Tam mak houng (nộm đu đủ) được xem là một trong những món ăn dân dã, lâu đời bậc nhất của Lào. Hương vị chua cay đến nồng nàn từ bao đời trở thành một phần không thể tách rời trong nếp sống của người dân bên dòng Mê Công.

 Gian hàng ẩm thực của Lào tại Liên hoan văn hóa ẩm thực quốc tế 2025.

Với người Lào, tam mak houng có mặt trong mọi bữa ăn thường ngày, đôi lúc chỉ là món nhâm nhi khi chuyện trò, khi lại là món tráng miệng trong các cuộc vui, bữa tiệc. Ở bất cứ vùng miền nào trên xứ sở hoa chăm pa, người ta đều dễ dàng bắt gặp món ăn này. Người Lào yêu vị giòn sần sật, yêu hương chua, cay đầy kích thích của những sợi đu đủ thấm quyện cùng ớt, chanh, cà rốt và mắm cá padek, tạo nên một “bản giao hưởng vị giác” khó quên.

Tiếng chày vang đều giữa không gian lễ hội khiến gian ẩm thực Lào càng trở nên nổi bật. Nguyên liệu tươi ngon được bày trên những chiếc mẹt tre mộc mạc nhưng hút mắt. Hương nồng đặc trưng của mắm cá padek hòa quyện vị ớt cay lan tỏa trong không khí, kích thích giác quan của những thực khách kiên nhẫn xếp hàng chờ thưởng thức.

Anh Somsay Nonglath, đại diện gian hàng, không giấu được niềm vui khi chứng kiến đông đảo khách tham quan hào hứng đón nhận hương vị quê hương mình. Anh xúc động chia sẻ rằng: Ở Lào, ai cũng gắn bó với tam mak houng. Trẻ em lên mười đã có thể tự làm món này. Ngày trước còn thiếu thốn, chỉ cần tam mak houng ăn cùng xôi là đủ bữa. Đến nay, món ăn ấy trở thành một phần không thể thiếu trong mọi dịp quan trọng của người dân Lào, mang theo niềm tự hào về lịch sử và văn hóa.

Một đĩa tam mak houng chuẩn vị đòi hỏi người chế biến phải am hiểu sự cân bằng giữa các nguyên liệu. Đu đủ phải là loại bánh tẻ vừa độ, sau khi bào vẫn giữ được độ giòn, tươi. Quy trình giã là linh hồn của món ăn: Tỏi, ớt được giã giập để dậy hương, tiếp đó quyện cùng mắm cá padek nâu sánh. Khi đu đủ, cà chua cắt miếng và cà rốt được thả vào cối, người làm phải khéo léo giã sao cho gia vị thấm đều mà đu đủ vẫn giữ nguyên độ sần sật hấp dẫn.

Chính màn trình diễn ấy đã thu hút nhiều bạn trẻ dừng chân khám phá. Phạm Thùy Thanh, 21 tuổi, sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, chia sẻ rằng cô đến lễ hội để tìm hương vị phương Tây mới lạ, nhưng lại bị chinh phục bởi tiếng chày rộn rã từ gian hàng của nước bạn Lào. Vị cay nồng, đậm đà và độ giòn của tam mak houng khiến cô vô cùng thích thú.

Khép lại hành trình trải nghiệm vị giác cho thực khách, tam mak houng vượt lên ý nghĩa của một món ăn. Đó là nhịp cầu văn hóa độc đáo, góp phần khẳng định sự giao lưu, gắn kết hữu nghị giữa các quốc gia trong bối cảnh hội nhập./.