Trong những ngày đầu năm, điểm du lịch tâm linh đền Thắm thu hút nhiều du khách thập phương về nơi đây. Tạm gác lại những ngày lao động vất vả, những xô bồ, bon chen thường nhật, mọi người tìm đến chốn linh thiêng này để tĩnh tâm. Ông Vi Văn Bách, Trưởng ban quản lý đền Thắm cho biết: “Vào những dịp lễ, Tết, năm mới, bình quân mỗi ngày đền thu hút hàng nghìn lượt người đến để dâng lễ, thắp hương. Đã thành lệ, vào những ngày âm lịch là mồng 2-2 khai xuân, cầu phúc, cầu mùa; mồng 2-4 (lễ vào hè, giải hạn), mồng 10-7 (lễ cầu an) và mồng 2-12, du khách thập phương lại nô nức kéo về đây cầu mong tài lộc và bình an cho gia đình, người thân”.
Quần thể đền Thắm được chia làm 3 phần gồm: Đền chính, miếu cô Thắm và miếu Sơn Thần. Đền chính được chia làm 3 gian, thờ: Ngũ vị tôn ông, Bách Linh, Đức thánh Trần Hưng Đạo, mẫu Thượng Thiên, Phật Quan âm. Miếu thờ cô Thắm nằm kề ngay bên đền chính, về phía trái có kiến trúc cuốn vòm, trên bệ thờ là tượng cô Thắm mặc áo xanh, dưới bệ có đôi chim phượng tạc bằng đá. Cuối thế kỷ 19, đền được tu bổ để thờ Cô Thắm-nữ tướng đã mưu dũng cầm quân đánh tan giặc Cờ Đen.
Chuyện kể ngày xưa có một cô gái rất xinh đẹp là con ông lão đánh cá nghèo ở làng chài ven sông Tràng Cổ tên là Thắm. Vừa xinh đẹp lại chăm chỉ, nết na, hiền dịu nên cô Thắm được các chàng trai quanh vùng rất yêu mến, ai cũng muốn được kết duyên cùng cô. Nhưng không may, tên chúa Mường trong vùng đã dùng quyền lực bắt cô về làm vợ. Sống trong khổ cực trăm bề, tên chúa Mường lại làm tay sai cho giặc, cô liền tìm cách trốn thoát và đứng lên tập hợp dân nghèo đánh giặc. Được tin cô Thắm trở thành vị nữ tướng chống giặc Cờ Đen, vì muốn lập công nên tên chúa Mường đã dẫn quân giặc đến đánh. Một trận kịch chiến đã diễn ra tại ngã ba sông Tràng Cổ-mà nay gọi là sông Cầu. Thật không may, cô Thắm đã bị trúng mũi tên thuốc độc và anh dũng ngã xuống. Sau khi đánh tan quân giặc, để tưởng nhớ vị nữ tướng dũng cảm, nhân dân đã lập đền thờ cô Thắm.
Ngay phía sau đền còn có một cửa hang gọi là hang Thắm Làng, hang dài và rộng, có nhiều nhũ đá với hình thù đẹp mắt, với những du khách ưa khám phá thì đây chính là cơ hội tuyệt vời để trải nghiệm. Năm 2005, Ban quản lý đã trùng tu và sửa sang, tình hình an ninh trật tự cũng được bảo đảm để du khách có thể yên tâm thăm thú, chiêm bái.
Đền Thắm không chỉ có ý nghĩa về tâm linh mà còn có ý nghĩa quan trọng trong khai thác tiềm năng du lịch của huyện Chợ Mới. Đến đây, du khách không chỉ được gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp mà còn được hưởng trọn bầu không khí trong lành, thêm yêu mến hơn những cảnh vật và con người của núi rừng Bắc Kạn.
Bài và ảnh: HƯƠNG LY
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.