Trước tình hình này, Bộ Công Thương đã nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho lưu thông hàng hóa và thúc đẩy tiêu thụ nông sản của tỉnh Hải Dương do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Nông sản “giải cứu” đắt hàng

Những ngày qua, nhằm hỗ trợ tiêu thụ nông sản bị ùn ứ do dịch Covid-19, nhiều tổ chức, cá nhân đã kêu gọi cộng đồng cùng chung tay "giải cứu" nông sản giúp bà con Hải Dương vượt qua khó khăn. Tại Hà Nội, nhiều điểm bán nông sản đã hình thành như: 38 Giải Phóng (Đống Đa); số 28 Nguyễn Khánh Toàn; số 10 Nguyễn Văn Huyên (Cầu Giấy); số 80 Lò Đúc (Hai Bà Trưng)... Tại đây, nông sản được tập kết và bán với giá khá rẻ. Điển hình như ổi 50.000 đồng/10kg; su hào 40.000 đồng/20 củ; cà rốt 60.000 đồng/10kg; cà chua 40.000 đồng/10kg... Những nông sản này được một số hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Hải Dương thu gom từ người dân, hỗ trợ chi phí vận chuyển, bảo đảm đúng các quy trình khử khuẩn theo quy định của các chốt dịch rồi đưa về Hà Nội tiêu thụ. Ghi nhận tại các điểm “giải cứu” này cho thấy, hàng chục tấn nông sản đến từ Hải Dương đã được tiêu thụ nhanh chóng.

Chuỗi Siêu thị Big C hỗ trợ tiêu thụ nông sản của tỉnh Hải Dương. 

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã kết nối các doanh nghiệp phối hợp với các địa phương để thúc đẩy tiêu thụ nông sản có sản lượng lớn, đã thu hoạch nhưng gặp khó khăn về thị trường. Đến thời điểm hiện nay, Tập đoàn Central Retail tại Việt Nam (chuỗi siêu thị BigC và Go!) đã áp dụng chương trình bán hàng với giá ưu đãi các loại nông sản của tỉnh Hải Dương, gồm: Cà rốt, cà chua, su hào, bắp cải, súp lơ, hành lá... Dự kiến, trong một tuần, đơn vị này sẽ tiêu thụ khoảng 70 tấn nông sản của Hải Dương. Tương tự, hệ thống VinMart/ VinMart+ thuộc Tập đoàn Masan đang bán không lợi nhuận một số loại nông sản của tỉnh Hải Dương và dự kiến sản lượng tiêu thụ 70 tấn/tuần. Siêu thị Co.opmart Hà Nội cũng mở một gian hàng hỗ trợ tiêu thụ nông sản của các hợp tác xã ở tỉnh Hải Dương bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Theo bà Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc siêu thị Co.opmart Hà Nội: Ước tính đợt này siêu thị có thể bán ra khoảng 200-300 tấn, dự kiến kéo dài một tháng hoặc cho đến khi tổng lượng nông sản toàn tỉnh Hải Dương cơ bản được tiêu thụ ổn định.

Ách tắc nông sản do nhiều quy định chưa hợp lý

 Theo thống kê của tỉnh Hải Dương, hiện toàn tỉnh còn khoảng 4.000ha rau như: Cà rốt, bắp cải, su hào, súp lơ, rau ăn lá và các loại hành củ đến thời điểm rộ thu hoạch. Báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Hải Dương cho biết, một số địa phương lo ngại dịch Covid-19 nên đã hạn chế xe chở hàng xuất phát từ tỉnh Hải Dương. Điều này làm cho hàng hóa bị ách tắc, nông sản bị hư hỏng, gây nhiều khó khăn cho hàng hóa xuất khẩu đến hạn phải giao hàng... gây thiệt hại cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân.

 Gian hàng của Siêu thị Co.opmart Hà Nội hỗ trợ tiêu thụ nông sản của tỉnh Hải Dương. 

Bộ Công Thương cũng cho biết, theo phản ánh từ các địa phương, doanh nghiệp, việc thực hiện yêu cầu xét nghiệm SARS-CoV-2 của Bộ Y tế tại Công văn số 898/BYT-MT ngày 7-2-2021 về việc hướng dẫn phòng, chống dịch Covid-19 trong vận chuyển hàng hóa có nhiều điểm chưa phù hợp, dẫn đến việc nông sản bị tồn ứ khó tiêu thụ. Cụ thể, theo quy định, lái xe khi qua trạm kiểm dịch phải có giấy xét nghiệm SARS-CoV-2. Tuy nhiên, các đơn vị y tế chỉ phục vụ xét nghiệm cho người thuộc diện cách ly, chưa xét nghiệm dịch vụ. Hơn nữa, năng lực xét nghiệm của các địa phương có dịch chưa đáp ứng đủ, kịp thời; kết quả xét nghiệm không thể hiện rõ thời hạn hiệu lực của phiếu xét nghiệm... khiến nhiều doanh nghiệp, lái xe phải tạm ngừng hoạt động hoặc kinh doanh cầm chừng. Bên cạnh đó, chưa có quy trình hướng dẫn thống nhất bảo đảm an toàn phòng, chống dịch Covid-19 trong sản xuất, thu hoạch, bao gói, vận chuyển nông, lâm, thủy sản tươi sống từ vùng dịch ra ngoài nên mỗi địa phương có cách áp dụng quy trình khác nhau. “Những khó khăn vướng mắc nêu trên đã dẫn đến tình trạng nông sản bị tồn ứ, khó tiêu thụ ngay tại thị trường trong nước và xuất khẩu”, Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Đề cập tới các giải pháp tiêu thụ hàng hóa nông sản của người dân ở các vùng có dịch Covid-19, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, phải tập trung quan tâm chống dịch trước tiên, bảo đảm dịch không lây lan. Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các bộ, ngành để không xảy ra tình trạng “ngăn sông cấm chợ” việc đưa hàng sang các địa phương khác tiêu thụ. Đồng thời, nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện cho việc lưu thông, xuất nhập khẩu, tiêu thụ hàng hóa, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế có hướng dẫn thống nhất về lưu thông người, hàng hóa, phương tiện giữa địa phương có dịch với các địa phương khác, tránh việc mỗi địa phương tự áp dụng một cách như hiện nay; chỉ đạo và huy động các đơn vị có năng lực xét nghiệm Covid-19 hỗ trợ các tỉnh có dịch bảo đảm phục vụ tối đa nhu cầu xét nghiệm của đội ngũ lái xe, áp tải hàng trong thời gian ngắn nhất...

Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các địa phương quyết liệt triển khai thực hiện các biện pháp hỗ trợ lưu thông hàng hóa, bảo đảm các phương tiện vận chuyển hàng hóa phục vụ nhu cầu tiêu dùng và sản xuất của nhân dân được lưu thông thông suốt, cam kết không để tình trạng “ngăn sông cấm chợ” diễn ra trên địa bàn. Các địa phương cần thông báo công khai, thông tin rộng rãi về các đơn vị được chỉ định xét nghiệm SARS-CoV-2; ưu tiên tổ chức xét nghiệm SARS-CoV-2 cho đội ngũ lái xe và người áp tải hàng; chấp nhận kết quả xét nghiệm SARS-CoV-2 của người điều khiển phương tiện vận tải đến từ vùng dịch của các đơn vị xét nghiệm được ngành y tế chỉ định.

Bài và ảnh: VŨ DUNG