Đồng Nai là tỉnh thuộc miền Đông Nam Bộ, nằm trong vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam, gồm 11 đơn vị hành chính trực thuộc; diện tích 5.903.940 km2, chiếm 1,76% diện tích tự nhiên cả nước. Tỉnh có nhiều tuyến giao thông huyết mạch chạy qua như: Quốc lộ 1A, Quốc lộ 20, Quốc lộ 51; tuyến đường sắt Bắc - Nam; gần cảng Sài Gòn, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Tốc độ tăng trưởng GDP  bình quân 13,2%/năm; năm 2013 đạt 29,65 triệu đồng/người.Tuy nhiên trên địa bàn vẫn còn nhiều vùng khó khăn về nguồn thu, chuyển dịch cơ cấu kinh tế chậm, cơ sở hạ tầng còn chưa đồng bộ, đời sống văn hóa – xã hội còn thấp; tình hình chính trị, an toàn xã hội có nhiều phức tạp.

Hưởng ứng phong trào “Quân đội chung sức xây dựng NTM” trong quân đội, được sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bộ chỉ huy Quân sự (BCHQS) tỉnh Đồng Nai đã làm trung tâm phối hợp với các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị-xã hội, các đơn vị quân đội đứng chân trên địa bàn của tỉnh cùng vào cuộc, kết hợp chặt chẽ với phong trào thi đua yêu nước của địa phương. Sau gần 3 năm triển khai thực hiện, đến nay, phong trào đã thu được những kết quả tích cực. Điển hình tại xã Xuân Định, huyện Xuân Lộc, BCHQS tỉnh đã giúp địa phương xây dựng, quy hoạch toàn bộ hệ thống điện, đường, trường, trạm, bảo đảm an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội trên cơ sở 19 tiêu chí của Chính phủ và  56 tiểu tiêu chí của tỉnh, kết hợp với phong trào xây dựng “4 cùng” (nhà nông, nhà nước, nhà  khoa học, ngân hàng) cùng vào cuộc giúp kinh tế - xã hội ngày càng phát triển. Mặc dù có 90% đồng bào theo đạo công giáo, song, do làm tốt công tác dân vận nên bà con giáo dân đã tin tưởng vào chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, chủ động hiến đất, hiến công trình vào mục đích chung. Năm 2008, thu nhập của người dân mới chỉ 15 triệu đồng/người, đến năm 2012 đạt tới 36 triệu đồng/người. Đời sống nhân dân được nâng lên, an ninh chính trị, xã hội được giữ vững. Hoạt động của BCHQS tỉnh Đồng Nai được Quân khu 7 đánh giá cao, coi đây là lá cờ đầu trong thực hiện phong trào của Quân khu. Qua thời gian triển khai thực hiện, BCHQS tỉnh đã rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:

Thứ nhất, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai phải đồng bộ, khoa học.

Trên cơ sở các tiêu chí và nhiệm vụ xây dựng NTM của Chính phủ, cùng với các văn bản hướng dẫn của trên, Đảng ủy - BCHQS tỉnh, cấp ủy, chỉ huy các cấp tổ chức nhiều hội nghị bàn các giải pháp đồng bộ như: Tham mưu cho Ban Chỉ đạo NTM của tỉnh bổ sung đại diện chỉ huy BCHQS tỉnh tham gia làm thành viên Ban Chỉ đạo. Căn cứ hướng dẫn của Bộ Tư lệnh Quân khu, UBND tỉnh, BCHQS tỉnh lập Kế hoạch số 251/KH-BCH ngày 19/4/2012 và tổ chức phát động trong toàn LLVT tỉnh phong trào “Lực lượng vũ trang tỉnh chung sức xây dựng NTM”. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương củng cố kiện toàn ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch; tổ chức chương trình đăng ký các chỉ tiêu thực hiện hằng năm, xác định từng giai đoạn triển khai thực hiện. Cụ thể: Từ năm 2012, tập trung triển khai tại 5 ấp thuộc 5 xã điểm: Xuân Định, Xuân Phú (huyện Xuân Lộc), Tân Bình (huyện Vĩnh Cửu), Long Thọ (huyện Nhơn Trạch), Xuân Tân (huyện Long Khánh). Từ 2015 trở đi nhân rộng trên 34 xã điểm và các xã còn lại. Trên cơ sở 19 tiêu chí quốc gia và 11 nội dung, nhiệm vụ xây dựng NTM kết hợp 56 tiểu tiêu chí của tỉnh; BCHQS tỉnh đã chủ động tham mưu đề xuất cho cấp ủy, chính quyền và Ban Chỉ đạo của tỉnh bổ sung thêm 10 tiểu tiêu chí về xây dựng quốc phòng địa phương. Đồng thời, tích cực hiệp đồng, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, nhà trường, doanh nghiệp quân đội đứng chân trên địa bàn thực hiện phong trào thi đua.

Thứ hai, chú trọng phát huy tốt nội lực và huy động sức mạnh tổng hợp từ nguồn bên ngoài trong thực hiện phong trào, kết hợp phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Để phong trào đạt hiệu quả, BCHQS tỉnh Đồng Nai đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai phong trào với những mục đích, yêu cầu cụ thể, rõ ràng. Trên địa bàn toàn tỉnh có hơn 35 đơn vị quân đội đứng chân, BCHQS tỉnh đã thống nhất, phối hợp, giao cho từng đơn vị phụ trách từng xã, ấp nhằm tránh sự chồng chéo về lực lượng, thời gian, nội dung trên cùng một địa bàn. BCHQS tỉnh giao cho 01 cán bộ trực tiếp theo dõi, chỉ đạo phong trào. Căn cứ vào khả năng, sở trường, thế mạnh của từng đơn vị để phối hợp, tập trung vào các nội dung: Phối hợp với các địa phương đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; phối hợp tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, góp phần nâng cao cảnh giác phòng chống chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Vận động nhân dân hiến đất, hiến cây, hiến công trình cùng với quân đội xây dựng NTM ở địa phương.

