Tăng cường kêu gọi hỗ trợ Haiti

France24 ngày 7-7 cho biết, bạo lực vẫn không ngừng gia tăng tại quốc gia nghèo nhất Tây bán cầu. Các băng đảng kiểm soát phần lớn thủ đô và khủng bố người dân bằng các vụ bắt cóc, hãm hiếp và giết người thường xuyên. Nhà chức trách đã không thể dập tắt bạo lực “chưa bao giờ tồi tệ đến thế”.

leftcenterrightdel
Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres liên tục lặp lại lời kêu gọi thành lập một lực lượng an ninh quốc tế hỗ trợ Haiti. Ảnh minh họa: AP

Ngày 6-7 (giờ Mỹ), Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres đã lặp lại lời kêu gọi thành lập một lực lượng an ninh quốc tế để hợp tác với cảnh sát Haiti nhằm triệt phá các băng đảng và khôi phục an ninh ở Haiti để giải thoát người dân khỏi “cơn ác mộng”. Lời kêu gọi được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh CARICOM của các quốc gia Caribe mà Haiti là chủ đề bàn luận chính.

Khi được hỏi liệu lực lượng này khoảng 1.000 hay 2.000 người, ông Guterres nhấn mạnh lực lượng này cần phải “mạnh” với “số lượng binh sĩ đáng kể”. “Vì vậy, tôi tin rằng những con số đó không phản ánh bất kỳ sự phóng đại nào,” Tổng thư ký LHQ cho biết.

Nhiều tháng qua, ông Antonio Guterres và Thủ tướng Haiti Ariel Henry đã kêu gọi việc thành lập lực lượng này nhưng rất ít hành động phản hồi lại vì không có quốc gia nào “đứng mũi chịu sào”.

Phát biểu trước Hội đồng Bảo an LHQ ngày 6-7, Đại diện đặc biệt (đặc sứ) Tổng thư ký LHQ về Haiti Maria Isabel Salvador cho biết bộ máy an ninh Haiti không đủ để chống lại hoạt động của các băng đảng đang lộng hành, buộc người dân thủ đô Port-au-Prince phải tự giải quyết vấn đề của an ninh của riêng mình.

Đặc sứ Maria Isabel Salvador cho biết, văn phòng LHQ tại Haiti đã ghi nhận ít nhất 264 thành viên băng đảng bị giết bởi các nhóm tự quản, đồng thời lưu ý rằng xu hướng này đang làm gia tăng mức độ phức tạp cho tình hình an ninh Haiti.

Theo France24, diễn biến hồi đầu tháng 4 là một trong những giai đoạn khủng khiếp ở Haiti. Một nhóm thường dân đã bắt giữ một số thành viên băng đảng bị cảnh sát bắt giam, đánh đập những thành viên này đến chết và đốt xác họ trên đường phố.

Vài tuần sau, Bộ trưởng Hợp tác đối ngoại Haiti Ricard Pierre đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ cao xảy ra “nội chiến” nếu không có sự can thiệp của nước ngoài.

Kể từ năm 2016, không có cuộc bầu cử nào được tổ chức ở Haiti và ông Ariel Henry, được bổ nhiệm làm Thủ tướng chỉ vài ngày trước vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise vào tháng 7-2021, vẫn phải đối mặt với các câu hỏi về tính hợp pháp của mình.

Tuy nhiên, Tổng thư ký LHQ António Guterres thừa nhận rằng “không thể có giải pháp chính trị lâu dài và toàn diện nếu không có sự cải thiện mạnh mẽ tình hình an ninh”.

leftcenterrightdel
Cảnh sát Haiti đi tuần trên đường phố ở thủ đô Port-au-Prince sau một loạt các cuộc tấn công của các băng đảng. Ảnh: Reuters 

Chưa quốc gia nào xung phong “đứng mũi chịu sào”

Mặc dù một số quốc gia ủng hộ ý tưởng về một lực lượng quốc tế ở Haiti nhưng hiện vẫn chưa có quốc gia nào tình nguyện dẫn đầu một chiến dịch như vậy bởi lẽ nhiều cuộc can thiệp từ nước ngoài trước đây vào Haiti đều đã kết thúc trong thất bại.

Ngày 6-7, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, cho biết Mỹ đang nỗ lực tìm một quốc gia sẵn sàng đảm nhận “vai trò quốc gia hàng đầu”. Trước đó, ngày 5-7, ông Blinken đã có cuộc gặp với Thủ tướng Haiti bên lề Hội nghị thượng đỉnh CARICOM.

Ông Blinken cho biết: “Chúng tôi đang thảo luận rất tích cực với các quốc gia trong khu vực và xa hơn nữa về một lực lượng như vậy và tất nhiên, chúng tôi cũng đang thảo luận tích cực tại LHQ về những gì lực lượng này có thể làm để sự có mặt của lực lượng này được cộng đồng quốc tế chấp thuận”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Haiti Jean Victor Geneus thông tin với Hội đồng Bảo an LHQ rằng Haiti “đang đứng trước yêu cầu mới về sự giúp đỡ mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế để hỗ trợ các nỗ lực của lực lượng cảnh sát”, đồng thời “linh hoạt và cởi mở với tất cả các lựa chọn” mà hội đồng có thể xem xét.

Trung Quốc, một thành viên thường trực có quyền phủ quyết của Hội đồng Bảo an LHQ, từ lâu đã ủng hộ lệnh cấm vận vũ khí rộng rãi đối với Haiti. Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Trương Quân cũng đã lặp lại lời kêu gọi này ngày 6-7.

Theo Đại sứ Trung Quốc, nếu một số lượng lớn vũ khí tiếp tục rơi vào tay các băng đảng Haiti thì cộng đồng quốc tế có cố gắng tăng cường hỗ trợ cho cảnh sát Haiti cũng là vô ích.

Thủ tướng Jamaica Andrew Holness lập luận rằng những biểu hiện đoàn kết là “vô nghĩa nếu không có hành động khẩn cấp” để giúp Haiti “cuối cùng lập lại được hòa bình, ổn định và thịnh vượng mà họ xứng đáng được hưởng”.

Ngoài bạo lực, khoảng 5,2 triệu người - gần một nửa dân số Haiti - đang cần hỗ trợ nhân đạo, trong đó có gần 3 triệu trẻ em.

MAI HƯƠNG