Theo USA Today, ngày 3-3, trong bài phát biểu đầu tiên về chính sách đối ngoại của Mỹ, Ngoại trưởng nước này Antony Blinken nhấn mạnh tới mong muốn của Tổng thống Joe Biden là liên kết chính sách đối ngoại với chính sách đối nội. “Hơn lúc nào hết trong sự nghiệp của tôi, có lẽ là cả trong cuộc đời của tôi, những khác biệt giữa chính sách đối ngoại và đối nội đã không còn nữa. Sự đổi mới trong nước và sức mạnh của chúng ta trên thế giới hoàn toàn liên kết chặt chẽ với nhau", Ngoại trưởng Mỹ khẳng định. Ông Blinken đã vạch ra 8 ưu tiên trong chính sách đối ngoại của chính quyền Mỹ gồm: Chấm dứt đại dịch Covid-19, khôi phục nền kinh tế trong nước và trên thế giới, đổi mới nền dân chủ, cải cách chính sách nhập cư, tái xây dựng các liên minh, đối phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm sự lãnh đạo của Mỹ về mặt công nghệ và đối phó với Trung Quốc.

leftcenterrightdel
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định chính sách đối ngoại của Mỹ hướng đến việc mang lại lợi ích cho người dân nước này. Ảnh: Getty Images 

Về việc chấm dứt đại dịch Covid-19, ông Blinken nhấn mạnh, Mỹ phải tập trung vào việc tiêm chủng cho tất cả người dân Mỹ cũng như tài trợ cho các nỗ lực tiêm chủng trên toàn cầu. Trong khi đó, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc được người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định là "thách thức địa chính trị lớn nhất trong thế kỷ 21". Theo ông Blinken, Trung Quốc hiện là quốc gia duy nhất có đủ sức mạnh bao gồm kinh tế, ngoại giao, quân sự và công nghệ. Chính quyền Tổng thống Joe Biden sẽ tiếp tục theo đuổi cách tiếp cận cứng rắn đối với Trung Quốc từ thời người tiền nhiệm Donald Trump nhưng sẽ phối hợp cùng các đồng minh. Ông Blinken cho biết, trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ có sự cạnh tranh khi cần thiết, hợp tác khi có thể và đối đầu khi bắt buộc phải làm như vậy. Để đối phó với Trung Quốc về kinh tế, ông Blinken cho rằng Mỹ cần đầu tư vào công nhân, doanh nghiệp và các lĩnh vực công nghệ.

Cũng trong bài phát biểu của mình, Ngoại trưởng Blinken cũng nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc khôi phục lại quan hệ giữa Mỹ với các đồng minh cũng như cơ chế đa phương. Ông Blinken cho biết: "Không có vấn đề quốc tế nào có thể được giải quyết bởi một quốc gia bất kỳ, ngay cả Mỹ. Chúng tôi đang nỗ lực để cải thiện quan hệ với những người bạn và đồng minh". Tuy nhiên, ông Blinken cho rằng, "quan hệ đối tác thực sự đồng nghĩa với việc chia sẻ gánh nặng chung". Ngoài ra, ông Blinken nói thêm, Mỹ không có ý định thực hiện các chiến dịch can thiệp quân sự tốn kém chi phí, thay vào đó sẽ tập trung cho các giải pháp ngoại giao. Đề cập tới mối liên hệ giữa ngoại giao và quân đội, ông Blinken nhấn mạnh, Mỹ sẽ tiếp tục là nước có lực lượng vũ trang mạnh nhất trên thế giới bởi vì sức mạnh quân sự to lớn sẽ giúp nước này trở thành nhà ngoại giao hiệu quả.

Theo Ngoại trưởng Blinken, chính sách đối ngoại của Mỹ hướng đến việc mang lại lợi ích cho người lao động và những gia đình ở nước này và đây là mấu chốt trong cách tiếp cận của chính quyền mới. “Chúng tôi sẽ đấu tranh cho người Mỹ, bảo vệ quyền và lợi ích của tất cả người lao động Mỹ”, ông Blinken nói. The New York Times nhận định, bài phát biểu kéo dài 28 phút của Ngoại trưởng Mỹ nhằm chứng tỏ rằng các vấn đề cấp bách nhất của ngoại giao là những vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân nước này.

Thông điệp “Nước Mỹ trở lại” của Tổng thống Joe Biden không chỉ được thể hiện qua chính sách đối ngoại mới mà còn bộc lộ rõ trong tài liệu dài 24 trang có tên “Hướng dẫn Chiến lược an ninh quốc gia tạm thời” do Nhà Trắng công bố cùng ngày. Trong tài liệu, Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh: “Tôi cam kết can dự trở lại với thế giới, không chỉ đương đầu với những thách thức ngày hôm qua, mà còn cả những thách thức hôm nay và ngày mai". Ông Joe Biden lưu ý, Mỹ sẽ chỉ thành công trong việc thúc đẩy các lợi ích và gìn giữ những giá trị cơ bản khi hợp tác với các đồng minh và đối tác gần gũi nhất trong bối cảnh các thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng. Ngoài ra, Mỹ cũng sẽ tăng cường xây dựng quan hệ với các đối tác trên thế giới để giải quyết những thách thức chung. 

Rõ ràng, cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Joe Biden khác biệt với chính sách "Nước Mỹ trên hết" của cựu Tổng thống Donald Trump. Trái với sự hoài nghi các đồng minh và tổ chức đa phương của người tiền nhiệm, nhà lãnh đạo Joe Biden tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác để cùng giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu, từ đó khôi phục vị thế của Mỹ trên trường quốc tế. 

LÂM ANH