Thứ ba, chăm lo xây dựng cơ quan quân sự xã đạt chuẩn, các đoàn thể vững mạnh, chi bộ quân sự trong sạch vững mạnh làm nòng cốt ở địa phương.

Với sự thuận tình, thuận ý của nhân dân và sự hỗ trợ đắc lực của cấp ủy, chính quyền địa phương, BCHQS tỉnh Đồng Nai đã tổ chức trên 34 xã điểm, theo 3 nhóm nội dung theo kế hoạch. 100% cấp ủy, chính quyền xã ban hành đầy đủ các nghị quyết, chương trình, hành động, kế hoạch nhiệm vụ quốc phòng năm, chuyên đề và thường xuyên; ban CHQS xã xây dựng đầy đủ các văn kiện, kế hoạch sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, hệ thống sổ sách, văn kiện được quản lý chặt chẽ, nền nếp, khoa học. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, coi trọng chất lượng chính trị và độ tin cậy. Đến nay LLVT tỉnh đã kiện toàn đủ 100% lực lượng dân quân thường trực, dân quân cơ động, dân quân phòng không và pháo binh của 100% xã trọng điểm theo Đề án 01, 02 của UBND tỉnh; sắp xếp biên chế quân nhân dự bị vào 100% đầu mối đơn vị dự bị động viên quân số đạt 97,10%, đảng viên đạt 8,64%. Huấn luyện cho lực lượng DBĐV đạt 98,41% so với quân số huy động; dân quân tự vệ đạt 93,40%. Toàn tỉnh đã có 100% chỉ huy trưởng xã, phường, thị trấn là đảng viên, trong đó 93%  đã qua đào tạo theo quy định, có 151 đồng chí tham gia cấp ủy địa phương, 100% chi bộ quân sự kết nạp được 202 đảng viên mới trong lực lượng dân quân.

Thứ tư, sử dụng hiệu quả các nguồn kinh phí được huy động, xây dựng các công trình thiết thực trong cuộc sống hàng ngày.

Từ nguồn kinh phí địa phương, huy động các đơn vị và nhân dân địa phương, BCHQS tỉnh đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xây dựng mới 32 trụ sở và sửa chữa 14 trụ sở làm việc của ban CHQS xã, phường. Đảm bảo tốt nơi ăn, nghỉ khang trang cho lực lượng dân quân thường trực, xây dựng cảnh quan môi trường ban CHQS xã, phường xanh, sạch, đẹp, nhất là các xã, phường làm điểm về xây dựng NTM. Đến nay 100% trụ sở ban CHQS xã, phường được trang bị  tivi, đầu video, có các phòng chức năng theo đúng quy định. Ngoài ra, đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xây dựng mới, sửa chữa nâng cấp các hạng mục công trình của khối cơ quan BCHQS tỉnh, Trung đoàn Đồng Nai, Trường Quân sự tỉnh, xây dựng trụ sở mới Ban CHQS huyện Xuân Lộc với tổng số tiền 35 tỷ đồng.

Thứ năm, làm tốt công tác chính sách, dân vận, tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường, chương trình quân dân y kết hợp, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Hiện nay đã  có 51 đơn vị quân đội được phân công phụ trách 65 xã, phường, thị trấn, tổ chức 10 đợt làm công tác dân vận tại 114 xã, tham gia 41.896 lượt cán bộ, chiến sĩ cùng các ban ngành, đoàn thể, nhân dân địa phương, với hơn 98.000 ngày công, sửa chữa 166,2 km đường giao thông nông thôn, nạo vét hơn 59 km kênh mương nội đồng, đào đắp 1.355m3 đất đá; dọn vệ sinh môi trường 42.856m2, thu gom 07 tấn rác thải. Tổ chức thăm, tặng 1.232 suất quà với kinh phí 1,86 tỷ đồng, khám bệnh cấp thuốc miễn phí cho 4.373 đối tượng chính sách, đồng bào nghèo trị giá 350 triệu đồng; phối hợp với các cấp, các ngành xây dựng mới 18 căn nhà tình nghĩa, 14 căn nhà đồng đội, 41 căn  nhà tình thương, 5 căn nhà đại đoàn kết và sửa chữa 15 căn nhà tình nghĩa với kinh phí 3,3tỷ đồng (BCHQS tỉnh xây dựng 4 căn nhà tình nghĩa, 5 căn nhà đồng đội, trị giá 450 triệu đồng). Phối hợp với Lữ đoàn Công binh 25 và Tổng công ty cao su Đồng Nai huy động gần 500 lượt cán bộ, chiến sĩ tổ chức tập huấn phòng chống cháy cho cây cao su, vận động nhân dân làm công tác bảo vệ và thu hoạch mủ cao su, qua đó tạo được lòng tin yêu của nhân dân trên địa bàn.

Có thể nói, để triển khai có hiệu quả phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, BCHQS tỉnh Đồng Nai đã làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện chặt chẽ, đồng bộ từ khâu tổ chức đến triển khai. Quá trình thực hiện, đã có nhiều sáng tạo và cách làm khoa học để huy động sức mạnh về nhân lực, vật lực phục vụ kế hoạch, chương trình đề ra. Kinh nghiệm của BCHQS tỉnh Đồng Nai cần được nghiên cứu, nhân rộng trong toàn quân.

Bài, ảnh: TRẦN VĂN RÔ (Báo Quân khu 7)