Vào dịp lễ Tết, các ngày hội văn hóa thể thao tại Quảng Ninh, người dân đã quen với hình ảnh nam thanh, nữ tú các dân tộc Dao, Tày, Sán Chỉ say mê tham gia tranh tài các môn thể thao dân tộc. Trong đó, bắn nỏ là môn thi luôn thu hút được đông người tham gia. Bắn nỏ có nhiều cách chơi như bắn trúng đích xa, gần. Muốn bắn giỏi, người bắn phải tập luyện thường xuyên, tập cho đôi tay khỏe, đôi mắt tinh nhanh.

Bắn nỏ là một trong những môn thể thao dân tộc đặc trưng tại Quảng Ninh. Ảnh: Mai Linh.

Nếu bắn nỏ thể hiện tài thiện xạ thì đẩy gậy là nơi để thanh niên trổ tài sức mạnh và sự khéo léo, dẻo dai. Để tổ chức thi đấu môn đẩy gậy, chỉ cần có gậy thi đấu làm bằng tre hay gỗ tốt có chiều dài 2m, được sơn 2 màu đỏ và trắng, khi chơi hay thi đấu người ta vẽ một vòng tròn có đường kính 5m, có vạch giới hạn phân chia hai người chơi nằm trong phạm vi của sân… Tại huyện Bình Liêu (Quảng Ninh), môn thể thao tuy quen mà lạ là đá bóng nữ đã thu hút được sự quan tâm của người dân trong và ngoài tỉnh. Điều đặc biệt, giải bóng đá nữ thi đấu theo thể thức sân 7 người, mỗi trận đấu kéo dài 40 phút và các nữ cầu thủ đều mặc váy truyền thống của dân tộc Sán Chỉ. Thoạt nhìn trên sân, người xem rất khó phân biệt hai đội bởi cầu thủ đôi bên đều mặc trang phục dân tộc truyền thống. Giải đấu không chỉ mang đến những pha bóng đẹp, những tiếng cười vui tươi mà còn là cách để người Sán Chỉ giữ nét văn hóa đặc sắc của mình.

Giải bóng đá nữ tại huyện Bình Liêu trở thành một sân chơi độc đáo. Ảnh: Mai Linh.

Có thể thấy, hầu hết những môn thể thao dân tộc đều dễ chơi, dễ tổ chức và thu hút được đông đảo người dân tham gia. Nhằm gìn giữ, phát huy các môn thể thao dân tộc trên địa bàn tỉnh, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng đề án “Bảo tồn, khôi phục và phát huy các môn thể thao dân tộc giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030”. Đề án tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo tồn, khôi phục và phát huy những môn thể thao dân tộc, xây dựng cơ chế, chính sách, đào tạo nguồn nhân lực; củng cố, thành lập các liên đoàn thể thao dân tộc; xây dựng, hoàn thiện hệ thống thi đấu và tăng ngân sách đầu tư cho bảo tồn, khôi phục và phát huy giá trị các môn thể thao dân tộc. Thông qua đề án này, nhiều môn thể thao dân tộc như: Đẩy gậy, đua thuyền chải, võ cổ truyền, bắn cung, bắn nỏ, kéo co... đã được đưa vào thi đấu chính thức tại các giải thể thao thường niên của tỉnh Quảng Ninh, tại Đại hội Thể dục Thể thao toàn tỉnh, Ngày hội Văn hóa-Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc. Từ các cuộc thi đấu này, nhiều môn thể thao dân tộc đã được bảo tồn, phát triển và nhân rộng. Nhằm tổ chức Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ IX năm 2022, chủ nhà Quảng Ninh vừa đề xuất đưa môn bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy vào thi đấu chính thức. Đây sẽ là cú hích để bảo tồn và phát triển các môn thể thao dân tộc Quảng Ninh nói riêng và cả nước nói chung.   

Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng phòng Nghiệp vụ Thể thao, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Mỗi dân tộc ở Quảng Ninh đều có nét văn hóa đặc trưng và môn thể thao được yêu thích. Hầu hết các môn thể thao dân tộc đều được chơi theo hình thức tập thể, vì vậy thường được tổ chức giao lưu, thi đấu vào các dịp lễ, hội, với sự tham gia cổ vũ của đông đảo nhân dân. Qua những hội thi, giải đấu không chỉ mang ý nghĩa tinh thần sâu sắc, mà còn là nguồn động viên, khích lệ người dân rèn luyện sức khỏe để lao động sản xuất và học tập. Đặc biệt, những giải đấu tại lễ hội đã góp phần bảo tồn và phát triển các môn thể thao dân tộc, nét văn hóa quý giá của người dân vùng cao bao đời để lại”.

HOÀI PHƯƠNG