Là biên đạo mặc áo lính, từng sống trong những năm chiến tranh ác liệt, gắn bó, trải nghiệm, nhận thức được những giá trị vô cùng quý báu của lịch sử, giá trị về phẩm giá con người trong bối cảnh khốc liệt của chiến tranh, ranh giới giữa sống và chết, vẻ đẹp cao cả tình yêu của người lính đối với đất nước, quê hương, gia đình, đôi lứa, với tôi, những giá trị đó là muôn thuở và luôn cần được tái hiện thành hình tượng nghệ thuật trong hiện thực.

Một trong số những tác phẩm để lại nhiều kỷ niệm đẹp đối với tôi là tác phẩm kịch múa “Đất nước". Tác phẩm nhận được hai giải thưởng lớn: Giải A của Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam (năm 2006); Giải A Giải Văn học nghệ thuật, báo chí đề tài LLVT và CTCM của Bộ Quốc phòng (năm 2009).

leftcenterrightdel
    Hình ảnh trong vở kịch múa “Đất nước”.Ảnh do tác giả cung cấp                     

Để đạt được kết quả như vậy, với tôi, điều đầu tiên xin được cảm ơn lịch sử, cảm ơn hiện thực sống động, bi hùng... giúp tác giả có những tư liệu chân thực, oanh liệt của các thế hệ cha anh từng cống hiến, hy sinh, bảo vệ chân lý thời đại: “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Đó là nền tảng cho các nội dung tác phẩm múa của tôi khi miêu tả chiến tranh, miêu tả con người. Kịch múa “Đất nước” có nội dung bao quát, thể hiện các thế hệ Việt Nam lên đường bảo vệ Tổ quốc “Lớp cha trước, lớp con sau/ Đã thành đồng chí chung câu quân hành” (Tố Hữu).

Sử dụng ngôn ngữ múa dân tộc, múa ba lê và múa đương đại để tạo nên ngôn ngữ tác phẩm nhằm biểu đạt nội dung và hành động, tính cách các nhân vật. Tôi cộng tác với Đại tá, Nhạc sĩ, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Đặng Hùng sáng tác âm nhạc. Chúng tôi đồng hành, đồng cảm với nhau trong quá trình sáng tác. Đặc biệt các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội đã chia sẻ cùng tác giả trong thực hiện biểu diễn thành công vở kịch múa này.

Có thể nói rằng, đề tài về LLVT và CTCM luôn là đề tài vô tận cho các loại hình nghệ thuật, trong đó có nghệ thuật múa. Người lính trong hoàn cảnh nào cũng phát huy phẩm chất cách mạng, phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ. Đã có nhiều tác phẩm kịch múa thành công về đề tài này, tiêu biểu như: “Tổ quốc”, “Khoảnh khắc bất tử”, “Người con gái đất đỏ”, “Trăng treo”...

Tôi vẫn luôn nhớ những dòng viết khái quát của PGS, TS, NSND Lê Ngọc Canh: “Những tác phẩm múa chuyên nghiệp phát triển rất phong phú, rộng khắp ở hầu hết các đoàn nghệ thuật phục vụ đời sống, chiến đấu của quân và dân ta. Mặc dù gặp muôn vàn khó khăn, giữa sự sống và cái chết trong cuộc chiến tranh khốc liệt, các tác phẩm múa vẫn nảy mầm xanh tươi trong lửa đạn”. Có được thành công đó, những nghệ sĩ múa, biên đạo múa luôn dành tình yêu chân thực, luôn bám sát, gắn bó, đồng hành với lịch sử, trách nhiệm với lịch sử để sáng tạo, phát triển.

Nhiều người nói rằng, cái khó nhất của kịch múa hiện nay là thiếu kịch bản hay và kinh phí dàn dựng, nhưng theo tôi nghĩ, cái “vướng” nhất là phải tìm ra hướng tiếp cận kịch múa mới, tránh lối mòn theo kiểu truyền thống. Một nền nghệ thuật múa không thể thiếu kịch múa và nếu chúng ta không tìm được hướng phát triển cho kịch múa thì nền nghệ thuật múa sẽ khó có thể vươn xa để bắt nhịp phát triển với thời đại. Đối tượng khán giả tiềm năng nhất của bất cứ loại hình nghệ thuật nào cũng là khán giả trẻ. Chúng ta chỉ lôi kéo được khán giả khi có tác phẩm nghệ thuật thực sự hấp dẫn, phản chiếu được hình ảnh của chính họ trong nghệ thuật.

Hiện nay, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, lịch sử sẽ không bao giờ quên giai đoạn này. Và trong hoàn cảnh khốc liệt đó, hình tượng người lính lại tiếp tục tỏa sáng. Đây là một đề tài cần được phản ánh trong tư duy sáng tạo đương đại và rất cần lớp biên đạo trẻ hôm nay sáng tác nhiều tác phẩm múa, kịch múa. Với tất cả tình yêu của mình và niềm tin đối với lớp biên đạo trẻ hôm nay, tôi luôn kỳ vọng và tin tưởng các em tiếp tục hành trình sáng tạo, tìm kiếm, nhanh chóng bứt phá để xây dựng được các giá trị nghệ thuật mới. Thời điểm lịch sử vô cùng quan trọng và đáng nhớ, là cơ hội và hơn bao giờ hết cần có những tác phẩm nghệ thuật, những vở kịch múa đáng tự hào về hình tượng người lính Cụ Hồ thời đại mới.

NSND ỨNG DUY THỊNH