Tiếp đó, vaccine ngừa Covid-19 thứ ba của Việt Nam do Công ty TNHH MTV Vắc-xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) sản xuất dự kiến sẽ trình cơ quan chức năng vào cuối tháng 3 này. Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong "cuộc đua" sản xuất vaccine ngừa Covid-19.

Tại buổi tiêm thử nghiệm trên người đối với vaccine Covivac, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết: “Hiện tại, Bộ Y tế đang phối hợp với đại sứ quán Việt Nam tại một số nước để liên hệ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3. Nếu các giai đoạn thành công, chúng ta sẽ sớm chủ động được nguồn vaccine ngừa Covid-19”. Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng bày tỏ, đây là vaccine mà Bộ Y tế rất kỳ vọng và có niềm tin sẽ thành công. Vaccine này được ra đời từ sự tận tâm, tận lực của các nhà khoa học trong và ngoài nước, nhất là các nhà khoa học của Viện Vắc-xin và Sinh phẩm y tế (IVAC).

Triển khai tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho nhân viên y tế Bệnh viện Thanh Nhàn, Hà Nội. Ảnh: THU TRANG 

Trước khi thử nghiệm lâm sàng trên người, Viện Kiểm định vaccine quốc gia, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur Nha Trang, Trường Đại học Y dược Huế đều đánh giá vaccine Covivac có kết quả thử tính an toàn và tính sinh miễn dịch rất tốt. Tại Ấn Độ, vaccine cũng đã được đánh giá an toàn trên động vật thí nghiệm. Thí nghiệm trên động vật (chuột hamster) ở Mỹ cũng cho thấy hiệu quả bảo vệ của vaccine rất tốt. Theo GS, TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương, vaccine Covivac cũng được đánh giá ở những chủng SARS-CoV-2 khác nhau, trong đó có biến chủng tại Anh, Nam Phi cùng các chủng đang lưu hành tại Việt Nam và đều cho kết quả bảo vệ rất tốt. Tiến sĩ Dương Hữu Thái, Viện trưởng IVAC cho biết: Công nghệ sản xuất vaccine Covivac của Việt Nam tương đồng công nghệ vaccine của hãng dược phẩm AstraZeneca. Đó là sử dụng công nghệ vector, tuy nhiên có giá thể (môi trường nuôi) khác nhau. Công nghệ của AstraZeneca dùng Adenovirus tái tổ hợp còn của Covivac dùng NewCastle virus. Ngoài ra, Covivac dựa trên công nghệ trứng gà có phôi truyền thống đã sản xuất vaccine cúm thành công để sản xuất vaccine, còn của AstraZeneca sản xuất theo công nghệ nuôi cấy tế bào.

Trong khi biến thể mới của virus SARS-CoV-2 xuất hiện ngày càng nhiều và lây lan rộng ở nhiều nước trên thế giới, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhận định sự lây lan của các biến thể mới của virus này cho thấy cần phải xác lập những chiến lược mới để đối phó với đại dịch Covid-19. Tại Việt Nam cũng đã ghi nhận 5 biến thể của virus SARS-CoV-2. Bởi vậy, theo các chuyên gia dịch tễ, vaccine là biện pháp phòng dịch thiết yếu, chủ động, hiệu quả. Để có nguồn cung ứng với mục tiêu bao phủ tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 cho người dân Việt Nam, ngoài 60 triệu liều vaccine AstraZeneca, Bộ Y tế vẫn tiếp tục đàm phán với các nhà sản xuất vaccine như: Pfizer, Moderna, Johnson&Johnson, Gamaleya (Sputnik V) để có thể tiếp cận với tất cả các nguồn cung ứng. Qua đó có thể triển khai nhanh nhất việc mở rộng phạm vi sử dụng vaccine ngừa Covid-19 tại Việt Nam. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long vẫn khẳng định: “Song song với việc mua vaccine ngừa Covid-19 từ nước ngoài, chúng ta phải tập trung nghiên cứu, sản xuất, chủ động nguồn vaccine trong nước. Đây là chiến lược lâu dài... Cùng với đó, cần thực hiện nghiêm thông điệp “Vaccine+5K”.

Nếu vaccine được tiêm trên diện rộng và hướng tới tự chủ vaccine với giá phù hợp, Việt Nam có thể sớm đạt miễn dịch cộng đồng. Ngay từ đầu năm 2020, có 4 nhà sản xuất vaccine lớn ở Việt Nam đã tham gia "cuộc đua" phát triển vaccine ngừa Covid-19, gồm: Công ty TNHH MTV Vắc-xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH); Trung tâm Nghiên cứu sản xuất vắc-xin và sinh phẩm y tế (POLYVAC); Viện Vắc-xin và Sinh phẩm y tế (IVAC) và Công ty TNHH Dược Nanogen (NANOGEN). Thời điểm đó, ít ai tưởng tượng được chỉ sau chưa đầy một năm, có 3/4 sản phẩm đã và sắp đưa vào thử nghiệm trên người. “Nếu Covivac thành công, cùng với Nano Covax và Vabiotech sẽ giúp Việt Nam chủ động được nguồn vaccine ngừa Covid-19 trong nước. Chúng tôi kỳ vọng cuối năm 2021, đầu năm 2022, Việt Nam sẽ có vaccine để sử dụng, thậm chí có thể thành công trong xuất khẩu”, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định.

Đây chính là những dấu mốc quan trọng của ngành y tế nước nhà, đồng thời cũng là dấu ấn trong sự phát triển khoa học của Việt Nam. Chúng ta hy vọng không chỉ có một mà sẽ có nhiều loại vaccine an toàn. Việt Nam đang từng bước khẳng định khả năng hội nhập với các nước về sự tiến bộ của y học và chủ động hơn nữa trong nghiên cứu, phát triển vaccine để phục vụ người dân.

DIỆP CHÂU