóa và con người Việt Nam - coi đây là nguồn lực, động lực của sự phát triển đất nước".

Khẳng định Nhà hát Opera Hà Nội sẽ là điểm hội tụ tinh hoa văn hóa quốc tế, đồng thời lan tỏa tài năng, bản sắc Việt Nam ra toàn cầu, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng kỳ vọng, Nhà hát sẽ là một minh chứng cho sự bắt đầu “để có nhiều hơn những nhà hát Opera, nhiều hơn những công trình văn hóa hiện đại, để Hà Nội xứng tầm là một Thủ đô văn hiến, hiện đại, xanh, đẹp và xứng tầm thế giới”.

Theo TS, Kiến trúc sư Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, đây là lần đầu tiên Việt Nam sở hữu một Nhà hát Opera đạt chuẩn quốc tế về cả kỹ thuật biểu diễn lẫn giá trị kiến trúc. Cùng với Nhà hát Hồ Gươm, công trình sẽ góp phần “nâng tầm” lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, tạo điều kiện để âm nhạc hàn lâm Việt Nam phát triển chuyên nghiệp hơn trong môi trường toàn cầu hóa.

Từ biểu tượng kiến trúc đến không gian sống văn hóa,  kích hoạt chuỗi giá trị sáng tạo

Công nghiệp văn hóa không chỉ dừng lại ở sân khấu hay nghệ sĩ. Đó là chuỗi giá trị liên ngành: Từ thiết kế, sản xuất âm nhạc, truyền thông, kỹ thuật, tổ chức sự kiện, đến du lịch, ẩm thực, thương mại và công nghệ. Một nhà hát lớn có khả năng kích hoạt toàn bộ chuỗi giá trị ấy, tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong toàn xã hội.

Nhà hát Opera Hà Nội sẽ là nơi mở ra không gian cho các nghệ sĩ, nhà sản xuất, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cùng phát triển. Với vị trí gần Hồ Tây, công trình này cũng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến văn hóa - du lịch hấp dẫn, góp phần tạo ra giá trị kinh tế thực tiễn cho thành phố.

Khi công trình được đưa vào khai thác, sử dụng, cần tầm nhìn quản trị hiện đại, sự tham gia của các tổ chức văn hóa quốc tế, khu vực tư nhân, và quan trọng nhất là cộng đồng nghệ sĩ. Nhà hát phải là không gian “sống” - nơi sáng tạo được nuôi dưỡng, thử nghiệm và phát triển; nơi công chúng được truyền cảm hứng và đồng hành.

Lịch sử đô thị toàn cầu cho thấy, không có thành phố lớn nào không có các công trình văn hóa mang tính biểu tượng. Với Nhà hát Opera Hà Nội, Thủ đô đang tiến thêm một bước để hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm sáng tạo của khu vực, khẳng định vị thế văn hóa - chính trị - kinh tế hàng đầu của cả nước.

Nhà hát Opera Hà Nội không chỉ là một công trình, mà là bước khởi đầu cho một thời kỳ phát triển mới - thời kỳ mà văn hóa không chỉ là di sản, mà còn là tài sản. Với hướng đi đúng đắn, tin tưởng rằng công trình này sẽ là biểu tượng sống động cho tinh thần đổi mới, sáng tạo và hội nhập của Hà Nội - thành phố vì hòa bình, thành phố của trí tuệ và bản sắc.

 

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.