Hãng tin AFP dẫn phát biểu trên mạng xã hội Twitter của Tổng thống Donald Trump cho rằng Iran từ lâu đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và bởi vậy Washington có thể sẽ gia tăng áp lực với nước này bằng cách áp đặt các lệnh trừng phạt mới. Theo người đứng đầu Nhà Trắng, lâu nay Iran đã bí mật làm giàu uranium và vi phạm hoàn toàn thỏa thuận đạt được dưới thời chính quyền của Tổng thống Barack Obama. "Nên nhớ rằng, thỏa thuận đó sẽ hết hạn trong một thời gian ngắn. Các lệnh trừng phạt sẽ sớm được gia tăng đáng kể", ông Donald Trump tuyên bố.
Theo thỏa thuận hạt nhân ký kết giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) vào năm 2015, còn có tên là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), Iran sẽ hạn chế chương trình hạt nhân để được nới lỏng biện pháp trừng phạt.
    |
 |
|
Đại sứ Iran Kazem Gharib Abadi phê phán cách hành xử của Mỹ tại cuộc họp của tại IAEA ngày 10-7. Ảnh: EPA. |
Gần đây, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif bác bỏ cáo buộc của Mỹ cho rằng Iran đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân năm 2015, đồng thời khẳng định Tehran vẫn duy trì mức uranium làm giàu thấp hơn mức cho phép của thỏa thuận và chỉ "phá rào" sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi JCPOA.
Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 10-7 thông báo với các quốc gia thành viên rằng, Iran đang làm giàu uranium tới độ tinh khiết 4,5%, cao hơn giới hạn 3,67% mà Tehran đã nhất trí với Nhóm P5+1. Phát biểu trên kênh truyền hình Press TV, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi cho biết Iran vẫn để ngỏ cánh cửa ngoại giao và đàm phán về vấn đề hạt nhân và kiên định về JCPOA, nhưng cũng kiên quyết bảo vệ các quyền của nước này. Ông Abbas Mousavi tuyên bố Tehran không tìm kiếm căng thẳng liên quan vấn đề hạt nhân, đồng thời cho rằng các chính sách của Mỹ đối với Iran là nguyên nhân chính gây rắc rối đằng sau vấn đề này.
Cùng quan điểm như trên, tại cuộc họp đặc biệt của IAEA diễn ra tại Vienna (Áo) ngày 10-7 theo yêu cầu của Mỹ, Đại sứ Iran tại IAEA Kazem Gharib Abadi nhấn mạnh tình thế hiện nay là kết quả của lối hành xử “ngoài vòng pháp luật” của Mỹ, đồng thời lên án cách hành xử của Washington khi áp đặt trừng phạt đối với Tehran. Trong khi đó, Đại sứ Nga tại IAEA Mikhail Ulyanov nhận định Mỹ đã bị cô lập về vấn đề hạt nhân Iran.
Được biết, tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp cũng nêu rõ 3 nước Anh, Pháp, Đức tiếp tục ủng hộ thỏa thuận hạt nhân JCPOA, cho rằng vấn đề hiện nay cần phải được giải quyết với sự tham gia của các bên trong JCPOA và kêu gọi tổ chức khẩn cấp một cuộc họp ủy ban chung.
Đáp lại, trong thông báo gửi tới cuộc họp đặc biệt nói trên của IAEA, Mỹ tái khẳng định vẫn sẵn sàng đàm phán với Iran và nhấn mạnh Washington luôn thể hiện rõ ràng quan điểm sẵn sàng đàm phán với Iran mà không cần điều kiện, đồng thời luôn để ngỏ khả năng bình thường hóa hoàn toàn quan hệ với Tehran. Dẫu vậy, chính quyền của Tổng thống Donald Trump cảnh báo việc Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân năm 2015 chỉ khiến quốc gia này rơi vào thế tự cô lập.
Cuộc khẩu chiến nói trên diễn ra trong bối cảnh thỏa thuận hạt nhân mà Iran ký với các cường quốc vào năm 2015 đang đứng trước nguy cơ đổ vỡ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa thuận này vào năm ngoái và áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế nhằm vào Iran, trong khi các cường quốc còn lại cho rằng đây là một thỏa thuận công bằng, hợp lý và chấp nhận được đối với tất cả các bên. Đến nay, quan điểm của Iran vẫn là không tái đàm phán JCPOA để đổi lấy việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt mới theo yêu cầu của Mỹ.
ANH VŨ