Vụ việc nghe có vẻ buồn cười nhưng nó lại cho thấy một hiện tượng đang ngày càng gia tăng khi các công nghệ sử dụng AI ngày càng chính xác hơn. Kể từ tháng 9-2025, các video quảng cáo được dàn dựng hoàn hảo đã lan truyền trên mạng xã hội, hứa hẹn một khu chợ Giáng sinh "Hoàng gia" được tổ chức ngay trước Cung điện Buckingham. Các video được phát bằng nhiều ngôn ngữ, cho thấy hình ảnh những ngôi nhà gỗ phủ đầy tuyết, một cây thông Noel khổng lồ ở giữa sân, những gian hàng lấp lánh được trang trí rất cầu kỳ. Một khung cảnh quyến rũ, nhưng trên hết… hoàn toàn do AI tạo ra.

 Một chợ Giáng sinh ở Anh năm 2023. Ảnh: SIPA

Bị cuốn hút bởi hành trình đầy mê hoặc này, nhiều du khách đổ xô đến trước Cung điện Buckingham. Thế nhưng, trái với những gì du khách nhìn thấy trên các video quảng cáo, khi tới đây, họ chỉ thấy một khoảng sân rộng không hề thay đổi, vắng lặng như tờ. Một du khách đã bày tỏ sự thất vọng của mình: "Tôi cứ nghĩ đến đây sẽ được thưởng thức rượu vang nóng nhưng cuối cùng chẳng có gì. Tôi đành phải ăn tạm một chiếc bánh sandwich gà trước khi quay về".

Sự hiểu lầm này phần lớn là do trùng hợp ngẫu nhiên. Trước đó, Royal Collection Trust (RCT) - đơn vị phụ trách tổ chức tham quan Cung điện Buckingham - thông báo về một cửa hàng Giáng sinh cỡ nhỏ mở theo dạng pop-up (triển khai thời vụ). Một chi tiết tưởng chừng vô hại, nhưng đủ để tạo sự đáng tin cậy cho các video giả mạo. Trước làn sóng tin giả ngày càng gia tăng, RCT đã phải đăng tuyên bố trên trang web của mình, giải thích rằng “đây không phải là một chợ Giáng sinh” và “sẽ không có chợ Giáng sinh nào tại Cung điện Buckingham”. Dẫu vậy, sự đính chính muộn màng vẫn bị chìm nghỉm giữa dòng chảy nội dung thất thiệt đang lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội.

Khu “chợ ma” này thoạt nhìn có vẻ chỉ là một sự cố đơn lẻ. Tuy nhiên, nó là một phần của một xu hướng đáng lo ngại hơn. Vào tháng 10-2025, khi cơn bão Melissa đổ bộ vào Jamaica, một loạt video bị chỉnh sửa đã tràn ngập TikTok. Chúng cho thấy cảnh đường phố ngập nước, cá mập lang thang trong những khu dân cư được cho là bị ngập lụt. Những bản tin giả mạo trên gây hoang mang cho người dân…

Video bị chỉnh sửa cho thấy cảnh đường phố ngập nước, cá mập bơi trong khu dân cư ở Jamaica được phát lan tràn trên TikTok. Ảnh: x.com 

“Trong tình huống khẩn cấp như thiên tai, bão lũ, việc video bị chỉnh sửa không còn là chuyện đùa nữa. Nó có thể làm gián đoạn dòng chảy thông tin quan trọng”, Amy McGovern, giáo sư khí tượng học tại Đại học Oklahoma (Mỹ) cảnh báo. Lời cảnh báo trên cho thấy tốc độ lan truyền của những video sử dụng deepfake trong không gian mạng có thể "gây thiệt hại về người và tài sản".

Trò đùa tai hại về chợ Giáng sinh ở Cung điện Buckingham cũng như video giả mạo về bão lũ ở Jamaica là minh họa sống động cho một thực tế đang lan rộng trên toàn cầu: Trong thời đại AI, mọi thứ đều có thể trở thành nạn nhân của tin giả và người chịu thiệt đầu tiên chính là những người không sàng lọc thông tin.

MINH NGỌC

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.