Trả lời báo chí, đạo diễn Lê Quý Dương, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Sân khấu thế giới, Chủ tịch Diễn đàn Festival quốc tế đã chia sẻ về ý tưởng cũng như những hoạt động đặc sắc tại festival sắp tới.
Phóng viên (PV): Đạo diễn hãy cho biết ý tưởng sáng tạo Festival Tràng An kết nối di sản - Ninh Bình năm 2022 đã được hình thành và triển khai như thế nào?
Đạo diễn Lê Quý Dương: Tôi may mắn có cơ hội được UBND tỉnh Ninh Bình, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình mời viết kịch bản và tổng đạo diễn chương trình "Lễ kỷ niệm 1050 năm Nhà nước Đại Cồ Việt" được tổ chức năm 2018 và gần đây nhất là Lễ hội Hoa Lư đầu năm 2022. Tôi đã có rất nhiều cảm xúc với trữ lượng kiến thức về di sản văn hóa, lịch sử, thiên nhiên, văn hoá và nghệ thuật khi nghiên cứu sâu về mảnh đất cố đô hơn nghìn năm tuổi này.
Ý tưởng cho một Festival di sản tại Ninh Bình đã được tôi nghĩ tới và đặt vấn đề với lãnh đạo UBND và sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình nên sáng tạo, tổ chức định kỳ và phát triển thành thương hiệu văn hóa, du lịch và di sản của tỉnh Ninh Bình từ năm 2019. Lẽ ra festival đã được dự kiến triển khai tổ chức từ năm 2020, rồi 2021 nhưng do đại dịch Covid-19 nên đến năm nay mới thực hiện được.
    |
 |
| Đạo diễn Lê Quý Dương. Ảnh: TÌNH LÊ. |
PV: Tại sao ông lại cho rằng Ninh Bình là nơi phù hợp để tổ chức một festival di sản mà không phải là một địa phương khác?
Đạo diễn Lê Quý Dương: Có thể nói rằng hệ thống di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá và nghệ thuật của dân tộc Việt Nam chúng ta rất phong phú và đáng tự hào với bạn bè và giới nghiên cứu quốc tế. Gần như địa danh nào trên khắp đất nước của chúng ta cũng có một di sản hoặc vật thể, hoặc phi vật thể rất đặc biệt. Hệ thống di sản tiềm ẩn nghị lực vươn lên, nội lực văn hoá và năng lượng sáng tạo tiềm tàng của một dân tộc có nhiều nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Tôi vẫn tâm niệm rằng sớm hay muộn cũng sẽ có nhiều festival di sản được nghiên cứu sáng tạo và tổ chức ở nhiều nơi tại Việt Nam. Sở dĩ Ninh Bình phù hợp tổ chức một festival di sản văn hóa vì nơi đây có một hệ thống di sản phong phú, đặc biệt là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An.
PV: Ông hãy cho biết nội dung và hình thức dàn dựng tại Festival Tràng An kết nối di sản - Ninh Bình năm 2022?
Đạo diễn Lê Quý Dương: Tôi đã xây dựng một kịch bản tổng thể với 5 chương trình chính gồm: Chương trình nghệ thuật khai mạc; Lễ hội đường phố; Đêm đại nhạc hội di sản; Không gian triển lãm di sản của Ninh Bình và các tỉnh thành về tham dự; Chương trình nghệ thuật bế mạc. Về nguyên tắc tổ chức và dàn dựng festival, tôi muốn giữ nguyên bản và tôn trọng tuyệt đối các giá trị di sản của từng tỉnh, thành phố mang về giới thiệu tại festival. Nhóm nghệ sĩ dàn dựng chính của festival gồm biên đạo múa Nghệ sĩ Nhân dân Hồng Phong; Nhạc sĩ, Nghệ sĩ Ưu tú Hồ Trọng Tuấn đã cùng thống nhất quan điểm và nguyên tắc dàn dựng festival này là phải giữ tính nguyên bản độc đáo đặc sắc của từng tỉnh, thành phố. Các yếu tố sáng tạo và dàn dựng chỉ làm nền tôn vinh và tô điểm thêm cho festival. Di sản nguyên bản của từng tỉnh, thành phố sẽ là hạt nhân cốt lõi của các chương trình tại festival lần này.
PV: Theo ông, làm thế nào để bảo tồn và phát triển di sản văn hóa trong cuộc sống đương đại?
Đạo diễn Lê Quý Dương: Tôi nghĩ vấn đề này đã và vẫn sẽ còn có nhiều quan điểm và ý kiến khác nhau. Theo ý kiến cá nhân tôi cho rằng có 3 cách để những thế hệ hiện tại và tương lai ứng xử và kế thừa di sản văn hóa của cha ông để lại. Cách thứ nhất là bảo tồn di sản nguyên bản 100% tại chính nơi mà di sản ấy đã được sinh ra. Cách thứ hai là giới thiệu di sản một cách nguyên bản và cốt lõi nhất có thể trong những không gian mới. Cách thứ ba là cóp nhặt, lựa chọn từ di sản những tinh hoa độc đáo nhất rồi sáng tạo và cách tân theo những nội dung và hình thức mới. Tôi cho rằng cả 3 cách trên đều rất tốt và cần thiết cho quá trình bảo tồn, phát huy và kế thừa các giá trị di sản truyền thống tuy nhiên phải đúng nơi, đúng lúc và đúng hoàn cảnh. Với Festival Tràng An kết nối di sản - Ninh Bình năm 2022, tôi chọn cách thứ hai để làm nguyên tắc cho việc sáng tạo và dàn dựng.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
HOÀI PHƯƠNG (thực hiện)